Περίπου έναν χρόνο αφού η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τίθενται νέα ερωτήματα για την εν δυνάμει/ ενδεχόμενη προθυμία της Κίνας να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στη Μόσχα στην παρατεταμένη σύγκρουση.
Σε συνέντευξη που προβλήθηκε την Κυριακή ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, είπε πως αμερικανικές πληροφορίες λένε πως η Κίνα εξετάζει το ενδεχόμενο παροχής όπλων και πυρομαχικών στη Ρωσία, μια εμπλοκή στην πολεμική προσπάθεια του Κρεμλίνου για την οποία είπε ότι θα ήταν «σοβαρό πρόβλημα».
Η Κίνα έχει αρνηθεί να αποδοκιμάσει τη Ρωσία για τις ενέργειές της, ή να μιλήσει για εισβολή. Ταυτόχρονα επιμένει πως η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών πρέπει να γίνονται σεβαστές.
Το ερώτημα τώρα είναι αν η Κίνα είναι πρόθυμη να μετατρέψει αυτή την υποστήριξη σε επίπεδο ρητορικής σε υλική στήριξη.
Τη Δευτέρα ο Γουάνγκ Γουενμπίν, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, κατηγόρησε τις ΗΠΑ πως «υποδαυλίζουν φλόγες και συγκρούσεις» παρέχοντας αμυντικά όπλα στην Ουκρανία και είπε ότι το Πεκίνο «ποτέ δεν θα αποδεχτεί να υποδεικνύεται με το δάχτυλο και ακόμα και πειθαναγκασμό και πίεση στις σχέσεις Κίνας- Ρωσίας».
Υποστηρίζει η Κίνα τη Ρωσία στον πόλεμο στην Ουκρανία;
Η Κίνα έχει προσπαθήσει να ακολουθήσει μια προσεκτική και συχνά αντιφατική στάση ως προς τη ρωσική εισβολή.
Η Κίνα λέει πως η Ρωσία προκλήθηκε ώστε να αναλάβει δράση, λόγω της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά. Λίγες εβδομάδες πριν την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ υποδέχτηκε τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν στο Πεκίνο για την έναρξη των Χειμερινών Ολυμπιακών, με τις δύο πλευρές να βγάζουν κοινή ανακοίνωση δηλώνοντας τη δέσμευσή τους σε μια φιλία «χωρίς όρια». Η Κίνα έκτοτε έχει αγνοήσει τις επικρίσεις της Δύσης και έχει επαναλάβει αυτή τη δέσμευση.
Ωστόσο η Κίνα δεν έχει επιβεβαιώσει ακόμα την επίσκεψη που ο Πούτιν έχει πει ότι περιμένει από τον Σι αυτή την άνοιξη.
Η Κίνα «προσπαθεί να τα κάνει όλα» είπε ο Μπλίνκεν στο NBC την Κυριακή. «Δημόσια, παρουσιάζονται ως μια χώρα που κάνει προσπάθειες για ειρήνη στην Ουκρανία, μα ιδιωτικά, όπως είπα, έχουμε δει ήδη αυτούς τους τελευταίους μήνες την παροχή μη θανατηφόρας βοήθειας που πάει απευθείας στο να υποστηριχθεί η πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας».
Παρέχει η Κίνα υλική στήριξη στη Ρωσία;
Μέχρι τώρα η υποστήριξη της Κίνας για τη Ρωσία ήταν ρητορική και πολιτική, με το Πεκίνο να βοηθά να εμποδιστούν προσπάθειες καταδίκης της Μόσχας στα Ηνωμένα Έθνη.
Ο Μπλίνκεν σε συνδιάσκεψη ασφαλείας στο Μόναχο είπε πως οι ΗΠΑ ανησυχούν εδώ και καιρό πως η Κίνα θα παρέχει όπλα στη Ρωσία και ότι «έχουμε πληροφορίες που μας προκαλούν προβληματισμούς πως σκέφτονται να παρέχουν θανατηφόρα υποστήριξη στη Ρωσία στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας». Την προηγούμενη ημέρα ο Μπλίνκεν είχε συνομιλίες με τον Γουάνγκ Γι, τον πιο υψηλόβαθμο αξιωματούχο εξωτερικής πολιτικής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, σε μια συνάντηση που έδωσε λίγες ενδείξεις μείωσης εντάσεων ή προόδου στο ζήτημα της Ουκρανίας.
