Οι περισσότεροι απολαμβάνουν μια βόλτα στην παραλία, ωστόσο αν χρειαστεί να κινηθείς στην άμμο για πρακτικούς λόγους τότε παύει να είναι ευχάριστη διαδικασία. Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Το πρόβλημα με την άμμο είναι πως είναι μαλακή, “βυθίζεσαι” σε κάθε βήμα» λέει στο Live Science η Πάολα Ζαμπάρο, ερευνήτρια βιομηχανικής (biomechanics) στο Πανεπιστήμιο της Βερόνα στην Ιταλία. Αυτό μας αναγκάζει να χρησιμοποιούμε 2,1 με 2,7 φορές περισσότερη ενέργεια με κάθε βήμα που κάνουμε, σύμφωνα με έρευνα στο Journal of Experimental Biology.
Ωστόσο δεν είναι μόνο το ότι η άμμος παραμορφώνεται όταν πατάμε πάνω της- είναι επίσης το ότι οι παραλίες και οι αμμόλοφοι έχουν ανώμαλη διαμόρφωση, οπότε η κίνηση πάνω τους είναι δύσκολη. «Στην άμμο, η βάση στήριξης είναι επίσης ακανόνιστη, και για να κινηθείς σε ακανόνιστο έδαφος χρειάζεται επιπλέον ενέργεια» είπε η Ζαμπάρο. Αυτό αναγκάζει το σώμα να κάνει μικρές, συχνά ασυναίσθητες, ρυθμίσεις/ τροποποιήσεις στο βάδισμα, χρησιμοποιώντας μύες- ειδικά στην πατούσα και στον αστράγαλο, που κανονικά θα ξεκουράζονταν περισσότερο. Αυτοί οι μύες «θα πρέπει να συστέλλονται ενεργά για να διασφαλίζουν τη σταθεροποίηση» είπε η Μπάρμπαρα Γκραντ, ερευνήτρια βιομηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει επίσης όταν βαδίζει κανείς σε ένα μονοπάτι με πολλές πέτρες και ρίζες- ακόμα και αργά να κινείσαι, θα κουραστείς πιο γρήγορα από ό,τι θα κουραζόσουν αν περπατούσες σε ένα πεζοδρόμιο.
Μια άλλη ιδέα είναι πως οι άνθρωποι βαδίζουν διαφορετικά στην άμμο από ό,τι σε επίπεδες επιφάνειες, σύμφωνα με έρευνα του 2022 στο Journal of the Royal Society Interface. Η Γκραντ και οι συνεργάτες της στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ σύγκριναν το πώς οι άνθρωποι βάδιζαν πάνω σε «αφρώδεις» και σε στερεές επιφάνειες αναλύοντας τις δυνάμεις κάτω από τα πόδια τους και το πόσο οξυγόνο κατανάλωνε το κάθε άτομο. Όπως διαπίστωσαν, το βάδισμα πάνω σε μαλακές επιφάνειες, όπως η άμμος, η λάσπη και το χιόνι, έκανε τους ανθρώπους να κάνουν μεγαλύτερα βήματα και μεγαλύτερες κινήσεις στα γόνατα και τους γοφούς- κάτι που απαιτεί περισσότερη ενέργεια από το να βαδίζεις σε μια στέρεη επιφάνεια.
Επιστήμονες επίσης διαπίστωσαν πως το να τρέχεις στην άμμο μειώνει την ανισότητα στην κατανάλωση ενέργειας. Το να τρέχεις στην παραλία απαιτεί μόνο 1,6 φορές την ενέργεια που χρειάζεται για να τρέχεις σε μια επίπεδη, σταθερή επιφάνεια. Ωστόσο επειδή το τρέξιμο είναι πιο απαιτητικό από άποψης ενέργειας σε σχέση με το αργό περπάτημα, και πάλι ξοδεύεις περισσότερη ενέργεια τρέχοντας στην άμμο συγκριτικά με το να περπατάς αργά.
Βεβαίως, όπως ξέρουμε όλοι, υπάρχει και μια απλή λύση: Το νερό.
«Όταν η άμμος είναι βρεγμένη, γίνεται πιο συμπαγής, και το βάδισμα πάνω της είναι πιο παρόμοιο με το να περπατάς σε στερεό έδαφος» είπε η Ζαμπάρο. Με άλλα λόγια, είναι πολύ ευκολότερο να διασχίσεις μια παραλία βαδίζοντας εκεί που φτάνουν τα κύματα. Υπάρχει ωστόσο μια ισορροπία σε αυτό: Το πάρα πολύ νερό θα κάνει ξανά την άμμο πολύ μαλακή.
Άλλη μια επιλογή είναι η αύξηση της επιφάνειάς μας, όπως φορώντας παπούτσια ή φροντίζοντας να περπατάμε έτσι ώστε να πατάμε κάτω πιο «επίπεδα» από ό,τι κανονικά . Επίσης, υπάρχουν και κάποιοι καλοί λόγοι για άσκηση στην άμμο. «Οι δυνάμεις από την πρόσκρουση είναι μικρότερες στην άμμο από ό,τι στο στέρεο έδαφος» είπε η Ζαμπάρο. Έρευνες έχουν δείξει πως το βάδισμα ή το τρέξιμο στην άμμο είναι πιο άνετο για τους μύες και τις αρθρώσεις, ειδικά σε σχέση πχ με τσιμεντένιες επιφάνειες. Αυτό σημαίνει πως η άμμος είναι καλύτερη επιφάνεια για αθλητές που προπονούνται συχνά ή για ανθρώπους που είναι σε φάση αποκατάστασης μετά από τραυματισμούς.