Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στο Μπαγκλαντές είναι εξαρτημένοι από το γιάμπα -ένα ναρκωτικό, μείγμα μεθαμφεταμίνης και καφεΐνης που πωλείται φθηνά σε μορφή ροζ χαπιών. Οι μαρτυρίες πρώην εξαρτημένων που παραλίγο να χάσουν τη ζωή τους από τη χρήση του αποδεικνύουν και το πόσο καταστροφική είναι η ουσία.
Μετά την κατανάλωσή του η αύξηση των καρδιακών παλμών και η εφίδρωση, που είναι τα πρώτα συμπτώματα, έρχονται γρήγορα και κάνουν το χρήστη να πιστεύει ότι το χάπι που πήρε ήταν ecstasy όμως, έπειτα από λίγο αρχίζει μια σειρά δυσάρεστων παρενεργειών. Ο χρήστης αρχίζει να έχει έντονες και ανησυχητικές παραισθήσεις. Νιώθει ότι στο δέρμα του έχουν τρυπώσει έντομα, τα οποία ελίσσονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα προσπαθώντας να βρουν διέξοδο.
Παράλληλα ο χρήστης γίνεται εξαιρετικά ευέξαπτος αφυδατώνεται συνεχώς πέφτει σε μελαγχολία και προκαλείται σύνδρομο κατάθλιψης και αϋπνίες.
Η συχνή χρήση του γιάμπα προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες στους πνεύμονες και το συκώτι, μόνιμες παραισθήσεις και σχιζοφρένεια.
«Κάποιες φορές έπαιρνα γιάμπα το πρωί και δεν κοιμόμουν για επτά, οκτώ ακόμα και δέκα μέρες. Ήμουν σε υπερένταση ολόκληρο το βράδυ, μου ήταν αδύνατο να πέσω για ύπνο», αναφέρει ο Μοχάμεντ, που υπήρξε εξαρτημένος.
«Κι όταν πια κοιμόμουν ήταν σαν να πέφτω σε κώμα. Θα σηκωνόμουν, θα έτρωγα και θα έπεφτα και πάλι στο κρεβάτι», εξηγεί. Η συνήθεια του να καταναλώνει το ναρκωτικό ξεκίνησε όταν έπιασε δουλειά στη Ντάκα.
Όπως ο ίδιος υπογραμμίζει, η αφορμή ήταν τα εξαντλητικά ωράρια που ήταν αναγκασμένος να κάνει στην αρχή. Ένας συνάδελφος του τότε του είπε για το γιάμπα, ενημερώνοντας τον πως ίσως αυτό θα τον βοηθούσε να μένει ξύπνιος και να έχει περισσότερη ενέργεια τα βράδια.
Τα οφέλη υπήρξαν, αλλά κράτησαν για λίγο. Ο Μοχάμεντ γρήγορα έχασε τον έλεγχο και άρχισε να συμπεριφέρεται σπασμωδικά. «Στην αρχή όλα είναι όμορφα και ο χρήστης όντως αντιμετωπίζει θετικότερα κάποια πράγματα στη ζωή», επισημαίνει από την πλευρά του ο Ασίκ Σελίμ, ένας ψυχίατρος ειδικευμένος στον εθισμό.
«Είναι λογικό κάποιος να νιώθει πιο κοινωνικός. Να απολαμβάνει περισσότερο τη μουσική, το σεξ, το κάπνισμα. Στη συνέχεια ωστόσο τα πρώτα σημάδια κάνουν την εμφάνισή τους. Πρόκειται για ένα άκρως εθιστικό και επικίνδυνο ναρκωτικό», προσθέτει.
Το γιάμπα εμφανίστηκε στο Μπαγκλαντές πρώτη φορά το 2002 και η χρήση του έκτοτε αυξήθηκε κατακόρυφα. Κατασκευασμένο παράνομα στη Μιανμάρ εισήχθη λαθραία στο Μπαγκλαντές και ειδικότερα στο νοτιοανατολικό μέρος της χώρας.
Η σύζυγος του Μοχάμεντ, Νουσράτ, την εποχή που ο άνδρας της ήταν εξαρτημένος, εκείνη έπρεπε να φροντίζει ένα νεογέννητο μωρό και όπως λέει η συμπεριφορά του γίνονταν όλο και πιο απρόβλεπτη. «Πολλές φορές έφτανε στο σπίτι και με κατηγορούσε για τα πάντα. Ήταν πολύ ασηνήθιστο για εκείνον, καταλάβαινα πως κάτι δεν πάει καλά», θυμάται.
Όπως εξηγεί, στην αρχή προσπάθησε να τον πείσει να θεραπευτεί, αλλά εκείνος αρνούνταν συστηματικά. Η Νουσράτ αναφέρει πως ο άνδρας της θα μπορούσε ακόμα και να τους σκοτώσει το διάστημα εκείνο.
Το γιάμπα όμως, για πολλούς, επιτελεί έναν ιδιαίτερο ρόλο στο Μπαγκλαντές, σε ένα έθνος όπου το αλκοόλ δεν είναι ελεύθερα διαθέσιμο και η κατανάλωσή του είναι συχνά επικίνδυνη.
Ο Αμπούλ Καλάμ πέθανε στις 9 Ιανουαρίου δίπλα από το αστυνομικό τμήμα του Μπαγκλαντές. Τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν πως ακόμη ένας άνθρωπος νεκρός βρέθηκε κοντά του ενώ 2.000 χάπια γιάμπα και πέντε όπλα μέσα σε τσάντες που κουβαλούσαν.
Το 2018 οι αρχές του Μπαγκλαντές συνέλεξαν 53 εκατομμύρια δισκία γιάμπα σε ολόκληρη τη χώρα. Η συνολική αξία της παράνομης αυτής επιχείρησης ανέρχεται σε ένα δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως.
(Με πληροφορίες από BBC)