«Ήταν σημαντικό για εμένα να αποσαφηνίσω στον Γουάνγκ Γι ότι αυτό θα ήταν ένα σοβαρό πρόβλημα» είπε ο Μπλίνκεν, αναφερόμενος στην πιθανή στρατιωτική υποστήριξη για τη Ρωσία.
Η πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Λίντα Τόμας Γκρίνφιλντ, εξέφρασε επίσης ανησυχία σχετικά με οποιαδήποτε προσπάθεια της Κίνας να εξοπλίσει τη Ρωσία, λέγοντας πως «αυτό θα ήταν μια κόκκινη γραμμή».
Ρωσικές και κινεζικές δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει κοινές στρατιωτικές ασκήσεις από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία έναν χρόνο πριν, πρόσφατα στέλνοντας πλοία σε ασκήσεις με το ναυτικό της Νότιας Αφρικής.
Τι λέει η Κίνα για το θέμα;
«Είναι οι ΗΠΑ που συνέχισαν να παρέχουν όπλα στο πεδίο της μάχης, όχι η Κίνα» είπε ο Γουάνγκ Γουενμπίν τη Δευτέρα. «Η αρχή που ακολουθεί η Κίνα για το θέμα της Ουκρανίας μπορεί να τεθεί απλά ως προώθηση των ειρηνευτικών συνομιλιών».
Μετά τη συνάντηση μεταξύ Γουάνγκ Γι και Μπλίνκεν, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών έβγαλε ανακοίνωση πως πάντα έπαιζε εποικοδομητικό ρόλο στη σύγκρουση στην Ουκρανία τηρώντας αρχές, ενθαρρύνοντας την ειρήνη και προωθώντας τις συνομιλίες.
Το υπουργείο είπε ότι η συνεργασία Κίνας- Ρωσίας «είναι στημένη στη βάση της μη ευθυγράμμισης, μη αντιπαράθεσης και στόχευσης τρίτων» και ότι οι ΗΠΑ ρίχνουν «λάδι στη φωτιά για να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία για κέρδη».
Το Πεκίνο λέει πως έχει συνεχίσει μια φυσιολογική εμπορική σχέση με τη Ρωσία, περιλαμβανομένων αγορών πετρελαίου και αερίου, όπως και άλλες χώρες όπως η Ινδία. Το εμπόριο αυτό θεωρείται ως οικονομική «κάνουλα» προς τη Μόσχα, μα δεν έχουν υπάρξει καταγεγραμμένες επιθέσεις με παροχή απευθείας βοήθειας από την Κίνα στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, όπως πχ με τα ιρανικά στρατιωτικά drones.
Τι θα μπορούσε να συμβεί αν η Κίνα βοηθήσει τη Ρωσία;
Θα υπήρχαν «αληθινές συνέπειες...αν η Κίνα παρείχε θανατηφόρα βοήθεια στη Ρωσία», ή βοηθούσε τη Μόσχα να αποφύγει τις κυρώσεις με «συστηματικό τρόπο», είπε ο Μπλίνκεν τη Δευτέρα στην Άγκυρα. Δεν όρισε τι μέτρα θα λάμβανε η Ουάσινγκτον ως απάντηση σε κινεζική στρατιωτική υποστήριξη στη Ρωσία, μα είπες πως άλλες χώρες θα ακολουθούσαν τις ΗΠΑ σε παρόμοιες ενέργειες.
Οι ΗΠΑ προσπαθούν να περιορίσουν την κινεζική πρόσβαση στους πιο προηγμένους μικροεπεξεργαστές και τον κατασκευαστικό εξοπλισμό, και έχει συνεχίσει να αμφισβητεί τις κινεζικές εδαφικές αξιώσεις στη Θάλασσα Νότιας Κίνας.
Για την Κίνα το πιο ευαίσθητο θέμα είναι η στήριξη των ΗΠΑ στην Ταϊβάν. Στο μεταξύ, μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ έχουν ζητήσει απαγόρευση του TikTok και άλλων κινεζικής ιδιοκτησίας πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και αυξημένες κυρώσεις σε κινεζικές εταιρείες με την υποστήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Με πληροφορίες από Associated Press