Ορθά ο ΣΕΤΕ, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων αποτελεί εταίρο της κυβέρνησης και ορθά εισηγείται προτάσεις για την αναβάθμιση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, που αποτελεί το ένα τέταρτο του ΑΕΠ της χώρας μας.
Στις προτάσεις αυτές, πάντως, υπάρχουν και προτροπές, κατά έμμεσο τρόπο, όπως αυτή που είχε παρουσιάσει τον Φεβρουάριο, το Ινστιτούτο μελετών και ερευνών του Συνδέσμου, το ΙΝΣΕΤΕ.
Σε αυτή την έκθεση «Για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου και εκτιμήσεις για την προσαρμογή τους στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες», το ΙΝΣΕΤΕ πρότεινε στην κυβέρνηση η αύξηση του κατώτατου μισθού να μην ξεφύγει πάνω από το 5,5% και μάλιστα παρουσίαζε και τις εκτιμήσεις του για να αιτιολογήσει την πρόταση αυτή.
Ωστόσο, η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έλαβε υπόψη το 5,5% αύξηση, ούτε καν το 7,5% που ήταν το δεύτερο σενάριο του ΙΣΤΕΤΕ, αλλά η «μπίλια» έκατσε στο γενναιόδωρο 9,4%.
Η κυβέρνηση έκρινε ότι τα οικονομικά της χώρας βελτιώνονται, ότι ο τουρισμός εμφανίζει περισσότερα του αναμενομένου έσοδα, υπάρχει αναπτυξιακή προοπτική στην οικονομία και μείωση της ανεργίας.
Την ίδια στιγμή, ο τουριστικός –κι όχι μόνο- κλάδος, μιλά για θέσεις εργασίας που λείπουν (πάνω από 50.000), και για απροθυμία του εργατικού δυναμικού να ενταχθεί στον κλάδο. Όμως, ο ξενοδοχειακός, κυρίως, τομέας, δεν ομονοεί ότι πρέπει να κάνει γενναία βήματα, ώστε να προσελκύσει εργαζόμενους ή να διατηρήσει τους υπάρχοντες. Ναι, υπήρξε διετής συλλογική σύμβαση εργασίας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (δεν μετέχουν όλα τα ξενοδοχεία της χώρας) και του κλάδου του επισιτισμού (5,5% για το 2023 και 5% για το 2024), όπως και κάποιες επιμέρους συμβάσεις, όπως στη Ρόδο, όμως αλλού τέτοιες συμβάσεις δεν υπάρχουν και μένουν μόνο οι ατομικές, ανάλογα τον ξενοδόχο και τον εργαζόμενο.
Επιπλέον, ενώ το Υπουργείο Εργασίας δημιούργησε πλατφόρμα που οι εργοδότες μπορούν να δηλώνουν τις θέσεις που αναζητούν, τελικά πέρυσι δηλώθηκαν απειροελάχιστες, με αποτέλεσμα στο Υπουργείο να αναρωτιούνται αν πράγματι, τελικά, λείπουν τόσες χιλιάδες θέσεις εργασίας ή, εν πάση περιπτώσει, γιατί δε δηλώνονται, από τη στιγμή που λείπουν.
Το βέβαιο είναι ότι οι ξενοδόχοι (που διαθέτουν πολλλές επιχειρήσεις), οι οποίοι προβαίνουν σε μεγάλες, νέες επενδύσεις, έχοντας και χρηματοδοτικά εργαλεία, θα πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη πιο βαθιά, αν θέλουν κόσμο να δουλέψει και όχι να βάζουν χαμηλά τον πήχη στις αυξήσεις του κατώτατου μισθού, που συμπαρασύρει και τις αυξήσεις του μισθού, γενικότερα.
Οι καλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι, ανάλογα τις υπηρεσίες που προσφέρουν και τις γνώσεις – εμπειρία που διαθέτουν, μπορούν να συμβάλλουν σε ένα πιο βιώσιμο τουρισμό και στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της χώρας μας.
Οι προτάσεις του ΙΝΣΕΤΕ, τον Φεβρουάριο, για τον κατώτατο μισθό
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης προκύπτει η δυνατότητα μιας πρόσθετης αύξησης του Κατώτατου Μισθού (ΚΜ) το 2023, μετά την αύξησή του κατά 2,0% από τον Ιανουάριο 2022 και, επιπλέον, κατά 7,54% από 1ης Μαΐου 2022. Η αύξηση αυτή δεν πρέπει να υπερβεί το 5,5%, με βάση τις ακόλουθες εξελίξεις - εκτιμήσεις:
- Η αύξηση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές εκτιμάται από το ΙΝΣΕΤΕ στο 4,9% το 2022, στο 3,0% το 2023 και στο 3,2% το 2024.
