Αλήθεια, πόσοι γνωρίζουν ότι στη Νέα Κηφισιά, από το 1990, λειτουργεί το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ομίλου ΟΤΕ; Φαντάζομαι όχι πολλοί, ίσως εξαιτίας του γεγονότος ότι βρίσκεται μακριά από την Αθήνα, όπου συγκεντρώνονται σχεδόν όλα τα μουσεία.
Πάντως, την τελευταία δεκαετία το έχουν επισκεφθεί 100.000 άτομα και ακόμα 200.000 μέσω διαδικτύου. Πρόκειται για ένα εταιρικό τεχνολογικό Μουσείο εκτάσεως 1100 τ.μ., το μοναδικό στο είδος του μουσείο στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα στην Ευρώπη. Εκεί στεγάζεται όλη η ιστορία των Τηλεπικοιωνιών στη χώρα μας και όσοι είμαστε παλιότεροι έχουμε ζήσει αρκετά για τον τρόπο που επικοινωνούσαμε. Πόσες και πόσες φορές δεν πήραμε το 0 στο καντράν του τηλεφώνου για να ακούσουμε τον συνομιλητή μας πιο καθαρά…
Ε λοιπόν, η απόφαση ελήφθη και το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ομίλου ΟΤΕ θα μεταφερθεί σε ένα ιστορικό κτήριο που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1952 και καταλαμβάνει ένα ολόκληρο τετράγωνο στην Αθήνα, μεταξύ Πατησίων και 3ης Σεπτεμβρίου.
Το νέο Μουσείο Πατησίων 85 που θα δημιουργήσει ο ΟΤΕ είναι ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο και συνάμα ρεαλιστικό εγχείρημα και θα αποτελέσει κορυφαία επιλογή επισκεψιμότητας. Σε μια έκταση άνω των 5.000 τ.μ. θα λειτουργεί το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών, θα υπάρχουν χώροι μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων, εκδηλώσεων, εκπαίδευσης, πωλητήριο, καφέ, εστιατόριο στον τελευταίο όροφο κ.α.
Πρόκειται για έναν πολυχώρο που θα συνδέσει το παρελθόν με το παρόν και κυρίως με το μέλλον, ένα σύνολο πολιτισμού. Ηδη έχουν ξεκινήσει οι μελέτες, αλλά εδώ και τρία χρόνια έχουν ξεκινήσει εργασίες για την στατικότητα του κτηρίου, διότι είναι κιόλας 70 ετών. Υπολογίζεται ότι το Νέο Μουσείο θα είναι έτοιμο το 2027, με το παλαιό να προορίζεται για κατοικίες, διότι η περιοχή στη Νέα Κηφισιά είναι οικιστική.
Ας τα πάρουμε από τα αρχή τα πράγματα. Ο όμιλος ΟΤΕ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τηλεπικοινωνιών και τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων, που γιορτάστηκαν πριν από λίγες μέρες ανακοίνωσε ότι το Νέο Μουσείο έκτασης άνω των 5.000 τ.μ. θα στεγάζεται σε μέρος του ιστορικού κτηριακού συγκροτήματος ΥΜΑ-ΝΥΜΑ (Υπεραστικό Μέγαρο Αθηνών – Νέο Υπεραστικό Μέγαρο Αθηνών) και ειδικότερα στο ΥΜΑ, στην οδό Πατησίων 85 και όχι στον Πύργο (ΝΥΜΑ). Τη διαχείριση του έργου έχει αναλάβει η ΟΤΕestate, θυγατρική του ομίλου ΟΤΕ που διαχειρίζεται όλα τα ακίνητα του ομίλου, σε συνεργασία με ομάδες του ομίλου και εξωτερικούς συνεργάτες.
Το Νέο Μουσείο θα είναι ανοιχτό και προσβάσιμο σε όλους είτε μέσω φυσικής, είτε μέσω ψηφιακής παρουσίας και θα προσφέρει ένα ταξίδι μάθησης για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών.
«Η δημιουργία του Νέου Μουσείου θα υπηρετήσει τη διαφύλαξη αυτής της ιστορίας, καθώς και τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος και έναν κόσμο καλύτερο για όλους», δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος ομίλου ΟΤΕ, Μιχάλης Τσαμάζ, ο οποίος στάθηκε στην ανάδειξη του πολιτισμού μέσα από ενέργειες του ΟΤΕ, όπως η δωρεάν εγκατάσταση ασύρματου ίντερνετ σε 25 μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, στη εφαρμογή Cosmote Chronos για ψηφιακή ξενάγηση στην Ακρόπολη αλλά και στο κανάλι Cosmote History που προβάλλει περιεχόμενο αφιερωμένο αποκλειστικά στην ιστορία της Ελλάδας.
Το Νέο Μουσείο, που θα λειτουργεί ως πολιτιστικό τοπόσημο, σημείο αναφοράς για την Αθήνα και καταλυτικός παράγοντας για την περαιτέρω αναβάθμιση της περιοχής, είναι μέρος της στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης του ομίλου ΟΤΕ. Η στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης αποτελεί βασική προτεραιότητα του ομίλου ΟΤΕ, ενώ είναι πλήρως εναρμονισμένη και με αυτή του ομίλου Telekom.
Η αρχιτεκτονική μελέτη του Νέου Μουσείου πραγματοποιείται από το αρχιτεκτονικό γραφείο Kokkinou – Kourkoulas Architects and Associates, ενώ η μουσειολογική από την Ερατώ Κουτσουδάκη-Γερολύμπου, αρχιτέκτονα-μουσειολόγο. Και οι δύο μελέτες είναι σε εξέλιξη.
Πολύ σημαντικά ήταν όσα παρουσίασε με φωτορεαλιστικές απεικονίσεις ο εκπρόσωπους του αρχιτεκτονικού γραφείου, ο οποίος στάθηκε στη θέση του κτηρίου αλλά και στην Πατησίων που «καρφώνει» την Ακρόπολη από την Κυψέλη. Όπως τόνισε θα χρησιμοποιηθεί πολύ ξύλο, από την είσοδο και το πάτωμα μέχρι πάνω, αλλά και μάρμαρο όπως υπήρχε αρχικά στο κτήριο.
Κτηριακό Συγκρότημα ΥΜΑ-ΝΥΜΑ: η ιστορία
Η κατασκευή του ΥΜΑ (Υπεραστικό Μέγαρο Αθηνών) ξεκίνησε το 1952 στην οδό Πατησίων 85 και ολοκληρώθηκε το 1954, δίνοντας στην Αθήνα εκείνης της εποχής σύγχρονο χαρακτήρα. Αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο έργο τηλεπικοινωνιακής υποδομής, καθώς στέγαζε τη λειτουργία της υπεραστικής σύνδεσης. Αρχιτέκτονας του κτιρίου, ο καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π., Κώστας Κιτσίκης.
Σύντομα, οι ανάγκες του συνεχώς αναπτυσσόμενου Οργανισμού ξεπέρασαν τις δυνατότητες του κτηρίου και έτσι το 1961 ξεκίνησε η ανέγερση του ΝΥΜΑ, του πιο ψηλού κτηρίου της Αθήνας την εποχή εκείνη, με ύψος 58,60μ.
Το ΝΥΜΑ αποπερατώθηκε το 1966, δημιουργώντας μαζί με το ΥΜΑ ένα κτηριακό συγκρότημα-σημείο αναφοράς μέσα στην πόλη, μεταξύ των οδών Πατησίων και Γ’ Σεπτεμβρίου. Για πολλά χρόνια, μέχρι τη δημιουργία του Διοικητικού Μεγάρου του ΟΤΕ στο Μαρούσι το 1988, το ΥΜΑ-ΝΥΜΑ λειτουργούσε ως διοικητικό κέντρο του ΟΤΕ και κέντρο της τηλεπικοινωνιακής λειτουργίας της χώρας.
Σήμερα το ΥΜΑ-ΝΥΜΑ έχει έκταση πάνω από 40.000 τ.μ. και αποτελείται από 7 κτίρια, που φιλοξενούν κατά βάση τηλεπικοινωνιακές υποδομές, κέντρα δικτύων και υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης.
Το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ομίλου ΟΤΕ στη Ν. Κηφισιά
Το Μουσείο διατηρεί και εκθέτει σημαντικές συλλογές, στενά συνδεδεμένες με την ιστορία των ελληνικών τηλεπικοινωνιών και του ΟΤΕ, καθώς και με την ιστορία της Ελλάδας και την εξέλιξη της κοινωνίας. Παράλληλα, διαθέτει δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα και ξεναγήσεις για σχολεία και οικογένειες, που γίνονται με τη χρήση νέων τεχνολογιών και σύγχρονων ψηφιακών μέσων.
Είναι μέλος των ICOM (Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων), CECA (International Committee for Education and Cultural Action), CIMUSET (International Committee for Museums and Collections of Science and Technology) και TICCIH (The International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage).
Η μόνιμη έκθεση του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ εκτείνεται σε δύο επίπεδα:
Στους εκθεσιακούς χώρους του 1ου ορόφου, όπου οι επισκέπτες γνωρίζουν τις εφευρέσεις τις προηλεκτρικής περιόδου, όπως οι Φρυκτωρίες (οπτική αναμετάδοση μηνυμάτων με φωτιά), ο Υδραυλικός Τηλέγραφος (αποστολή μηνυμάτων συνδυάζοντας φωτιά και νερό), αλλά και τις καμινοβίγλες του Βυζαντίου. Η περιήγηση συνεχίζεται με την ανακάλυψη του ηλεκτρισμού και τους μεγάλους εφευρέτες, τον μορσικό τηλέγραφο, την ασύρματη τηλεγραφία, την τηλεφωνία, τους τηλεφωνικούς θαλάμους, το καλωδιακό πλοίο του ΟΤΕ «Θαλής ο Μιλήσιος», τις τηλεφωτογραφίες, τις οπτικές ίνες και τους δορυφόρους.
