Οι συζητήσεις ξεκίνησαν νωρίς το βράδυ της Κυριακής αλλά το ξημέρωμα της Δευτέρας βρήκε τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των κρατών - μελών της ΕΕ εξαντλημένους και χωρίς συμφωνία για το πρόσωπο που θα αναλάβει την προεδρία της Κομισιόν και τα υπόλοιπα που θα καλύψουν τις θέσεις-κλειδιά των ευρωπαϊκών θεσμών. Αν και οι αναφορές ήταν πως το κλίμα κατά την πρωινή συνεδρίαση ήταν «θετικότερο» και φαινόταν να υπάρχει ένα παράθυρο αισιοδοξίας για συναίνεση, τελικά αποφασίστηκε η συνεδρίαση να συνεχιστεί το μεσημέρι της Τρίτης με ώρα έναρξης τις 12μμ (ώρα Ελλάδος).
Η γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ δήλωσε πως εξακολουθεί να ελπίζει πως θα βρεθεί ένας συμβιβασμός. Οι συζητήσεις είναι «περίπλοκες», παραδέχθηκε, όμως δήλωσε πως «ελπίζει ότι, με καλή θέληση, ένας συμβιβασμός θα είναι εφικτός».
Αρνητικό κλίμα
Ήδη από το μεσημέρι της Κυριακής είχε φανείς πως η συμβιβαστική πρόταση που είχε «κλειδώσει» στην Οσάκα της Ιαπωνίας μεταξύ Μέρκελ και Μακρόν για προώθηση της υποψηφιότητας του Σοσιαλδημοκράτη, Φρανς Τίμερμανς δεν έπεισε τους συμμετέχοντες στη έκτακτη Σύνοδο Κορυφής. Αντιθέτως προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε Ιταλία και στις χώρες του Βίσεγκραντ (Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία) καθώς και σε πολλά μέλη του Ευρωαπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που επέμεναν στον στην υποψηφιότητα του δικού τους κόμματος και του Μάνφρεντ Βέμπερ.
Το κακό κλίμα που θα επικρατούσε στις διαπραγματεύσεις φάνηκε με αρκετούς αρκετοί από τους συμμετέχοντες να κάνουν από νωρίς γνωστή τη δυσαρέσκειά τους στις προτάσεις που θα έρχονταν στο τραπέζι. Εξ ου και η καθυστέρηση κατά τρεις περίπου ώρες της έναρξης της Συνόδου.
Η συμφωνία Μέρκελ - Μαρκόν και τα πυρά κατά της Καγκελάριου
Ο γάλλος πρόεδρος και η γερμανίδα καγκελάριος είχαν καταλήξει, κατά τη συνάντησή τους στην Οσάκα της Ιαπωνίας και στο πλαίσιο της Συνόδου των G20- σε συμφωνία για τη στήριξη της υποψηφιότητας του Ολλανδού, Φρανσ Τίμερμενς ενώ είχε εξασφαλιστεί και η στήριξη της Ολλανδίας. H δε συμφωνία έστελνε τον Μάνφρεντ Βέμπερ (που ήταν ο υποψήφιος του ΕΛΚ για την προεδρία της Κομισιόν) στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν πως ίσως να υπήρξε συμφωνία και για τις υπόλοιπες κορυφαίες θέσεις δηλαδή του Ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ σε θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Πληροφορίες επίσης αναφέρουν πως οι Φιλελεύθεροι διεκδικούν και την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κάτι στο οποίο φέρεται να έχει επίσης συμφωνήσει η Μέρκελ, προκαλώντας μάλιστα δυσαρέσκεια σε μέλη του ΕΛΚ ενώ πηγές αναφέρουν πως η Καγκελάριος δέχθηκε ομαδικά πυρά στη συνάντηση των ηγετών της ευρωομάδας στην οποία ανήκει και το κόμμα από το οποίο προέρχεται. Αρκετοί αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που ανήκουν στο ΕΛΚ, που είναι και η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τόνισαν πως δεν πρέπει να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις δύο μικρότερων πολιτικών ομάδων. «Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Φιλελεύθεροι, είναι δύο μικρές πολιτικές ομάδες, η μία μικρότερη από την άλλη και δεν γίνεται να μας επιβάλουν τις θέσεις τους» έλεγαν αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που ανήκουν στο ΕΛΚ.
