Μετά το παγκόσμιο σοκ που προκάλεσαν οι δασμοί Τραμπ, μια δεύτερη ανάγνωση αποσαφηνίζει εν μέρη τα κριτήρια με τα οποία επιβλήθηκαν, σε κάποια άγνωστα και απίθανα μέρη του πλανήτη.
Το Λεσότο, ένα μικρό κράτος της Αφρικής, μέσα στην επικράτεια της Νοτίου Αφρικής, έγινε γνωστό παγκοσμίως από τους δασμούς του Τραμπ, καθώς του επιβλήθηκε ποσοστό 50% στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, το υψηλότερο παγκοσμίως.
Σύμφωνα με το BBC, οι ΗΠΑ έχουν μεγάλο εμπορικό έλλειμμα με το Λεσότο, το οποίο πουλά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα όπως τζιν και διαμάντια στην Αμερική.
Ο συντελεστής 50% για το Λεσότο ήταν μέρος αυτού που ο Τραμπ περιέγραψε ως «αμοιβαίους δασμούς», ενώ άλλες 20 χώρες της Αφρικής μπήκαν στην περίφημη λίστα με ποσοστό 10%.
Ο υπουργός Εμπορίου του Λεσότο Μοκέθι Σελίλε δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα στείλει αντιπροσωπεία στην Ουάσιγκτον για να διαπραγματευτεί εκ νέου με τον Τραμπ για τις εμπορικές τους σχέσεις.
«Η μεγαλύτερη ανησυχία μου ήταν το άμεσο κλείσιμο των εργοστασίων και η απώλεια θέσεων εργασίας», ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων AFP.
Άλλωστε, όσο περνούν οι ώρες διαπιστώνει κανείς ότι ο βασικός στόχος του επιχειρηματία/προέδρου Τραμπ, είναι η εκ νέου διαπραγμάτευση των εμπορικών συμφωνιών με πολλές από τις 184 χώρες που μπήκαν στη λίστα ώστε να μειωθεί το ισοζύγιο εισαγωγών εξαγωγών των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με στοιχεία του Λευκού Οίκου, το 2024, οι ΗΠΑ εξήγαγαν στο Λεσότο αγαθά αξίας μόλις 2,8 εκατομμυρίων δολαρίων ενώ οι εισαγωγές τους ξεπέρασαν τα 237 εκατομμύρια δολάρια.
Στους υπολογισμούς τους για το ποσοστό των δασμών, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι φαίνεται ότι βασίστηκαν στη διαφορά μεταξύ της αξίας των εισαγωγών και των εξαγωγών.
Το πρόγραμμα agoa για την Αφρική
Τα τελευταία χρόνια, διαδραματίζεται στο Λεσότο ένα από τα λεγόμενα success stories καθώς έχει καταφέρει να κάνει τεράστιες πωλήσεις κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στις ΗΠΑ, αξιοποιώντας ένα νόμο των ΗΠΑ για την ανάπτυξη και τις ευκαιρίες στην Αφρική (Agoa). Αυτή η νομοθεσία που ισχύει από το 2000 επιτρέπει σε κάποιες αφρικανικές χώρες, που έχουν επιλεγεί, να στέλνουν συγκεκριμένα αγαθά στις ΗΠΑ χωρίς δασμούς.
Το νόμο είχε υπογράψει ο Πρόεδρος Μπιλ Κλίντον, με σκοπό η Agoa να βοηθήσει τις αφρικανικές χώρες να αναπτύξουν τις οικονομίες τους και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.
Στα εργοστάσια ενδυμάτων του Λεσότο φτιάχνονται τα τις τελευταίες δύο δεκαετίες όλα τα τζιν για μεγάλες αμερικανικές μάρκες όπως η Levi’s και η Wrangler. Τα ρούχα αποτελούν σχεδόν τα τρία τέταρτα των εξαγωγών του Λεσότο στις ΗΠΑ, τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του μετά τη Νότια Αφρική.
Η αξία αυτού του εμπορίου με τις ΗΠΑ υπολογίζεται πάνω από το 10% του συνολικού ετήσιου εθνικού εισοδήματος, κάτι που αναμένεται να διαταραχθεί επικίνδυνα με το ύψος των νέων δασμών.
Κάθε εργοστάσιο υπολογίζεται ότι απασχολεί πάνω από 2.000 εργαζομένους, πολλοί από τους οποίους θα χάσουν τις εργασίες τους καθώς απαιτείται χρόνος μέχρι το Λεσότι βρει νέους συνεργάτες για να αντικαταστήσει τις παραγγελίες από τις ΗΠΑ.
Όπως φυσικά και οι μεγάλες Αμερικάνικες εταιρείες που θα χάσουν ξαφνικά τα εξευτελιστικά φτηνά εργατικά για τα ακριβοπληρωμένα τζίν τους.
