Επιμέλεια: Μπαρμπιλένα Τριανταφύλλου
Τα εμβόλια είναι ένα ουσιαστικό εργαλείο για την πρόληψη εκατοντάδων ασθενειών. Κι όμως, τα ποσοστά του εμβολιασμού σε διεθνές επίπεδο έχουν μειωθεί σημαντικά. Ένα παράδειγμα: Στην Ευρώπη, από το 2019 έως το 2023, ο αριθμός των νηπίων που είχαν κάνει όλα τα συνιστώμενα εμβόλια μειώθηκε από το 95% στο 92%.
«Αυτό ενισχύει τον κίνδυνο να πολλαπλασιαστούν τα κρούσματα ασθενειών που θα μπορούσαν να προληφθούν με ένα απλό εμβόλιο», προειδοποιεί η Γιασμίν Ριντ, εκπρόσωπος των Ευρωπαϊκών Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Γιατί σήμερα εμβολιάζονται όλο και λιγότερα παιδιά;
Πρώτα από όλα, πολλά παιδιά έχασαν τα ραντεβού τους για εμβόλια ρουτίνας κατά τη διάρκεια του lockdown. Και ύστερα, όταν άρθηκαν τα μέτρα, είχε περάσει ο καιρός που ήταν ασφαλές να εμβολιαστούν.
Η πρόσβαση στον εμβολιασμό αποτελεί επίσης ένα ζήτημα. Διότι ορισμένες οικογένειες που ζουν κάτω από το επίπεδο της φτώχειας ή που κατοικούν σε αγροτικές περιοχές, δεν διαθέτουν την ασφάλιση, ούτε και τις υποδομές. Ακόμα κι αν οι οικογένειες δεν είναι αντίθετες απέναντι στον εμβολιασμό.
Τέλος, υπάρχει μια μικρή αλλά εξαιρετικά επιδραστική ομάδα γονέων, που δεν θέλουν τα παιδιά τους να εμβολιαστούν, για θρησκευτικούς ή προσωπικούς λόγους. Κυρίαρχη αιτία πάντως, είναι η ανησυχία για σοβαρές παρενέργειες στην υγεία του παιδιού και στη μετέπειτα ζωή του.
Ωστόσο, για οποιονδήποτε λόγο κι αν αρνούμαστε τον εμβολιασμό, τον δικό μας ή του παιδιού μας, τα πράγματα είναι εξίσου σοβαρά.
4 πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε πριν απορρίψουμε ένα εμβόλιο
1. Τα παιδικά εμβόλια κάνουν όντως δουλειά
Η αντίληψη των ανθρώπων γύρω από την αποτελεσματικότητα των εμβολίων έχει επηρεαστεί από τις αναφορές των ειδήσεων την εποχή του COVID-19. Τότε που οι ειδήμονες έβγαιναν στα κανάλια και διέκριναν τα εμβόλια κατά της COVID-19 σε «περισσότερο και λιγότερο αποτελεσματικά».
Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει για τα διαχρονικά συνιστώμενα παιδικά εμβόλια. Αυτά διαφέρουν από τα εποχικά, όπως αυτό κατά της γρίπης και του κορωνοϊού. Τα περισσότερα εμβόλια που χορηγούνται στα παιδιά έχουν ποσοστό αποτελεσματικότητας μεταξύ 90% και 99%. Και ακόμα και όταν τα εμβολιασμένα παιδιά αρρωσταίνουν, είναι λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν σοβαρές επιπλοκές.
2. Τα εμβόλια προλαμβάνουν πολύ σοβαρές ασθένειες
Οι επιπλοκές από «συνηθισμένες» ασθένειες, όπως για παράδειγμα η ιλαρά μπορεί να είναι τρομερά επιζήμιες. Όταν ένα μη εμβολιασμένο άτομο μολυνθεί, οι πιθανότητες νοσηλείας του είναι περίπου 1 στις 5. Επιπλέον, ένα στα 20 παιδιά με ιλαρά θα αναπτύξει πνευμονία και 1 στα 1.000 κινδυνεύει να αναπτύξει εγκεφαλίτιδα ή φλεγμονή του εγκεφάλου.
Πέρα από την ιλαρά, δεν είναι λίγοι οι γονείς που αναρωτιούνται γιατί πρέπει να εμβολιάσουν τα παιδιά τους κατά της ανεμοβλογιάς. Πιθανότατα δεν γνωρίζουν ότι η ανεμοβλογιά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε επιληπτικές κρίσεις, κώφωση ή και μόνιμη αναπηρία.
3. Τα εμβόλια είναι 100% ασφαλή
Οι τρομακτικές ιστορίες στο διαδίκτυο από γονείς που πιστεύουν ότι τα παιδιά τους έπαθαν ζημιά από εμβόλια δίνουν και παίρνουν. Αλλά είναι δύσκολο έως αδύνατο να επαληθευτούν αυτές τους οι εικασίες. Ειδικά όταν τόσα πολλά και έγκριτα επιστημονικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι τα εμβόλια είναι απολύτως ασφαλή. Μάλιστα, βάσει έρευνας είναι πιο πιθανό να μας χτυπήσει κεραυνός, παρά να πάθουμε το οτιδήποτε από ένα εμβόλιο.
4. Το πρόγραμμα των εμβολίων έχει μελετηθεί προσεκτικά
Άλλες κοινές ανησυχίες που εκφράζουν οι διστακτικοί γονείς, σχετίζονται με τον αριθμό των εμβολίων και τη συχνότητα χορήγησής τους. Ωστόσο, από τότε που ήμασταν εμείς παιδιά, η επιστήμη έχει ανακαλύψει εμβόλια για ένα σωρό ασθένειες, που άλλοτε μας έριχναν στο κρεβάτι.
Ως εκ τούτου, είναι λογικό τα σημερινά παιδιά να κάνουν περισσότερα εμβόλια από όσα κάναμε εμείς στην ηλικία τους. Και χάρις αυτά τα εμβόλια είναι πιο ανθεκτικά απέναντι στην ηπατίτιδα Β, τον HPV, τον μηνιγγίτιδα και ένα σωρό παθήσεις που πριν από 40 χρόνια αποτελούσαν απειλή για την ανθρώπινη ζωή.
Αυτό λοιπόν που θα πρέπει να κρατήσουμε, είναι ότι το προτεινόμενο εμβολιαστικό πρόγραμμα βασίζεται:
Στον τρόπο με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα ενός παιδιού ανταποκρίνεται στα εμβόλια στις διάφορες ηλικίες
Και το πόσο πιθανό είναι ένα μωρό-νήπιο να εκτεθεί σε μια συγκεκριμένη ασθένεια
Kαι κάτι για το τέλος...
Τα παιδιά μας, δεν εμβολιάζονται μόνο επειδή κινδυνεύουν να αρρωστήσουν τα ίδια, αλλά και για να μην μεταδώσουν ασθένειες στους συμμαθητές τους. Αυτό σημαίνει ότι τα εμβόλια αφορούν την προστασία ολόκληρης της κοινότητας και όχι μόνο την φροντίδα του παιδιού μας.
Ένα υψηλό ποσοστό εμβολιασμού είναι ο καλύτερος τρόπος για την προστασία όλων μας. Ιδίως των ευάλωτων πληθυσμών. Επομένως, προτού ακολουθήσουμε τον δρόμο της άρνησης, θα πρέπει να το σκεφτούμε.