Το παραπάνω ερώτημα θα όφειλε να απασχολεί κυβέρνηση, επιστημονική κοινότητα, αντιπολίτευση, αλλά και την κοινωνία ευρύτερα. Γιατί οι γηραιότεροι, που είναι και οι πλέον ευάλωτοι, αρνούνται πεισματικά από ένα σημείο και μετά να εμβολιαστούν;
Τα στοιχεία είναι απογοητευτικά. Από τους 365 που νοσηλεύονταν την Κυριακή 24 Οκτωβρίου σε ΜΕΘ οι 321 (88 %) ήταν ανεμβολίαστοι ή μερικώς εμβολιασμένοι και μόλις 44 (12%) ήταν πλήρως εμβολιασμένοι.
Η διάμεση ηλικία τους είναι 66 έτη, ενώ η διάμεση ηλικία των θανόντων είναι 78 έτη. Το 80,3% των νοσηλευόμενων σε ΜΕΘ έχει υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω1.
Σε σταθερή βάση από τα τέλη Αυγούστου έως σήμερα χάνουν τη ζωή από επιπλοκές εξαιτίας του κορωνοϊού 25 έως 35 συμπολίτες μας κάθε μέρα. Η εικόνα είναι ξεκάθαρη σε όσους τα ιδεολογήματά τους ή το πείσμα δεν τους τυφλώνει, οι ανεμβολίαστοι άνω των 65 ετών έχουν πολύ αυξημένες πιθανότητες να νοσήσουν σοβαρά και να καταλήξουν.
Πρόσφατα υποστηρίχθηκε από τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Σύριζα, που έσπευσε να τον επικαλεστεί, ό,τι ο αριθμός νεκρών στην Ελλάδα είναι δυσανάλογα υψηλός σε σχέση με άλλες χώρες, π.χ. την Πορτογαλία.
Ο Βενιζέλος, με το γνωστό του ύφος, ζήτησε εξηγήσεις από την επιστημονική κοινότητα γιατί έχουμε 17 νεκρούς ανά εκατομμύριο, όταν η Πορτογαλία έχει δύο και η Γερμανία τέσσερις. Πρόκειται για πλήρη αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης γιατί ξεστρατίζει την συζήτηση από το βασικό θέμα που είναι ο εμβολιασμός ως μέτρο μαζικής πρόληψης, στον αν το νοσηλευτικό σύστημα και νοσηλευτικό προσωπικό πράττει τα απαραίτητα για τη σωτηρία των νοσούντων.
Η Πορτογαλία, που αναφέρεται από τον Βενιζέλο ως αντιπαράδειγμα είναι η χώρα που το εμβολιαστικό πρόγραμμα έχει καλύψει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού. Με πληθυσμό 10,35 εκατ. (απογραφή 2021) έχει εμβολιάσει το 87,3% του συνόλου των κατοίκων της (όλες οι ηλικιακές ομάδες) με μια δόση και έχει πλήρως εμβολιασμένο το 80,4%.
Στην Ελλάδα, στο σύνολο του πληθυσμού της έχει χορηγηθεί έστω και μια δόση στο 60,6% και πλήρως εμβολιασμένο είναι το 58,5%2. Στην Πορτογαλία, από την αρχή της πανδημίας έχουν νοσήσει 1,08 εκατ. άτομα και έχουν πεθάνει 18.100 άτομα, αν προσθέσουμε στα οχτώ εκατομμύρια πλήρως εμβολιασμένων Πορτογάλων το ένα εκατ. που έχουν νοσήσει και τα παιδιά κάτω των 12 ετών που δεν εμβολιάζονται, τότε βλέπουμε ότι στην Πορτογαλία δεν υπάρχει χώρος για να αναπτυχθεί ο ιός, είτε με αντισώματα λόγω εμβολιασμού είτε με αντισώματα λόγω νόσησης, ο ιός δεν έχει χώρο να δράσει.
Γι’ αυτό στην Πορτογαλία παρατηρείται το εντυπωσιακό στοιχείο από τα τέλη Μαρτίου έως σήμερα οι θάνατοι λόγω επιπλοκών του κορωνοϊού να έχουν περιοριστεί σε μονοψήφιο αριθμό ανά ημέρα. Βεβαίως, για να φτάσει σε αυτό το πολύ θετικό αποτέλεσμα η Πορτογαλία πέρασε δύο εφιαλτικούς μήνες, Ιανουάριο – Φεβρουάριο 2021, με εκατοντάδες νεκρούς κάθε μέρα και αποκορύφωμα την 31-1-21 με 303 νεκρούς. Μετά από αυτό το σοκ η πορτογαλική κοινωνία εμβολιάστηκε μαζικά σε βαθμό που ο κορωνοϊός σε σημαντικό βαθμό πια έχει εξαφανιστεί3.
Δείτε περισσότερα εδώ:
European Centre for Disease Prevention and Control
COVID-19 Vaccine Tracker
Αν συνεχίσουμε τη σύγκριση με την Πορτογαλία ανά ηλικιακή ομάδα θα διαπιστώσουμε γιατί εκείνοι έχουν τόσο καλή εικόνα και εμείς προβληματική.
Στην ηλικιακή ομάδα άνω των 80 ετών (την πλέον ευάλωτη) οι Πορτογάλοι έχουν εμβολιάσει το 100% του πληθυσμού, στην Ελλάδα έχουμε εμβολιάσει το 74,6% και είμαστε από τους ουραγούς της Ευρώπης.
