Όπως είχε προαναγγελθεί στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, η νέα, 20η προσθήκη στην εμβληματική εκδοτική σειρά «Ο Κύκλος των Μουσείων» είναι αφιερωμένη στο νεοσύστατο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου, που ανοίγει τις πύλες του το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου.
Ο αρχαιολογικός πλούτος και η εν πολλοίς άγνωστη πολιτιστική κληρονομιά της Αιτωλοακαρνανίας παρουσιάζονται μέσα από τον αφιερωματικό τόμο με τίτλο «Ξενοκράτειον - Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου», της αρχαιολόγου και διευθύντριας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος Ολυμπίας Βικάτου.
Ο πολυτελής τόμος -Εκδόσεις Ολκός με την υποστήριξη της Lamda Development- που συμπίπτει χρονικά με το άνοιγμα του μουσείου στο κοινό (τα επίσημα εγκαίνια θα γίνουν σε μέλλοντα χρόνο), παρουσιάστηκε την Τρίτη 14 Δεκεμβρίου, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης, με ομιλητές, εκτός από την κ. Βικάτου, τον γενικό διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης, καθηγητή Νίκο Σταμπολίδη, τον αντιπρόεδρο της Lamda Development και ποιητή Βαγγέλη Χρόνη και την Ειρήνη Λούβρου των εκδόσεων Ολκός, ενώ η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, απηύθυνε χαιρετισμό μέσω μαγνητοσκοπημένου μηνύματος.
«Αυτό το βιβλίο, επιτομή όλου αυτού του εξαιρετικού αρχαιολογικού, επιστημονικού, ιστορικού έργου, μιλάει για μια περιοχή η οποία είναι εν πολλοίς άγνωστη. Και δεν εννοώ μόνο αρχαιολογικά, αλλά και από άποψης γνώσης της ανθρωπογεωγραφίας της δικής μας, της νεότερης Ελλάδας. Αυτή η χώρα των Αιτωλών και των Ακαρνάνων είναι μια χώρα λιμνών και ποταμών. Θυμηθείτε ότι ο Αχελώος είναι και θεός, δεν είναι μόνο ένα ποτάμι που τρέχει, είναι ένα ποτάμι ευλογία, που χώριζε βέβαια στην αρχαιότητα τους Ακαρνάνες με τους Αιτωλούς, αλλά αυτή η γη των λιμνών και των ποταμών, έχει δώσει ως έγκυος τα δικά της παιδιά, αυτά που έγιναν με τα μεγάλα δημόσια έργα, όπως η Ιόνια Οδός και τα οποία οι συνάδελφοι αρχαιολόγοι και η κυρία Βικάτου την οποία συγχαίρω, έχουν δώσει τον καλύτερο τους εαυτό», σημείωσε ο κ. Σταμπολίδης στον χαιρετισμό του, προσθέτοντας: «Ξέρετε, τα μουσεία πολλές φορές μπορεί να μην είναι επισκέψιμα, το βιβλίο όμως ταξιδεύει πολύ πιο εύκολα από τα μουσεία κι όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, διότι οι εκδόσεις σας είναι εξαιρετικές από κάθε άποψη».
Η κ. Μενδώνη αναφέρθηκε στην «αναγέννηση του “Ξενοκρατείου Παρθεναγωγείου”, το οποίο ανηγέρθη το 1885 δαπάναις των ευεργετών της πόλης αδελφών Ξενοκράτη. Οι Ξενοκράτες υπηρέτησαν πιστά την ιδέα της ελληνικής παλιγγενεσίας και διέθεσαν την περιουσία τους ευεργετώντας το έθνος. Μέσα στον πατριωτισμό τους, δεν λησμόνησαν το Μεσολόγγι, τους κατοίκους του οποίου θαύμαζαν για τον ηρωισμό τους. Το “Ξενοκράτειοv”, αναπόσπαστο τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς του Μεσολογγίου, συνυφασμένο με τη ζωή και τις μνήμες των κατοίκων του, και κηρυγμένο ως νεότερο μνημείο λόγω της αρχιτεκτονικής και ιστορικής του σημασίας, αποκαταστάθηκε εκ βάθρων από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να λειτουργήσει ως ένας σύγχρονος μουσειακός χώρος και ως πόλος πολιτισμού για την ευρύτερη περιοχή. Η ίδρυση και η απόδοση του Ξενοκρατείου Αρχαιολογικού Μουσείου στην επέτειο της διακοσιετηρίδας αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής και ευχαριστήριο εκ μέρους της Ελληνικής Πολιτείας προς την Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου, που κατέστη συνώνυμο της προσφοράς και της θυσίας στον αγώνα για την εθνική ανεξαρτησία».