Στους νέους εκθεσιακούς χώρους του 2ου ορόφου, παρουσιάζεται η πορεία του παγκόσμιου τηλεγραφικού και τηλεφωνικού δικτύου, η μετάβαση από την χειροκίνητη στην αυτόματη τηλεφωνία, η πορεία του δικτύου από τα αναλογικά στα ψηφιακά τηλεφωνικά κέντρα, το πρώτο εικονοτηλέφωνο, η ιστορία του internet διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα, η εξέλιξη της κινητής τηλεφωνίας, η ιστορία του Gaming και ένα από τα πρώτα τηλεοπτικά στούντιο της δεκαετίας ’60. Οι Συλλογές του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ ξεδιπλώνουν την εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών, παρουσιάζοντας παράλληλα την ιστορία του Ομίλου, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ελλάδα και την ανάπτυξή της.
Απαρτίζονται από περισσότερα από 37.000 αντικείμενα και αρχειακό υλικό (χάρτες, τηλεφωτογραφίες, τηλεφωνικές συσκευές, μορσικοί τηλέγραφοι, τηλεφωτογραφίες, σπάνια τηλεγραφήματα, τηλεφωνικοί θάλαμοι, διαφημίσεις, αναλογικά τηλεφωνικά κέντρα, ασύρματες δορυφορικές και κινητές επικοινωνίες, στούντιο τηλεόρασης δεκαετίας ’60) και 70.000 αρχιτεκτονικά σχέδια κτιρίων του ΟΤΕ, που συνεχώς εμπλουτίζονται.
To 90% του συνόλου των Συλλογών έχει ψηφιοποιηθεί και τεκμηριωθεί, έτσι ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμες στο ευρύ κοινό και τα μέλη της ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας προς μελέτη.
Οι Συλλογές του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών ομίλου ΟΤΕ ξεδιπλώνουν την εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών, παρουσιάζοντας παράλληλα την ιστορία του Ομίλου, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ελλάδα και την ανάπτυξή της.
Απαρτίζονται από περισσότερα από 37.000 αντικείμενα και αρχειακό υλικό (χάρτες, τηλεφωτογραφίες, τηλεφωνικές συσκευές, μορσικοί τηλέγραφοι, τηλεφωτογραφίες, σπάνια τηλεγραφήματα, τηλεφωνικοί θάλαμοι, διαφημίσεις, αναλογικά τηλεφωνικά κέντρα, ασύρματες δορυφορικές και κινητές επικοινωνίες, στούντιο τηλεόρασης δεκαετίας ’60) και 70.000 αρχιτεκτονικά σχέδια κτιρίων του ΟΤΕ, που συνεχώς εμπλουτίζονται.
To 90% του συνόλου των Συλλογών έχει ψηφιοποιηθεί και τεκμηριωθεί, έτσι ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμες στο ευρύ κοινό και τα μέλη της ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας προς μελέτη.
OTEestate
Το project management του Νέου Μουσείου έχει αναλάβει η OTEestate, θυγατρική εταιρεία του Ομίλου ΟΤΕ, σε συνεργασία με αρκετές ομάδες του ομίλου και άλλους εξωτερικούς συνεργάτες.
Η ΟΤΕestate δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη, αξιοποίηση και διαχείριση του συνόλου του χαρτοφυλακίου, καθώς και στην κάλυψη των στεγαστικών αναγκών του ομίλου ΟΤΕ. Αναλαμβάνει όλες τις κατασκευές και την υποστήριξη χώρων, έργων και εγκαταστάσεων. Ο όμιλος ΟΤΕ διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια ακινήτων στην ελληνική αγορά συνολικής δομημένης επιφάνειας 1,14 εκατ. τμ. και εμπορικής αξίας περίπου 1,15 δισ. ευρώ.
Τα τελευταία χρόνια έχουν επισκευαστεί, συντηρηθεί ή/και ανακαινιστεί συνολικά πάνω από 60 κτίρια σε όλη την Ελλάδα, που αντιστοιχούν περίπου σε 120.000 τμ. με ευρεία γκάμα χρήσεων. Από εμπορικά καταστήματα, χώρους logistics, call centers, καινοτόμους χώρους εργασίας όπως το Telekom IT hub, το νέο κέντρο Πληροφορικής και Λογισμικού του ομίλου Telekom στο κέντρο της Θεσσαλονίκης έως και το Διοικητικό Μέγαρο του ΟΤΕ στο Μαρούσι.
Άλλα κτήρια που έχουν ανακαινιστεί ή ανακαινίζονται είναι το κτήριο του ΟΤΕ στην Αγ. Παρασκευή, στη Δάφνη, στην Καρόλου Ντιλ στη Θεσσαλονίκη, το κτήριο 5 στις αποθήκες της Πάρνηθας, το κτήριο της COSMOTE eValue στον Κεραμεικό, κ.ά.