Στην ηλικιακή ομάδα 70-79 ετών η Πορτογαλία έχει εμβολιάσει το 100% του πληθυσμού και εμείς 82,9%.
Στην ομάδα 60-69 ετών και πάλι το σύνολο (100%) των Πορτογάλων είναι εμβολιασμένο, ενώ στην Ελλάδα το 80,6%, στους ηλικίας 50 έως 59 ετών η Πορτογαλία έχει εμβολιάσει το 99,1% και η Ελλάδα το 74,9%.
Η ίδια εικόνα παρατηρείται και στους νεότερους όπου η Πορτογαλία είναι κοντά στο 95% και η Ελλάδα κοντά στο 65%, ενώ στους εφήβους 12 έως 18 ετών η Πορτογαλία έχει εμβολιάσει το 32,3% του πληθυσμού της και η Ελλάδα μόλις το 9,8%4.
Στην Ελλάδα σύμφωνα με έρευνα της SHARE, εκτιμάται ότι 450 χιλ. Έλληνες άνω των 60 ετών είναι ανεμβολίαστοι και εξ αυτών το 27% απάντησε ότι θέλουν πια να εμβολιαστούν, το 40% δήλωσε ότι είναι αναποφάσιστο και το 33% ότι δεν πρόκειται να εμβολιαστεί.
Άρα από αυτούς που δεν έχουν εμβολιαστεί τα 2/3 είναι δεκτικά στο να εμβολιαστούν, και το ότι έχουν καθυστερήσει οφείλεται είτε σε παράγοντες που τους μπλόκαραν (αντιεμβολιαστικό κίνημα, επιρροή «πνευματικών» κ.λπ.) είτε ότι η οργανωμένη πολιτεία με τους θεσμούς της, ή η κοινωνία των πολιτών δεν ήταν αρκετά πειστική για να τους ωθήσουν να κάνουν το βήμα προς τον εμβολιασμό.
Για τις ευθύνες της κυβέρνησης, που σε όλο αυτό το διάστημα του εμβολιαστικού προγράμματος υλοποίησε ελάχιστες στοχευμένες δράσεις, ή τις ευθύνες της Εκκλησίας, αλλά και της αντιπολίτευσης, που μέχρι πρόσφατα με τύπους σαν τον Πολάκη χαριεντίζονταν με το αντιεμβολιαστικό κίνημα πολλά έχουν ειπωθεί και θα ειπωθούν.
Υπάρχει όμως ένα στοιχείο που δεν έχει τύχει της προσοχής που του αξίζει: Οι άνω των 80 ετών στην Ελλάδα έχουν χαμηλότερο ποσοστό εμβολιασμού ακόμα και από την ηλικιακή ομάδα των 50 έως 59 ετών (74,6% έναντι 74,9%), ένα παράδοξο που εμφανίζεται σε ελάχιστες χώρες.
Μια πιθανή εξήγηση ίσως είναι το χαμηλό ποσοστό ηλικιωμένων στην Ελλάδα που διαβιούν σε γηροκομεία σε σχέση με την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη (στα γηροκομεία διευκολύνονται οι μαζικοί εμβολιασμοί).
Στην αρχή της πανδημίας όλοι είχαμε σοκαριστεί και λυπηθεί από τις εκατόμβες νεκρών που ανακαλύπτονταν σε γηροκομεία στην Ευρώπη, αλλά κατά βάθος νιώθαμε και μια μικρή περηφάνια για το ότι τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά που επιβιώνουν στην ελληνική κοινωνία μάς διέσωσαν από τέτοια φαινόμενα.
Τώρα όμως έρχεται στην επιφάνεια η αρνητική πλευρά της ελληνικής κοινωνίας, των χιλιάδων γερόντων που ζουν «αυτάρκεις», αλλά απομονωμένοι στην ελληνική ύπαιθρο, παραμελημένοι από τα παιδιά τους, αλλά και από την Πολιτεία (το πρόγραμμα των κατ’ οίκον εμβολιασμών μόλις στα τέλη Σεπτεμβρίου ξεκίνησε) που δεν έχουν την δυνατότητα να μετακινηθούν ίσως και δεκάδες χιλιόμετρα για να μεταβούν στα εμβολιαστικά κέντρα ή δεν έχουν έναν άνθρωπο να τους ενημερώσει υπεύθυνα περί του εμβολιασμού.
Η πανδημία βγάζει στην επιφάνεια και τις δικές μας παθογένειες, το νοιάξιμο προς τον αναξιοπαθούντα συνάνθρωπο έχει μειωθεί δραματικά, παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα.
1 Στοιχεία ΕΟΔΥ https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2021/10/covid-gr-daily-report-20211018.pdf
2 Στοιχεία ECDC 19-10-21 https://vaccinetracker.ecdc.europa.eu/public/extensions/COVID-19/vaccine-tracker.html#uptake-tab
3 Πειστική απάντηση στα λεγόμενα του Β. Βενιζέλου έδωσε ο Ανδρέας Δρυμιώτης, «Οι αριθμοί δεν λένε ποτέ ψέματα…», Καθημερινή -17-10-21 https://www.kathimerini.gr/opinion/561543046/oi-arithmoi-den-lene-pote-psemata/
4 Στοιχεία ECDC https://vaccinetracker.ecdc.europa.eu/public/extensions/COVID-19/vaccine-tracker.html#age-group-tab