«Τύχη αγαθή ως καταγόμενη από την Ιερά Πόλη να συνδεθώ εκδοτικά με την εκπόνηση και αυτού του τόμου, που πραγματοποιήθηκε χάρη στην ευγενή χορηγία της Lamda Development. Η παραγωγή του βιβλίου ήταν ένα όμορφό ταξίδι και ταυτόχρονα μια δημιουργική πρόκληση, διαφορετική αυτή τη φορά καθότι εργαστήκαμε με το βλέμμα στο υπό ίδρυση μουσείο πριν αυτό υπάρξει», ανέφερε από την πλευρά της η κ. Λούβρου.
Εκκινώντας από τη διαπίστωση ότι «ο Πολιτισμός, αυτές τις δύσκολες ώρες δίνει σε όλους μας ανάσες κανονικότητας και ανακούφισης», ο κ. Βαγγέλης Χρόνης σημείωσε ότι η έκδοση του τόμου είναι μία «συνειδητή επιλογή της Lamda Development ως συμβολή στον εθνικό εορτασμό των 200 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης και ως φόρο τιμής στην ιστορία της Ιεράς Πόλης του Αγώνα, το Μεσολόγγι», ενώ έκανε μία σύντομη αναδρομή στην εμβληματική εκδοτική σειρά: «Ο “Κύκλος των Μουσείων” είναι ένα από τα μακροβιότερα εκδοτικά προγράμματα του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Λάτση, η πρωτοβουλία του οποίου ανήκει στον αείμνηστο Γιάννη Λάτση. Ο Όμιλος Λάτση ξεκίνησε την εκδοτική του δραστηριότητα το 1994 με τον τόμο «Η Ελληνική Θαλασσογραφία». Η σειρά των βιβλίων του “Κύκλου των Μουσείων” ξεκίνησε το 1997, με τη χορηγία του Ιδρύματος Ιωάννη Λάτση και της Eurobank. Ακολούθησαν άλλες 18 εκδόσεις, με τελευταίο, το 2020, το βιβλίο για το Μουσείο της Ελεύθερνας, με συγγραφέα τον Νίκο Σταμπολίδη. Οι εκδόσεις αυτές δεν θα είχαν πραγματοποιηθεί δίχως την οικονομική συμβολή και φροντίδα του Ιδρύματος Λάτση και αρκετές φορές με εταιρείες συμφερόντων του Ομίλου Λάτση. Από φέτος, η Lamda Development συνεχίζοντας την παράδοση αυτή, ανέλαβε αποκλειστικά την έκδοση που παρουσιάζουμε σήμερα».
«Τα μουσεία, πλέον της τεράστιας προσφοράς τους στον πολιτισμό και στην ιστορία του τόπου μας, λειτουργούν και ως θεραπευτήρια του πνεύματος και της ψυχής. Ας θεωρηθούμε λοιπόν, τυχερός λαός για τις ευκαιρίες που μας δίδονται να επισκεπτόμαστε την πληθώρα των εξαιρετικών μουσείων μας και όλων αυτών που δημιουργήθηκαν πρόσφατα, καθώς και τους αμέτρητους αρχαιολογικούς μας χώρους», κατέληξε ο κ. Χρόνης, ο οποίος απαντώντας σε σχετική ερώτηση, αποκάλυψε ότι ο επόμενος τόμος του Κύκλου των Μουσείων θα είναι αφιερωμένος στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χαλκίδας Αρέθουσα.
Ολυμπία Βικάτου: 1.200 εκθέματα από την παλαιολιθική εποχή ως τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους
«Μέσα από 1.200 εκθέματα ξετυλίγεται η ιστορία της Αιτωλοακαρνανίας από την παλαιολιθική εποχή ως τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους, ενώ πολυμεσικές εφαρμογές ολοκληρώνουν την αφήγηση με την εποποιία της ηρωικής εξόδου των ελεύθερων πολιορκημένων. Την προβολή του νεοσύστατου μουσείου μας επιτυγχάνει με τον καλύτερο τρόπο η αφιερωματική έκδοση του πολυτελούς λευκώματος», υπογράμμισε μεταξύ άλλων η κ. Βικάτου.