Ποιες χώρες της Αφρικής μπήκαν στο στόχαστρο
Η Αφρική βρέθηκε ιδιαίτερα εκτεθειμένη στις νέες αποφάσεις του Αμερικανού προέδρου καθώς κάποιες από τις χώρες έχουν από τα υψηλότερα ποσοστά δασμών.
Άλλες αφρικανικές χώρες που πλήττονται με επιπλέον δασμούς περιλαμβάνουν 47% για
Η Μαδαγασκάρη με 47% είναι από τις πιο υψηλές και ακολουθούν ο Μαυρίκιος με 40%, 37% για την Μποτσουάνα και 30% για τη Νότια Αφρική ενώ οι εξαγωγές της Νιγηρίας θα πληγούν με ποσοστό 14%.
Η Κένυα, η Γκάνα, η Αιθιοπία, η Τανζανία, η Ουγκάντα, η Σενεγάλη και η Λιβερία ήταν μεταξύ εκείνων των χωρών των οποίων οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ θα υπόκεινται σε βασικό δασμό 10% καθώς οι ΗΠΑ δεν έχουν εμπορικό έλλειμμα με αυτές τις χώρες.
Κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης των δασμών στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ αποκάλεσε «απατεώνες» τις χώρες που εξάγουν περισσότερα από όσα εισάγουν από τις ΗΠΑ υποστηρίζοντας ότι «λεηλατήθηκαν» από ξένους.
«Οι φορολογούμενοί μας έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης για περισσότερα από 50 χρόνια, αλλά δεν πρόκειται να συμβεί πια», είπε ο Τραμπ, χρησιμοποιόντας μια απλοική άκρως λαϊκίστικη ρητορική για να περιγράψει ένα έθνος που εξάγει καπιταλισμό.
Οι «χειρότεροι παραβάτες» και η «Ημέρα Ανεξαρτησίας»
Η Νότια Αφρική, η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίστηκαν μάλιστα ως οι «χειρότεροι παραβάτης» με τον Τραμπ να εξαπολύει κατηγορίες για αθέμιτες εμπορικές πολιτικές.
Η Νότιος Αφρική, χώρα καταγωγής του στενού του συνεργάτη Έλον Μασκ, βρέθηκε στο στόχαστρο του Αμερικανού προέδρου λέγοντας ότι «έχουν κάποια άσχημα πράγματα στη Νότια Αφρική. Ξέρετε, τους πληρώνουμε δισεκατομμύρια δολάρια αλλά τώρα περικόψαμε τη χρηματοδότηση, επειδή πολλά άσχημα πράγματα συμβαίνουν εκεί».
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Νοτίου Αφρικής γίνονται όλο και πιο τεταμένες από την έναρξη της προεδρίας Τραμπ τον Ιανουάριο.
Η χώρα εξάγει στις ΗΠΑ πλατίνα, η οποία μπορεί να εξαιρεθεί από τον φόρο εισαγωγής – και αυτοκίνητα με τη βιομηχανία να έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα.
Η νοτιοαφρικανική προεδρία καταδίκασε τους νέους δασμούς ως «τιμωρητικούς», λέγοντας ότι θα μπορούσαν «να λειτουργήσουν ως εμπόδιο στο εμπόριο και στην κοινή ευημερία».
«Πρέπει τώρα να κοιτάξουμε μεταξύ μας και να πούμε, εντός της τελωνειακής ένωσης στη νότια Αφρική... πώς θα ανταποκριθούμε σε αυτά τα ζητήματα», δήλωσε ο υπουργός Εμπορίου της Νότιας Αφρικής, Παρκς Ταου, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.
«Η διαφοροποίηση του εμπορίου μας θα είναι σημαντική... ενισχύοντας το έργο μας στην αφρικανική ήπειρο και τη συνεργασία», είπε.
Αφρικανικές χώρες όπως η Νότια Αφρική, η Νιγηρία και η Κένυα έχουν μακροχρόνιες εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και οι νέοι δασμοί θα επηρεάσουν σημαντικά τους υπάρχοντες οικονομικούς δεσμούς.
Οι δασμοί έρχονται σε μια εποχή που πολλές αφρικανικές χώρες αντιμετωπίζουν ήδη τις επιπτώσεις των περικοπών της εξωτερικής βοήθειας των ΗΠΑ, οι οποίες παρείχαν υγειονομική και ανθρωπιστική βοήθεια σε ευάλωτα έθνη.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε το πάγωμα της βοήθειας την πρώτη ημέρα της θητείας του τον Ιανουάριο, ως μέρος της επανεξέτασης των δαπανών της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Τώρα, δεν μένει παρά οι Αφρικανικές χώρες να αναζητήσουν νέους εμπορικούς εταίρους για να καλύψουν το τεράστιο κενό που θα αφήσουν οι αμερικανικές εισαγωγές.