Ο τίτλος του σημερινού άρθρου παραπέμπει στη σκηνή από την ταινία «Τρελός Παλαβός και Βέγγος», με το δημοφιλή ηθοποιό να οδηγεί μηχανή άλλης (!) εταιρείας, φωνάζοντας ωστόσο στον οδηγό διπλανού αυτοκινήτου «καλέ μου άνθρωπε ξέρεις από βέσπα;»... Μπορεί στη συγκεκριμένη σκηνή ο Βέγγος να ήθελε να σταματήσει τη μηχανή, αλλά στο σύγχρονο Ελλαδιστάν για να ξεκινήσεις δουλειά πρέπει να γνωρίζεις τον εταιρικό τύπο της ΙΚΕ (Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία). Για ποιο λόγο; Τι το ιδιαίτερο έχει αυτός ο εταιρικός τύπος;
Θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στη σύσταση της εταιρίας με ιδιωτικό έγγραφο, την έλλειψη ελάχιστου απαιτούμενου κεφαλαίου και τη θεσμοθέτηση των εξωκεφαλαιακών εισφορών, αλλά στη σημερινή παρέμβασή μας θέλουμε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στο κόστος λειτουργίας της εταιρίας αυτής που αποτελεί και τη βασικότερη αιτία επιλογής εταιρικού τύπου.
Το κόστος λογιστικής παρακολούθησης μπορεί να είναι αντίστοιχο των υπόλοιπων κεφαλαιουχικών εταιριών (ΑΕ και ΕΠΕ) από τη στιγμή που όλες τηρούν διπλογραφικά βιβλία, ο φορολογικός συντελεστής, ομοίως, ανέρχεται στο 29% και η προκαταβολή φόρου στο 100% όπως και στις λοιπές εταιρίες, αλλά στις ΙΚΕ παρουσιάζεται μια τεράστια διαφορά αναφορικά με την επιβάρυνση των ασφαλιστικών εισφορών, οι οποίες ως γνωστόν έχουν συνδεθεί πλέον με το αποκτηθέν εισόδημα κάθε προσώπου.
Έτσι, λοιπόν, στις ΙΚΕ οι εταίροι δεν έχουν υποχρέωση στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών ούτε υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ σε αντίθεση με τους εταίρους μιας ΕΠΕ, ΟΕ, ΕΕ. Ακόμη και στις ΑΕ μέτοχος με ποσοστό ίσο ή μεγαλύτερο από 3% που συμμετέχει στο ΔΣ της εταιρίας καλείται να περάσει από το ταμείο του ΕΦΚΑ υπαγόμενος στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ. Μάλιστα, ο τελευταίος θα δει τα πραγματικά εισοδήματά του από 1.6.2018 να μειώνονται πολλαπλώς. Για τα μερίσματά του θα υπαχθεί στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ και θα καταβάλλει εισφορές ως ελεύθερος επαγγελματίας 26,95% + 120 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ. Αντίστοιχα, για τις αμοιβές που λαμβάνει ως μέλος του ΔΣ θα καταβάλλει επιπρόσθετες εισφορές ως μισθωτός δηλαδή θα παρακρατούνται συνολικές εισφορές 34,10% επί των καταβαλλόμενων αμοιβών επιμεριζόμενες 12,72% στον εργαζόμενο και 21,38% στην «εργοδότρια» ΑΕ.
Αντιθέτως στην ΙΚΕ, όπως είπαμε ο εταίρος δεν υποχρεούται σε καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, ενώ στην περίπτωση που του ανατεθούν καθήκοντα διαχειριστή θα καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές μόνο για τις αμοιβές που λαμβάνει ως διαχειριστής, αντιμετωπιζόμενος ως ελεύθερος επαγγελματίας, ενώ η συμμετοχή του στα κέρδη της ΙΚΕ θα παραμένει ανεπηρέαστη και δεν θα διατηρεί υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών. Επίσης, εάν ως διαχειριστής στην ΙΚΕ έχει οριστεί τρίτο πρόσωπο (μη εταίρος) πάλι θα καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές μόνον για τις αμοιβές που λαμβάνει ως διαχειριστής, οι οποίες κάλλιστα μπορούν να ανέλθουν στην κατώτατη βάση υπολογισμού.
Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση της μονοπρόσωπης ΙΚΕ. Εκεί ο νομοθέτης φαίνεται να τιμωρεί το φυσικό πρόσωπο που περιβλήθηκε το συγκεκριμένο εταιρικό μανδύα και του επιφυλάσσει συμπεριφορά εξίσου επαχθή με τις άλλες εταιρικές μορφές. Έτσι, λοιπόν, ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας (που συνήθως είναι και διαχειριστής της εταιρίας του) υπέχει υποχρέωση ασφάλισης και για τις δύο ιδιότητές του με αποτέλεσμα οι εισφορές του να υπολογίζονται επί του αθροίσματος του εισοδήματος που προέρχεται από την άσκηση και των δύο δραστηριοτήτων (μέρισμα και αμοιβή διαχείρισης).
Ποια η τελολογία των ανωτέρω πολυδαίδαλων και επιλεκτικών προσεγγίσεων; Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι είναι η ενίσχυση του νέου – σχετικά – εταιρικού τύπου της ΙΚΕ. Μόνον που στο σημερινό περιβάλλον ούτε αυτός ο ισχυρισμός δύναται να αντέξει στην εύλογη κριτική. Αντίθετα αποδεικνύουμε καθημερινά σε τούτη τη χώρα ότι νομοθετούμε με αντιαναπτυξιακό πρόσημο, συσσωρεύοντας πολλαπλά βάρη στο επιχειρείν, τη στιγμή μάλιστα που το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον είναι από τα πλέον ζοφερά στη μεταπολεμική ιστορία μας.
Ίσως για αυτό το λόγο το ερώτημα θα έπρεπε να τεθεί σε άλλη βάση. Δεν έχει σχέση αν κάποιος γνωρίζει από ΙΚΕ ή … από βέσπα. Το ζητούμενο είναι να γνωρίζει την τέχνη του διοικείν …