Ο κύκλος της βίας περιγράφει μια βίαιη διαδρομή με διαφορετικές εντάσεις που άλλοτε κλιμακώνονται και άλλοτε ηρεμούν στο πλαίσιο μιας συντροφικής σχέσης. Ένα περιστατικό, πολλές φορές εντελώς ασήμαντο, μπορεί να πυροδοτήσει τον θυμό του συντρόφου και να ξεκινήσει η βία να γίνεται πιο ορατή μέσα στη σχέση.
Η βία προϋπάρχει πάντα ενός τέτοιου περιστατικού και εκδηλώνεται με αρκετούς τρόπους που κανονικοποιούνται και εσωτερικεύονται από τη σύντροφο σε πολλές περιπτώσεις με αποτέλεσμα η κλιμάκωση της βίας να φαίνεται ως κάτι ξαφνικό, ενώ δεν είναι. Ο κύκλος της βίας επαναλαμβάνεται. Δεν σπάει εύκολα και πολλές φορές καταλήγει να μοιάζει με λαβύρινθο από τον οποίο δεν υπάρχει έξοδος.
Η απόδραση από μία βίαιη σχέση βρίσκει πολλά εμπόδια. Πολλές γυναίκες δεν έχουν υποστήριξη από τους κοντινούς τους ανθρώπους και δεν υπάρχει γι’ αυτές μέρος να μείνουν όταν μοιράζονται το ίδιο σπίτι με τον κακοποιητικό σύντροφο. Μάλιστα, σε αρκετές καταγεγραμμένες περιπτώσεις, όταν απευθύνθηκαν στις αρχές, αμφισβητήθηκαν ή δεν έλαβαν όλες τις πληροφορίες που χρειάστηκαν σχετικά με το πού μπορούν να πάνε για να ζητήσουν τη βοήθεια που χρειάζονται.
Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα, αν και πολλές γυναίκες ξεκινούν να ξετυλίγουν το κουβάρι της έμφυλης βίας για την έξοδο από τον λαβύρινθο, πολλές φορές τυλίγονται μέσα σ’ αυτό. Η έξοδος είναι μια προσπάθεια που δεν πρέπει να κάνουν μόνες τους, αλλά με την κατάλληλη υποστήριξη και συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων που θα αναγνωρίζουν τις ανάγκες τους, θα λειτουργούν με ενσυναίσθηση, διακριτικότητα και εμπιστευτικότητα.
Η ύπαρξη εξειδικευμένων, επαρκώς στελεχωμένων και κατάλληλα εκπαιδευμένων υπηρεσιών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει μια γυναίκα να πάρει ξανά στα χέρια της τον έλεγχο της ζωής της και να μπορεί να λαμβάνει η ίδια τις αποφάσεις που την αφορούν.
Για τον σκοπό αυτό, γίνεται προσπάθεια διασύνδεσης και εκπαίδευσης των επαγγελματιών πρώτης γραμμής, εκείνων δηλαδή που έρχονται πρώτοι και πρώτες σε επαφή με γυναίκες που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον κύκλο της έμφυλης βίας.
Κομμάτι αυτής της προσπάθειας είναι το ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενο έργο ARIADNE 2. H πρώτη φάση του έργου έλαβε χώρα από το 2016 -2018 με σκοπό να διαπιστώσει τις ανάγκες και τα κενά του πεδίου, να εκπαιδεύσει το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.) και να προτείνει λύσεις στις προκλήσεις που διαπιστώθηκαν.
Ως αποτέλεσμα των προτάσεων αυτών, ιδρύθηκαν τα γραφεία ενδοοικογενειακής βίας της ΕΛ.ΑΣ. τα οποία έχουν ξεκινήσει ήδη να λειτουργούν. Η δεύτερη φάση του έργου ξεκίνησε στην καρδιά της πανδημίας μέσα στο 2020 και θα συνεχίσει μέχρι το φθινόπωρο του 2022.
Στόχος του ARIADNE 2 είναι η ενίσχυση της συνεργασίας ανάμεσα σε όλους τους φορείς που παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε επιζώσες ενδοοικογενειακής βίας και η εκπαίδευση του αστυνομικού προσωπικού που στελεχώνει τα γραφεία ενδοοικογενειακής βίας.
Η δεύτερη φάση του έργου εστιάζει σε προσφύγισσες και μετανάστριες. Είναι σημαντικό το ότι προκειμένου να σχεδιαστούν οι εκπαιδεύσεις και τα εργαλεία που μπορούν να έχουν στη διάθεσή τους οι επαγγελματίες της πρώτης γραμμής (με έμφαση στην αστυνομία) έγιναν τρεις έρευνες από τις οποίες αναδύθηκαν σημαντικές ανάγκες και κοινές διαπιστώσεις των επαγγελματιών και των επιζωσών. Οι έρευνες αυτές απευθύνθηκαν σε αστυνομικό προσωπικό, σε επαγγελματίες των φορέων αρωγής και στήριξης (δημόσιους και μη κυβερνητικούς) και σε επιζώσες.
Ένα σημαντικό εύρημα είναι ότι η υποστήριξη που ζητούν οι γυναίκες είναι σε ποσοστό 42% ψυχολογική, 33% φιλοξενία σε ξενώνα, 24% νομική στήριξη και 14,5% ιατρική περίθαλψη. Πέρα από τις εκπαιδεύσεις, το έργο θα διατυπώσει συστάσεις πολιτικής για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου πρόληψης και αντιμετώπισης της έμφυλης βίας.
*Το έργο ARIADNE 2 υλοποιείται από το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας (ΚΕΜΕΑ), το Κέντρο Διοτίμα, το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), το Κέντρο Γυναικών Καρδίτσας, την ActionAid Hellas και το Δήμο Αθηναίων, και τη χρηματοδότηση του DG Justice / Rights, Equality and Citizenship (REC) Programme.
** Γραμμή SOS 15900: Η Γραμμή SOS 15900 είναι µια υπηρεσία εθνικής εμβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε ένα φορέα αντιµετώπισης της έµφυλης βίας. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 µέρες το χρόνο. Ταυτόχρονα υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω της διεύθυνσης e-mail: sos15900@isotita.gr.