Οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία του Αφγανιστάν, βυθίζοντας τη χώρα και πάλι σε μια “μαύρη περίοδο” και σε μια ανθρωπιστική κρίση που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τα 14 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια της χώρας.
Δυστυχώς, η ιστορία επαναλαμβάνεται με δραματικούς όρους. Από το 1996 έως το 2001, οι Ταλιμπάν είχαν και πάλι την εξουσία στο Αφγανιστάν και οι μνήμες των γυναικών από την περίοδο εκείνη είναι τραγικές.
Δεν είναι τυχαίο, ούτε υπερβολή που μεγαλύτερες σε ηλικία αφγανές προειδοποιούν τις νεότερες γυναίκες να αναζητήσουν καταφύγιο στα σπίτια τους, να αγοράσουν μπούρκα και να φυλαχθούν από την έκθεση όσο περισσότερο μπορούν ή να εγκαταλείψουν άμεσα τη χώρα. Οι γυναίκες αυτές είχαν ζήσει τον εφιάλτη και γνωρίζουν.
Είχαν ζήσει την περίοδο που οι Ταλιμπάν εφάρμοσαν τη σαρία, την ακραία μορφή του ισλαμισμού αναγκάζοντας τις γυναίκες να φορούν μπούρκα, απαγορεύοντάς τους να εκπαιδευθούν, να εργαστούν, να επισκεφθούν δομές υγείας και να κυκλοφορούν στο δρόμο χωρίς άντρα κηδεμόνα. Όσες δεν ακολουθούσαν τους κανόνες υπέμειναν δημόσιους ξυλοδαρμούς, εξευτελισμούς ακόμη και λιθοβολισμούς ή φυλακίσεις.
Από το 2001 και μετά και παρά τις προσπάθειες για την προώθηση της ισότητας των φύλων και την ενδυνάμωση της φωνής των γυναικών στο Αφγανιστάν η κατάσταση παρέμεινε δύσκολη. Ναι, έγιναν βήματα καθώς ακτιβίστριες, πολιτικοί, γενναίες γυναίκες αγωνίστηκαν για τα εκπαιδευτικά, αναπαραγωγικά και πολιτικά δικαιώματα των γυναικών στη χώρα.
Αν και η ισότητα των φύλων δεν επετεύχθη, ωστόσο σημειώθηκε μια κάποια πρόοδος, οι γυναίκες βγήκαν από την αφάνεια και ανέλαβαν ρόλο καθώς κάποιες από αυτές κατάφεραν να γίνουν δικαστές, υπουργοί και εκπαιδευτικοί. Μάλιστα το 2020, το κοινοβούλιο του Αφγανιστάν είχε μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών από το Κογκρέσο των ΗΠΑ!
Όμως, τα βήματα ήταν μικρά και χρειάζονταν μεγαλύτερη περίοδο προσαρμογής, ώστε να εδραιωθεί, με καλύτερους όρους, η ισότητα των φύλων και οι ευκαιρίες για τις γυναίκες και τα κορίτσια.
Η επιστροφή των Ταλιμπάν με την ανοχή μερίδας της Δύσης και όχι μόνο, οδηγεί τις γυναίκες κατευθείαν στην “εξαφάνιση”.
Ήδη με την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν τον Μάιο, σημειώθηκε απότομη αύξηση δολοφονιών/θανάτων σε αμάχους, κυρίως σε γυναίκες και παιδιά (ποσοστό αύξησης που αγγίζει το 46%).
Ταυτόχρονα, χάος ξέσπασε στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, καθώς χιλιάδες προσπάθησαν να φύγουν από τη χώρα. Στην συντριπτική πλειοψηφία τους άνδρες, όχι γυναίκες...
Δεν ήξεραν οι δυτικοί τι θα ακολουθήσει με την αποχώρηση τους; Φυσικά και ήξεραν. Έλαβαν εγκαίρως προληπτικά μέτρα; Όχι. Άφησαν ένα λαό στο έλεος των ακραίων εξτρεμιστών, των Ταλιμπάν, αυτών που υπέθαλπταν και ενίσχυαν τον ISIS. Άφησαν 14 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια ολομόναχες στην κόλαση. Είναι επομένως αργά για (υποκριτικά) δάκρυα για τις γυναίκες του Αφγανιστάν.
***
Ζέφη Δημαδάμα - Αναπλ. Εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος Αλλαγής
Αντιπρόεδρος Γυναικών Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος
Πανεπιστημιακός, Πάντειο Πανεπιστήμιο