Η Νίκι Καμπφ παρακολουθούσε την κόρη της να τρέχει ανέμελη σε μια παιδική χαρά του Βερολίνου και αναρωτιόταν αν αυτή και η σύζυγός της θα έπρεπε να μετακομήσουν με το 1,5 ετών παιδί τους προς τα δυτικά, αφού η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έγινε το πρώτο ακροδεξιό κόμμα που κερδίζει περιφερειακές εκλογές στη Γερμανία μετά τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η 29χρονη και η σύντροφός της άρχισαν να καταστρώνουν ένα εφεδρικό σχέδιο μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα των εκλογών της Κυριακής. Ανησυχούν ότι ένα γκέι ζευγάρι και το παιδί τους μπορεί να μην είναι ασφαλή στο μέλλον εάν κόμματα όπως το AfD αποκτήσουν περισσότερη δύναμη στις πρώην κομμουνιστικές και λιγότερο εύπορες ανατολικές περιφέρειες.
Παρόλο που ζουν στη φιλελεύθερη πόλη του Βερολίνου, η Καμπφ φοβάται ότι η εξουσία της ακροδεξιάς μπορεί να εξαπλωθεί. Ανησυχεί ιδιαίτερα επειδή εκκρεμεί η γραφειοκρατία για την επίσημη υιοθεσία της κόρης της - και μπορεί να διαρκέσει ένα χρόνο ή και περισσότερο.
«Δεν νομίζω ότι θα μπορέσω να την υιοθετήσω αν είναι στην εξουσία», λέει η νεαρή γυναίκα στο Associated Press. «Δεν θέλω να τη μεγαλώσω σε ένα εχθρικό περιβάλλον».
Το ζευγάρι σκέφτεται μια πιθανή μετακόμιση δυτικά στην Κολωνία - «οι άνθρωποι εκεί είναι πραγματικά ανοιχτόμυαλοι», όπως λέει- αλλά είναι απρόθυμο να πάρει την κόρη του μακριά από την 91χρονη προγιαγιά του μικρού παιδιού και άλλα μέλη της οικογένειάς της στη Θουριγγία και τη γειτονική Σαξονία.
Το AfD κέρδισε τις εκλογές στη Θουριγγία την Κυριακή υπό την ηγεσία ενός από τα πιο σκληρά στελέχη του, τον Μπιερν Χέκε. Στη Σαξονία, το κόμμα τερμάτισε ακριβώς πίσω από την κυρίαρχη συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU), η οποία ηγείται της εθνικής αντιπολίτευσης.
Η βαθιά δυσαρέσκεια προς μια εθνική κυβέρνηση διαβόητη για εσωτερικές διαμάχες, ο πληθωρισμός, η αδύναμη οικονομία, το αντιμεταναστευτικό αίσθημα και ο σκεπτικισμός ως προς τη γερμανική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία είναι μεταξύ των παραγόντων που συνέβαλαν στη στήριξη των λαϊκιστικών κομμάτων. Ενα νέο κόμμα που ιδρύθηκε από έναν εξέχοντα αριστερό ήταν ο δεύτερος μεγάλος νικητής την Κυριακή - και πιθανότατα θα χρειαστεί για τον σχηματισμό πολιτειακών κυβερνήσεων αφού κανείς δεν είναι διατεθειμένος να συγκυβερνήσει με το AfD.
Το AfD βρίσκεται στην ισχυρότερη του θέση από ποτέ στα ανατολικά, και η εγχώρια υπηρεσία πληροφοριών έχει τα παραρτήματα του κόμματος τόσο στη Σαξονία όσο και στη Θουριγγία υπό επίσημη παρακολούθηση ως «αποδεδειγμένες δεξιές εξτρεμιστικές» ομάδες. Ο Χέκε έχει καταδικαστεί για σκόπιμη χρήση ναζιστικών σλόγκαν σε πολιτικές συγκεντρώσεις. Ο ίδιος, πάντως, εξερράγη όταν ένας δημοσιογράφος του ARD αναφέρθηκε στην αξιολόγηση της υπηρεσίας πληροφοριών, απαντώντας: «Σας παρακαλώ, σταματήστε να με στιγματίζετε. Είμαστε το Νο 1 κόμμα στη Θουριγγία. Δεν θέλετε να κατατάξετε το 1/3 των ψηφοφόρων στη Θουριγγία ως δεξιούς εξτρεμιστές».