Διχασμένο ΕΛΚ και προοδευτικοί κατά ομάδας του Βισεγκράντ
«Η συμφωνία καταστράφηκε», δήλωνε το βράδυ της Κυριακής στο Γαλλικό Πρακτορείο στέλεχος του ΕΛΚ. «Το ΕΛΚ αρνείται τη συμφωνία που προτείνεται. Είναι νεκρή. Δεν πρόκειται να υπάρξει συμφωνία απόψε (Κυριακή)», προεξοφλούσε.
«Κανένας από τους ηγέτες του ΕΛΚ δεν αποδέχεται τη συμφωνία για την οποία έγινε διαπραγμάτευση στην Οσάκα», επιβεβαίωσε ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ, που ανήκει επίσης στο ΕΛΚ. «Το όνομα του Βέμπερ είναι πάντα στο τραπέζι», διαβεβαίωσε ο Βαράντκαρ. «Το ΕΛΚ είναι το κόμμα που κέρδισε τις εκλογές και πρέπει να αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», έλεγε ο κροάτης πρωθυπουργός .
Το θέμα της εκλογής του «νέου Γιούνκερ» δεν δίχασε όμως μόνο το ΕΛΚ αλλά και τους 28 ηγέτες της Συνόδου. Η Ιταλία και οι τέσσερις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες της αποκαλούμενης Ομάδας του Βίσεγκραντ, δηλαδή Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία ήταν ξεκάθαρα αρνητικοί στην υποψηφιότητα Τίμερμανς. Υπενθυμίζεται πως τελευταίος είχε εκκινήσει τις διαδικασίες επί παραβάσει των κανόνων για το Κράτος Δικαίου σε βάρος της Βουδαπέστης και της Βαρσοβίας.
Στον αντίποδα οι «8 προοδευτικοί» ηγέτες που ευθυγραμμίστηκαν με τη βασική συμφωνία Μέρκελ-Μακρόν αλλά απέχουν πολύ από το να φτάσουν τις 16 χώρες (οι οποίες θα εκπροσωπούν το 65% του πληθυσμού) για να μπορέσει να εγκριθεί η υποψηφιότητα Τίμεμερμανς.
Ραντεβού την Τρίτη
Στο μεταξύ το Βερολίνο, που πείστηκε να μην επιμείνει στην υποψηφιότητα του Γερμανού Βέμπερ φαίνεται πως θα διεκδικήσει δυναμικά άλλες κορυφαίες θέσεις και αυτό φαίνεται να είναι ενταγμένο στο πακέτο της συμφωνίας με τον Μακρόν.
Πληροφορίες αναφέρουν πως η Γερμανία ενδιαφέρεται για την ανάληψη της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πιθανότητα από τον πρέδρο της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν. Σημειώνεται πως η θητεία του Μάριο Ντράγκι λήγει τον Νοέμβριο.
Πολλά όμως θα εξαρτηθούν από το πως θα κλείσει τελικά το θέμα της προεδρίας της Κομισιόν που θα οδηγήσει και σε συμφωνίες για όλα τα άλλα «μεγάλα πόστα».
Στο μεταξύ ο Τουσκ στις 6 το πρωί ώρα Ελλάδος είχε συνάντηση με τους ηγέτες Γερμανίας, Γαλλίας, Ισπανίας, Ολλανδίας ενώ ακολούθησε νέος γύρος διμερών επαφών κατά το πρωινό των ηγετών. Η συνεδρίαση συνεχίστηκε μέχρι τη 1 το μεσημέρι και τελικά αποφασίστηκε να διακοπεί, να δοθεί η δυνατότητα για νέες ανεπίσημες συζητήσεις και διμερείς επαφές και να συνεχιστούν οι εργασίες της Συνόδου την Τρίτη στις 12μμ (ώρα Ελλάδος)
Σημειώνεται πως αυτή είναι η τρίτη Σύνοδος Κορυφής που είναι αφιερωμένη στη κατανομή των αξιωμάτων-κλειδιών της ΕΕ μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου.
Το 2014 για να οριστεί υποψήφιος ο Γιούνκερ — εγκαταλείπει το αξίωμα την 31η Οκτωβρίου — χρειάστηκαν τρεις σύνοδοι για να καταλήξουν σε συμφωνία οι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ.