Στη χειρότερη πολιτική κρίση των τελευταίων δεκαετιών μπήκε η Γαλλία μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Μπαρνιέ και την ομολογουμένως σημαντική πρώτη νίκη της Μαρίν Λεπέν.
“Η πίεση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας θα γίνεται όλο και μεγαλύτερη”
- Μαρίν Λεπέν, πρόεδρος Εθνικού Συναγερμού
Κι ενώ το επόμενο μεγάλο ερώτημα είναι «ποιος θα είναι ο διάδοχός του Μπαρνιέ», πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η πολιτική αστάθεια δεν πρόκειται να τελειώσει σύντομα με την τοποθέτηση νέου πρωθυπουργού, καθώς ο πραγματικός - τελικός στόχος της Λεπέν είναι η ανατροπή του Εμανουέλ Μακρόν.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι διεθνή πρακτορεία και γαλλικά ΜΜΕ προβλέπουν από κοινού, ότι η χώρα βυθίζεται σε τέλμα με τον κίνδυνο της ακυβερνησίας, καθώς δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν πολλές ακόμη προτάσεις μομφής και ασταθείς κυβερνήσεις.
“Πιστεύω ότι η σταθερότητα απαιτεί την αποχώρηση του Προέδρου της Δημοκρατίας”
- Μανουέλ Μπομπάρ, αρχηγός κόμματος «Ακάθεκτη Γαλλία» (άκρα αριστερά)
Πρόεδρος σε «απομόνωση»
Το βρετανικό BBC μάλιστα διερωτάται ευλόγως, αν δεν κατάφερε ο Μπαρνιέ – ένας μετριοπαθής πολιτικός που φημίζεται για τις διαπραγματευτικές του ικανότητες - να εγκρίνει τον προϋπολογισμό του 2025, τότε ποιος μπορεί;
Άλλωστε ο βασικός λόγος που η κυβέρνηση έπεσε, δεν είναι φυσικά ο προϋπολογισμός αλλά το γεγονός ότι οι Γάλλοι δεν θέλουν άλλο τον Μακρόν.
Στις εκλογές του Ιουλίου ανάμεσα σε Μακρόν και Λεπέν η ζυγαριά έγειρε προς τον Μακρόν δείχνοντας ότι η Γαλλία διατηρεί τα δημοκρατικά της αισθήματα, όμως οι επιλογές του Γάλλου προέδρου, μετά την ταπεινωτική ήττα του κόμματός του, ήταν περισσότερο διχαστικές παρά ενωτικές, με αποτέλεσμα η Εθνοσυνέλευση να είναι χωρισμένη σε τρία περίπου μπλοκ.
“Προτείνω να αποφασίσει (ο Μακρόν) γρήγορα για έναν νέο πρωθυπουργό”
- Γιαέλ Μπρον-Πιβέ, πρόεδρος της εθνοσυνέλευσης (από το κόμμα του Μακρόν)
Η αριστερά δεν φαίνεται διατεθειμένη πλέον να στηρίξει τις επιλογές Μακρόν και η ακροδεξιά, είναι αποφασισμένη να συμπράξει ακόμη και με τον Μελανσόν για να ρίξει τον ίδιο τον Μακρόν.
Οπότε, και ο επόμενος πρωθυπουργός που θα ορίσει ο Γάλλος πρόεδρος θα έχει «ημερομηνία λήξης» η οποία θα έρθει στην επόμενη μεγάλη ψηφοφορία στη Βουλή ή όταν ένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης θέσει και πάλι ζήτημα ψήφου δυσπιστίας.
Κινδυνεύει η 5η Δημοκρατία;
Πολλοί Γάλλοι αναλυτές υποστηρίζουν αυτές τις ημέρες, ότι αυτό που βιώνει η Γαλλία είναι μια ευρύτερη πολιτική κρίση που θέτει σε κίνδυνο το μέλλον των θεσμών της 5ης Δημοκρατίας.
