Πέντε χρόνια πριν από την πρώτη πτήση του Concorde, ένα άλλο μαγευτικό υπερηχητικό αεροσκάφος ανέβηκε στους ουρανούς - και σχεδόν έγινε η έμπνευση για ένα ακόμη πιο γρήγορο επιβατικό αεροπλάνο.
Ήταν το XB-70 Valkyrie, ένα πειραματικό αεροπλάνο που αναπτύχθηκε για την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ. Η πρώτη πτήση του - πριν από 60 χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 1964 - ξεκίνησε μια χρυσή εποχή για τα υπερηχητικά αεροσκάφη. Το αεροπλάνο θα πετύχαινε αργότερα ταχύτητα λίγο πάνω από 3.218 χλμ/ώρα, σχεδόν 50% ταχύτερη από το Concorde.
«Ο σχεδιασμός του XB-70 ήταν κάτι το όμορφο», λέει ο Tony Landis, ιστορικός στη Διοίκηση Υλικού της Πολεμικής Αεροπορίας στο Dayton του Οχάιο. «Το να πιστεύει κανείς ότι ένα τόσο ελκυστικό αεροσκάφος, με τις δυνατότητές του στην ταχύτητα και το υψόμετρο, κατασκευάστηκε πριν από 65 χρόνια είναι δύσκολο να κατανοηθεί στο σημερινό περιβάλλον μηχανικής τεχνητής νοημοσύνης και υπολογιστών».
Το πρόγραμμα XB-70 δεν ήταν χωρίς προβλήματα: Ως στρατιωτικό αεροπλάνο, ήταν ξεπερασμένο πριν καν κυκλοφορήσει και η σύντομη διάρκεια ζωής του αμαυρώθηκε από ένα τραγικό ατύχημα, αναφέρει το CNN.
Ωστόσο, ο σχεδιασμός του το έχει κάνει σύμβολο υπερηχητικής πτήσης: «Μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι σταματούν και κοιτάζουν το Valkyrie που είναι παρκαρισμένο στο Εθνικό Μουσείο της Πολεμικής Αεροπορίας των Ηνωμένων Πολιτειών, θαυμάζοντας το μέγεθος και το σχήμα του», λέει ο Landis. «Οι περισσότεροι ρωτούν αν πρόκειται για νέο σχέδιο, καθώς δεν έχουν ξαναδεί κάτι παρόμοιο».
Το αεροπλάνο γεννήθηκε από έναν ανταγωνισμό μεταξύ της Boeing και της North American Aviation, τότε ενός μεγάλου κατασκευαστή αεροδιαστημικής που τελικά επιλέχθηκε από την Πολεμική Αεροπορία, το 1957, να αναπτύξει ένα βομβαρδιστικό ικανό να μεταφέρει πυρηνικά όπλα σε υψόμετρο 2 Mach και 60.000 πόδια.
Ωστόσο, η κατάρριψη ενός αμερικανικού κατασκοπευτικού αεροπλάνου U-2 πάνω από τη Σοβιετική Ένωση το 1960 προκάλεσε μια στροφή από επανδρωμένα βομβαρδιστικά σε βαλλιστικούς πυραύλους και το 1961 ο Πρόεδρος Κένεντι χαρακτήρισε το επερχόμενο XB-70 ότι είχε λίγες πιθανότητες να διεισδύσει επιτυχώς στην άμυνα του εχθρού. Ως αποτέλεσμα, τη στιγμή που η Βόρεια Αμερική άρχιζε να κατασκευάζει το αεροσκάφος, ο στόχος του προγράμματος μετατοπίστηκε στην έρευνα πτήσεων υψηλής ταχύτητας.
Το πρώτο XB-70 - με το παρατσούκλι Valkyrie μετά από έναν διαγωνισμό ονοματοδοσίας - πέταξε στο Palmdale της Καλιφόρνια, στις 11 Μαΐου 1964. Με άνοιγμα φτερών άνω των 30 μέτρα, έξι κινητήρες στροβιλοτζετ General Electric στο πίσω μέρος και 56 μέτρα μήκος, ήταν εύκολα ένα από τα πιο εντυπωσιακά αεροπλάνα που κατασκευάστηκαν ποτέ.
Τα κύρια σχεδιαστικά του στοιχεία, όπως τα φτερά σε σχήμα δέλτα και η λεπτή, μακριά άτρακτος, αντικαταστάθηκαν τόσο από το Concorde όσο και από τον σοβιετικό κλώνο του, το Tupolev Tu-144 , το οποίο έφερε ακόμη και δύο «καναντέρ» ή φτερά ακριβώς πίσω από το πιλοτήριο - ακριβώς όπως το XB-70 - δίνοντας στους πιλότους περισσότερο έλεγχο σε χαμηλές ταχύτητες.
