Ο φονικός σεισμός μεγέθους 7,8 βαθμών που έπληξε την Τουρκία και τη Συρία, με χιλιάδες νεκρούς, τραυματίες και αστέγους ίσως είναι ένας από τους πιο θανατηφόρους της δεκαετίας, σύμφωνα με τους σεισμολόγους.
Ηδη οι νεκροί ξεπερνούν τους 2.300 ενώ υπάρχουν δραματικές εκτιμήσεις, όπως αυτή του Γεωλογικού Ινστιτούτου των Ηνωμένων Πολιτειών (USGS), που προβλέπει ότι οι ανθρώπινες απώλειες μπορεί να φτάσουν ακόμη και τις 10.000.
Όπως όλα δείχνουν οφείλεται σε από ένα ρήγμα 100 χιλιομέτρων μεταξύ της Ανατολικής Ανατολίας και της Αραβικής πλάκας.
Το ρήγμα της Ανατολίας
Το επίκεντρο του ήταν περίπου 26 χιλιόμετρα ανατολικά της τουρκικής πόλης Nurdagi σε βάθος περίπου 18 χιλιομέτρων στο ρήγμα της Ανατολίας.
Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, το ρήγμα της Ανατολίας είχε μικρή σεισμική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τον Roger Musson, επίτιμο επιστημονικό συνεργάτη στο Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο «αν παρακολουθούσαμε τους σεισμογράφους περιμένοντας ένα μεγάλο σεισμό στην περιοχή αυτή δεν θα βλέπαμε κανένα».
Από το 1970 μόνο τρεις σεισμοί έχουν καταγραφεί πάνω από 6,0 Ρίχτερ στην περιοχή, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ. Όμως το 1822, ένας σεισμός 7,0 βαθμών που έπληξε την περιοχή, οδήγησε στον θάνατο περίπου 20.000 ανθρώπους.
Κατά μέσο όρο, σημειώνονται λιγότεροι από 20 σεισμοί μεγέθους άνω των 7,0 Ρίχτερ κάθε χρόνο, στην περιοχή καθιστώντας το μεγάλο σεισμό της Δευτέρας πολύ σοβαρό.
Πιο ισχυρός από τον σεισμό της Ιταλίας
Σε σύγκριση με τον σεισμό 6,2 βαθμών που έπληξε την κεντρική Ιταλία το 2016 και σκότωσε περίπου 300 ανθρώπους, ο σεισμός μεταξύ Τουρκίας-Συρίας απελευθέρωσε 250 φορές περισσότερη ενέργεια, σύμφωνα με την Joanna Faure Walker, επικεφαλής του University College London Institute for Risk and Disaster Reduction.
Μόνο δύο από τους πιο θανατηφόρους σεισμούς, από το 2013 έως το 2022 ήταν του ίδιου μεγέθους με τον σημερινό σεισμό.
Το ρήγμα της Ανατολίας είναι ένα ρήγμα ολίσθησης. Σε αυτά, οι συμπαγείς πλάκες βράχου πιέζονται η μία πάνω στην άλλη κατά μήκος μιας κατακόρυφης γραμμής ρήγματος, δημιουργώντας πίεση έως ότου κάποιος τελικά γλιστρήσει σε μια οριζόντια κίνηση, απελευθερώνοντας μια τεράστια ποσότητα τάσης που μπορεί να προκαλέσει σεισμό.
Το ρήγμα του San Andreas στην Καλιφόρνια είναι ίσως το πιο διάσημο ρήγμα κρούσης ολίσθησης στον κόσμο, με τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι ένας καταστροφικός σεισμός θα μπορούσε να καταγραφεί εκεί.
«Το περίφημο εστιακό βάθος του σημερινού σεισμού ήταν μικρό γι αυτό και η ένταση τυ ήταν μεγαλύτερη», δήλωσε ο David Rothery, πλανητικός γεωεπιστήμονας στο Open University στη Βρετανία.
Πόσο ισχυροί θα είναι οι μετασεισμοί
Έντεκα λεπτά μετά τον αρχικό σεισμό, η περιοχή επλήγη από έναν μεγάλο μετασεισμό 6,7 Ρίχτερ. Ένας σεισμός 7,5 Ρίχτερ σημειώθηκε ώρες αργότερα και ακολούθησε άλλος ένας 6,0 το απόγευμα.
«Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι η δραστηριότητα εξαπλώνεται σε γειτονικά ρήγματα”, δήλωσε ο Musson υπογραμμίζοντας ότι «η σεισμικότητα θα συνεχιστεί για λίγο ακόμη».
Άλλωστε μετά τον θανατηφόρο σεισμό του 1822, οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν για περίπου ένα χρόνο.
Το ψύχος δυσχεραίνει τις διασώσεις
Σεισμοί παρόμοιου μεγέθους σε κατοικημένες περιοχές έχουν σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους. Ο σεισμός 7,8 Ρίχτερ στο Νεπάλ το 2015 στοίχισε τη ζωή σε σχεδόν 9.000 ανθρώπους.
«Και σε αυτή την περίπτωση οι ειδήσεις δεν θα είναι καλές», είπε ο Musson. «Θα έχουμε χιλιάδες, ακόμη και δεκάδες χιλιάδες νεκρούς. Ο κρύος χειμώνας, σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν παγιδευτεί κάτω από τα ερείπια έχουν λιγότερες πιθανότητες επιβίωσης» τόνισε.
Πληροφορίες από Reuters