Ενώ συστήνοντας την έκδοση σημείωσε: «Το βιβλίο μας χωρίζεται σε τρία μεγάλα κεφάλαια. Στο εισαγωγικό αναφέρονται η ιστορία του Ξενοκρατείου ως Παρθεναγωγείου και τα υπόλοιπα μουσεία του νομού, εκτενής είναι η περιγραφή του ποικιλόμορφου, εξαιρετικής ομορφιάς φυσικού περιβάλλοντος και το κεφάλαιο κλείνει με τους περιηγητές που διάβηκαν την περιοχή και το ιστορικό της αρχαιολογικής έρευνας, που ξεκινά από τα τέλη του 19ου αιώνα, από καταξιωμένους αρχαιολόγους και ερευνητές. Όμως, οι μεγάλες ανασκαφές της τελευταίας δεκαετίας με αφορμή τα μεγάλα δημόσια έργα, την Ιόνια, Παραϊόνια και Αμβρακία Οδό, είναι αυτές που άλλαξαν εντελώς τον αρχαιολογικό χάρτη, καθώς αποκαλύφθηκαν άγνωστες πόλεις, ενώ χιλιάδες ευρήματα αποτέλεσαν ένα πλούσιο αποθετήριο και κοσμούν πλέον το Ξενοκράτειο.
Το δεύτερο κεφάλαιο αφορά στους προϊστορικούς χρόνους, από την εμφάνιση των Νεάντερταλ και την κατοίκηση στα σπήλαια μέχρι τις πρώτες οργανωμένες κοινωνίες και την εποχή των ηρώων. Ξεχωριστή είναι η ταφή του τελευταίου Μυκηναίου πολεμιστή της Ακαρνανίας με τα πολύτιμα όπλα και τα κειμήλια του. Στην αχλή της μυθιστορίας παρουσιάζεται το αστείρευτο μυθολογικό υπόβαθρο, όπου μύθοι και ήρωες συμπλέκονται σε έναν αέναο αγώνα επιβίωσης.
Στο τρίτο και μεγαλύτερο κεφάλαιο των ιστορικών χρόνων ξεδιπλώνεται η μακραίωνη ιστορία Αιτωλών και Ακαρνάνων, αρχίζοντας με τα εντυπωσιακά ευρήματα του μεγαλύτερου νεκροταφείου της πρώιμης Εποχής του Σιδήρου στο Κεφαλόβρυσο Σταμνά το οποίο προσέφερε στην αρχαιολογική κοινότητα μοναδικά κτερίσματα..»
Ο νέος τόμος, όπως και άλλες εκδόσεις της σειράς «Ο Κύκλος των Μουσείων», θα διανεμηθεί δωρεάν σε αρχαιολογικά τμήματα πανεπιστημίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε αρμόδια τμήματα του ΥΠΠΟΑ, σε ξένες αρχαιολογικές σχολές και ινστιτούτα, όπως επίσης και σε επιλεγμένες εγχώριες και διεθνείς βιβλιοθήκες και οργανισμούς.
Η έκδοση είναι διαθέσιμη σε ψηφιακή μορφή, στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, στην ιστοσελίδα της Lamda Development https://www.lamdadev.com.
Αναπτύσσεται σε 334 σελίδες και εκδίδεται από τις Εκδόσεις Ολκός, υπό την επιμέλεια της κυρίας Ειρήνης Λούβρου. Η φωτογράφιση έγινε από τον κ. Σωκράτη Μαυρομμάτη, ενώ η καλλιτεχνική επιμέλεια και επεξεργασία εικόνων πραγματοποιήθηκε από την κυρία Ελίζα Κοκκίνη και τον κ. Νίκο Λαγό της εταιρείας Indigo Graphics. Η τυπογραφική διόρθωση έγινε από τον κ. Παντελή Μπουκάλα, η εκτύπωση από τον κ. Δημήτρη Καδιανάκη και την εταιρεία Fotolio, και η βιβλιοδεσία από τον κ. Γιώργο Ηλιόπουλο. Τη μετάφραση στα αγγλικά πραγματοποίησε η κυρία Αλεξάνδρα Ντούμα.