- Όπως έχει αναλυθεί από το ΙΝΣΕΤΕ, η αύξηση του ΑΕΠ το 2022/2013 ήταν υψηλότερη από την αύξησή της με ΜΕΡΜ 0,88% που εκτιμάται από την ΕΛΣΤΑΤ - όπως προκύπτει από την εκρηκτική αύξηση των εισαγωγών Α&Υ στην ίδια περίοδο με ΜΕΡΜ 6,0%, όταν η Ιδιωτική Κατανάλωση φέρεται να έχει αυξηθεί με ΜΕΡΜ μόλις 1.09%.
- Με αυτά τα δεδομένα, όπως φαίνεται στον Πίνακα 2, η αύξηση αυτή του ΚΜ, κατά 5,5% από 1ης Απριλίου 2023 θα συνεπάγεται αύξηση των ακαθάριστων αμοιβών ανά απασχολούμενο κατά 4,2% και αύξηση του ULC της Ελλάδος κατά 1,9%. Στη συνέχεια εκτιμάται αύξηση του ULC των 37 ανταγωνιστριών χωρών κατά 2,5% και ανατίμηση του Ευρώ για την Ελλάδα το 2023 κατά 1,0%. Αυτό συνεπάγεται μικρή μόνο επιδείνωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Ελλάδος (ανατίμηση του REERULC) κατά 0,4% το 2023.
- Η εξέλιξη αυτή δεν είναι πολύ ανησυχητική, με δεδομένη την αξιοσημείωτη υποτίμηση του REERULC - βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας - κατά - 3,87% yoy το 2022. Από την άλλη πλευρά, ενδέχεται η ανατίμηση του Ευρω για την Ελλάδα το 2023 να υπερβεί το 1,0%. Σε αυτή την περίπτωση, η ανατίμηση του REERULC θα υπερβεί το 0,4%.
- Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση του ΚΜ το 2023 γίνεται σε μια περίοδο στην οποία το Ευρώ ανατιμάται και αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ως περιοριστικός παράγων του μεγέθους της αύξησης.
Αν η αύξηση του ΚΜ ανέλθει τελικά στο 7,5%, τότε, ενδέχεται να σημειωθεί μείωση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ και της απασχόλησης, αύξηση των ακαθάριστων αμοιβών/απασχολούμενο κατά 7,2% (αντί για 4,2%) και αύξηση του Ελληνικού ULC κατά 4,9%. Με αύξηση του ULC των 37 ανταγωνιστριών χωρών κατά 2,5% και με ανατίμηση του ευρώ για την Ελλάδα το 2023 κατά 1,0%, προκύπτει σημαντική επιδείνωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Ελλάδος (ανατίμηση του REERULC) κατά 2,4%. Μια τέτοια εξέλιξη, η οποία θα επιδεινωθεί περαιτέρω αν η αύξηση του ΑΕΠ το 2023 περιοριστεί στο 1,0% (όπως προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή) - αντί του 3,0% που λαμβάνεται υπόψη στα ανωτέρω από το ΙΝΣΕΤΕ, ή αν η ανατίμηση του Ευρώ για την Ελλάδα είναι μεγαλύτερη του 1,0%, θα πρέπει να κάνει αποτρεπτική μια αύξηση του ΚΜ το 2023 κατά ποσοστό υψηλότερο του 5,5%.
Συμπερασματικά, οι πολύ καλές προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας και το 2023 κατά 3,0% (ονομαστικό ΑΕΠ: 6,0%), μετά την εντυπωσιακή ανάκαμψή της το 2021 (8,43%) και το 2022 (ΑΕΠ σε σταθερές τιμές 2015: 4,9%, ονομαστικό ΑΕΠ: 12,6%), δικαιολογούν την πολιτική της επιπλέον αύξησης του ΚΜ κατά 5,5% από 1ης Απριλίου το 2023.
Η άποψή μου είναι ότι θα πρέπει να περιμένουμε πώς θα εξελιχθεί η χρονιά για να δούμε αν τελικά η κυβέρνηση είχε δίκιο και αποφάσισε σωστά ή έπρεπε να ακολουθήσει τις προτάσεις του ΙΝΣΕΤΕ.