Οι ψηφοφόροι προσήλθαν την Κυριακή στις κάλπες - ανήμερα της 85ης επετείου από την εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας στην Πολωνία κατά την έναρξη του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου. Ορισμένοι ακροαριστεροί υποστηρικτές διαδήλωσαν κατά του AfD στο Αμβούργο, τη Δρέσδη και τη Λειψία.
Ο Λούκας Μάιστερ λέει ότι οι γιοι του, 6 και 3 ετών, είναι πολύ μικροί για να καταλάβουν το αποτέλεσμα των εκλογών. Αλλά καθώς ο 3χρονος έπαιζε με τα παιχνίδια του τη Δευτέρα, ο 38χρονος πατέρας σκέφτηκε πώς το μεγαλύτερο παιδί του θα πρέπει να το μάθει κάποια μέρα.
«Δεν μιλάμε πολύ για πολιτική μέχρι στιγμής. Είναι δύσκολο να το εξηγήσω. Πώς γίνεται ο κόσμος να είναι τόσο περήφανος που ψηφίζει ένα κόμμα που είναι τόσο κακό για όλους;» αναρωτιέται.
Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Γερμανοί που έζησαν τη ναζιστική εποχή είναι τρομοκρατημένοι. Πολλοί πίστευαν ότι η χώρα τους είχε αναπτύξει ανοσία στον εθνικισμό και τους ισχυρισμούς περί φυλετικής ανωτερότητας αφού αντιμετώπισε τη φρίκη του παρελθόντος της μέσω της εκπαίδευσης και των νόμων.
Αλλά η επιζήσασα του ολοκαυτώματος Σάρλοτ Νόμπλοχ, πρόεδρος της Εβραϊκής Κοινότητας του Μονάχου και της Ανω Βαυαρίας, προειδοποιεί να μην χαρακτηριστούν οι επιτυχίες του AfD ως παρέκκλιση.
«Κανείς δεν πρέπει να μιλάει τώρα για ″διαμαρτυρία″ ή να ψάχνει για άλλες δικαιολογίες», τονίζει. «Οι πολυάριθμοι ψηφοφόροι πήραν την απόφασή τους συνειδητά, πολλοί ήθελαν να κάνουν επικεφαλής τους εξτρεμιστές από το περιθώριο».
Η Νόμπλοχ ήταν 6 ετών όταν είδε τις συναγωγές του Μονάχου να καίγονται και παρακολούθησε αβοήθητη καθώς δύο ναζί αξιωματικοί απομάκρυναν έναν αγαπημένο φίλο του πατέρα της στις 9 Νοεμβρίου 1938 - τη «Νύχτα των Κρυστάλλων» - όταν οι Ναζί τρομοκρατούσαν τους Εβραίους σε όλη τη Γερμανία και την Αυστρία.
Η Γκούντρουν Φάιφερ και η Ούρσουλα Κλούτε, δύο συνταξιούχοι από τη βορειοδυτική πόλη Οσναμπρικ, είπαν ότι η ψηφοφορία της Κυριακής ξύπνησε ζοφερές αναμνήσεις από τα πρώτα παιδικά τους χρόνια κατά τη διάρκεια και μετά τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Ξέρω σε τι μπορεί να οδηγήσει όλο αυτό», επισημαίνει η Φάιφερ, 83 ετών, ενθυμούμενη πώς χωρίστηκε η οικογένειά της κατά τους τελευταίους μήνες του πολέμου και μετά. Η ίδια έμεινε τότε εγκλωβισμένη στο Βερολίνο για περισσότερο από ένα χρόνο.«Η πόλη ήταν ερειπωμένη, όλοι πεινούσαμε. Ημουν πολύ άρρωστη - η αδερφή μου νόμιζε ότι θα πέθαινα», θυμάται.
Ο Τόρστεν Φάας, πολιτικός επιστήμονας από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, χαρακτηρίζει τη δημοτικότητα του AfD στους νεότερους ψηφοφόρους «πολύ ανησυχητική». Στη Θουριγγία, το 38% των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών έδωσε την ψήφο του στο ακροδεξιό κόμμα - έναντι 33% συνολικά, σύμφωνα με την εκλογική ανάλυση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα ARD.
«Αυτές οι πρώτες εκλογικές εμπειρίες είναι πολύ διαμορφωτικές και αυτό θα επηρεάσει επίσης τις μελλοντικές εκλογικές αποφάσεις αυτής της γενιάς», εκτιμά ο Φάας. «Οι άνθρωποι ξεχνάνε πάντα τα μαθήματα από την ιστορία», συνοψίζει η 78χρονη Κλούτε.