«Σε όλη τη δεκαετία του 1960, τόσο ο στρατιωτικός όσο και ο πολιτικός τομέας διέθεσαν τεράστιες ποσότητες πόρων για την ανάπτυξη ενός υπερηχητικού αεροσκάφους», λέει ο Landis. «Στα αρχικά στάδια, σχεδόν κάθε εταιρεία αεροσκαφών βασίστηκε στον αρχικό της σχεδιασμό γύρω από το XB-70».
Καθώς έγιναν διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες, προσθέτει ο Landis, αυτά τα σχέδια μεταμορφώθηκαν σε πιο εκλεπτυσμένα σχέδια όπως το Concorde, καθώς και άλλα πρότζεκτ που έμειναν στα χαρτιά.
Ψεύτικα παράθυρα
Μόλις έγινε σαφές ότι ο ρόλος του Valkyrie ως βομβαρδιστικού είχε παραμεριστεί, οι σχεδιαστές του βρήκαν εναλλακτικές χρήσεις για το αεροπλάνο: «Οι μηχανικοί της Βόρειας Αμερικής έγιναν πολύ δημιουργικοί, με πολλές διαφορετικές χρήσεις για το αεροσκάφος», λέει ο Landis, «Η παραλλαγή που έπρεπε να ληφθεί σοβαρά υπόψη ήταν η έκδοση μεταφοράς για στρατιωτική και πολιτική χρήση».
Προτάθηκαν τρεις παραλλαγές, από ένα αεροπλάνο με χωρητικότητα 158 επιβατών, έως μια διάταξη «deluxe» με χωρητικότητα 114 θέσεις και περιλάμβανε ένα σαλόνι στο κέντρο της καμπίνας επιβατών.
«Ενώ το πρώτο XB-70 ήταν πίσω στο Palmdale για επιθεωρήσεις και αναβαθμίσεις, η Βόρεια Αμερική βρήκε την ευκαιρία να προσθέσει ψεύτικα σημάδια παραθύρων στη μία πλευρά του αεροσκάφους για να βοηθήσει στο μάρκετινγκ. Τα παράθυρα αφαιρέθηκαν πριν από την επιστροφή του αεροσκάφους στις πτητικές δοκιμές», λέει ο Landis.
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς θα μπορούσε να ήταν η εμπειρία των επιβατών σε ένα τέτοιο αεροπλάνο, αλλά σύμφωνα με τον Landis θα έμοιαζε πολύ με το Concorde: «Ήσυχο, με άφθονο χώρο ανάμεσα στα καθίσματα. Λόγω του κόστους λειτουργίας του αεροσκάφους και των περιορισμένων θέσεων, το κόστος θα ήταν πιθανότατα προσιτό μόνο στην ανώτερη μεσαία τάξη και στους πλούσιους».
Το πιο σημαντικό, θα ήταν γρήγορο, συνδέοντας το Λονδίνο με τη Νέα Υόρκη σε μόλις δυόμισι ώρες, σε σύγκριση με το Concorde που χρειαζόταν τρεισήμισι.
Θανατηφόρο ατύχημα
Το πρόγραμμα XB-70 συντομεύτηκε περαιτέρω από ένα θανατηφόρο ατύχημα που συνέβη το 1966, κατά τη διάρκεια μιας φωτογράφησης που διοργάνωσε η General Electric. Το δεύτερο, και πιο προηγμένο, από τα δύο υπάρχοντα Valkyries συγκρούστηκε στον αέρα με ένα μικρότερο αεροπλάνο, ένα F-104N, σκοτώνοντας τον πιλότο του καθώς και έναν από τους πιλότους του XB-70, ενώ ο άλλος επέζησε με σοβαρούς τραυματισμούς.
Η κατεστραμμένη Valkyrie είχε πραγματοποιήσει μόλις 46 πτήσεις και το δεύτερο ολοκλήρωσε την καριέρα του μετά από 83 πτήσεις - πολλές από τις οποίες με τη NASA - και λίγο περισσότερες από 160 ώρες στον αέρα.
Η τελευταία από αυτές τις πτήσεις έγινε στις 4 Φεβρουαρίου 1969, για να μεταφερθεί το αεροπλάνο από το σημερινό Κέντρο Έρευνας Πτήσεων Armstrong της NASA στην Καλιφόρνια στην αεροπορική βάση Wright-Patterson στο Οχάιο, όπου το αεροσκάφος εντάχθηκε στη συλλογή του Μουσείου Πολεμικής Αεροπορίας .
Πηγή: CNN