Η Πέμπτη Δημοκρατία δημιουργήθηκε από τον Σαρλ ντε Γκωλ σε μια περίοδο εθνικής κρίσης για να αυξήσει τις εξουσίες του εκάστοτε Γάλλου προέδρου ο οποίος αποκτούσε το δικαίωμα της επιλογής του πρωθυπουργού και της διάλυσης της Εθνικής Συνέλευσης (Κάτω Βουλή).
Ο Μακρόν, αν και του αρέσει να συγκρίνει τον εαυτό του με τον Ντε Γκώλ, δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει την σημερινή κρίση όπως έκανε ο στρατηγός σε μια παρόμοια κυβερνητική κρίση το 1962.
Αντίθετα από τον Ντε Γκώλ, που απευθύνθηκε στο λαό και έλαβε μια τεράστια λαϊκή εντολή στις επόμενες εκλογές, ο Μακρόν κατάφερε να επιβιώσει στις εκλογές του Ιουλίου αλλά δεν κατάφερε να διατηρήσει την δύναμή του στο κοινοβούλιο. Έτσι σήμερα, η Γαλλία λειτουργεί περισσότερο ως κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Κυβέρνηση με ημερομηνία λήξης
Όπως έχουν επισημάνει αρκετοί Γάλλοι σχολιαστές –ο τρόπος που λειτουργεί το πολιτικό σύστημα στη Γαλλία, με μοναρχικά ένστικτα και την αντίληψη της εξουσίας από πάνω προς τα κάτω– δεν ανέπτυξε ποτέ μια κουλτούρα συμβιβασμού.
Ο βετεράνος Γάλλος δημοσιογράφος Eric Brunet είπε χαρακτηριστικά χθες μετά τις εξελίξεις στο κοινοβούλιο:
«Αυτό που βλέπουμε τις τελευταίες ώρες είναι απίστευτα γαλλικό. Κανένας πραγματισμός. Μόνο ιδεολογία. Όλες οι ομιλίες ήταν για αξίες, για ακρότητες. Όλος μας ο λόγος είναι αποκομμένος από την πραγματικότητα. Είναι τυπικά, μοναδικά γαλλικά».
Οι πολίτες όμως βλέπουν όσα συμβαίνουν ως το αποκορύφωμα ετών όπου η Γαλλία αρνείται να αντιμετωπίσει την οικονομική πραγματικότητά της.
Όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων αυξάνουν συνεχώς τις δημόσιες δαπάνες, οι οποίες επιβαρύνθηκαν και με την διοργάνωση των ακριβών Ολυμπιακών Αγώνων, με αποτέλεσμα την εκτίναξη του ελλείμματος και τους χρέους που μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με περικοπές, τις οποίες καμία κυβέρνηση δεν μπορεί ποτέ να περάσει.
Σύμφωνα με τον Nicolas Beytout, της εφημερίδας L’Opinion, αυτή είναι η αρχή μιας σειράς κρίσεων, που ίσως μόνο αυτές μπορούν να επαναφέρουν τη χώρα στις ράγες.
«Μόνο με το να έρθουν αντιμέτωποι με την οικονομική άβυσσο, οι ψηφοφόροι, τα κόμματα και η ίδια η χώρα– θα αποδεχτούν τις σκληρές αποφάσεις που βρίσκονται μπροστά μας» τονίζει.
Ο Beytout προβλέπει ότι οποιοσδήποτε νέος πρωθυπουργός θα αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα με τον Barnier, και όπως αυτός θα αποτύχει.
«Μια νέα κυβέρνηση χρειάζεται χρόνο, τον οποίο δεν θα έχει. Χρειάζεται πλειοψηφία, την οποία δεν θα έχει. Και χρειάζεται την αποφασιστικότητα να δει την απαραίτητη μείωση των κρατικών δαπανών – την οποία δεν θα έχει.
«Επομένως, αναμένω να δω αρκετές ακόμη προτάσεις μομφής και αρκετές ακόμη πτώσεις κυβέρνησης – προτού τελικά αρχίσουμε να ξυπνάμε».