Εκατοντάδες χιλιάδες Γάλλοι κατέβηκαν και χθες Πέμπτη στους δρόμους, για 11η ημέρα, αρνούμενοι να δεχθούν την αύξηση των ορίων ηλικίας από τα 62 στα 64, που προβλέπει το συνταξιοδοτικό νομοσχέδιο του Εμμανουέλ Μακρόν .
Κι ενώ το Συνταγματικό Συμβούλιο της Γαλλίας, αναμένεται να εκδώσει απόφαση αυτόν τον μήνα σχετικά με την συνταγματικότητα της μεταρρύθμισης, οι Γάλλοι εξακολουθούν να είναι συντριπτικά αντίθετοι, εκδηλώνοντας συνεχώς την οργή τους.
Κι ενώ τα όρια συνταξιοδότησης στη Γαλλία είναι τα χαμηλότερα στην ΕΕ, όπου τα περισσότερα κράτη έχουν θεσπίσει τα 67 έτη, η αντίδραση των Γάλλων φαντάζει στα μάτια των υπόλοιπων Ευρωπαίων ώς υπερβολική, ελίτίστικη και ίσως κατακριτέα.
Γιατί αντιδρούν οι Γάλλοι
Γιατί λοιπόν οι Γάλλοι είναι τόσο οργισμένοι και αρνούνται κατηγορηματικά να δεχθούν μια μεταρρύθμιση που στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν «άνοιξε ρουθούνι»;
Την τελευταία εβδομάδα πάνω από 10.000 τόνοι σκουπιδιών έχουν συσσωρευτεί στους δρόμους του Παρισιού λόγω της απεργίας των εργαζομένων στην καθαριότητα που αρνούνται να δεχθούν τη συνταξιοδότησή τους στα 59 έτη από 57 καθώς συγκαταλέγονται στην κατηγορία των «βαρέων και ανθυγιεινών» όπως θα λέγαμε στην Ελλάδα.
«Οι άνθρωποι είναι θυμωμένοι και είναι προφανές», είπε ο Jerome Villier, ένας 43χρονος διδακτορικός ερευνητής στο Παρίσι.
Πολλές κυβερνήσεις στον ανεπτυγμένο κόσμο βρίσκονται σε παρόμοιες καταστάσεις. Το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί και οι άνθρωποι ζουν περισσότερο ενώ οι γεννήσεις μειώνονται, τα φάρμακα είναι καλύτερα αλλά κοστίζουν περισσότερο.
Οι προσπάθειες των δημοκρατιών να εξισορροπήσουν τους προϋπολογισμούς μειώνοντας τα επιδόματα, ιδιαίτερα σε χώρες με γενναιόδωρα σχέδια όπως η Γαλλία, θέτουν τις διοικήσεις σε κίνδυνο. Πολλοί συμφωνούν ωστόσο ότι ο Μακρόν έκανε κάποια θεμελιώδη λάθη.
Φοβούμενος ότι μπορεί να μην συγκεντρώσει αρκετές ψήφους στο κοινοβούλιο για να περάσει το νομοσχέδιο, ο Γάλλος πρόεδρος κατέφυγε στην «πυρηνική επιλογή» χρησιμοποιώντας ένα ειδικό άρθρο του γαλλικού συντάγματος που επιτρέπει στην κυβέρνηση να επιβάλει το νομοσχέδιο χωρίς ψηφοφορία.
Αυτό προκάλεσε οργή σε όλη τη Γαλλία και τροφοδότησε ακόμη περισσότερο τη δυσαρέσκεια του κόσμου. Η δημοτικότητα του μακρός έπεσε στα ταρταρα και ενίσχυσε την εικόνα των επικριτών του που τον χαρακτήρισαν «μονάρχη».
Στο ναδίρ η δημοτικότητά του
Ο Μακρόν βρίσκεται σε πραγματικά δύσκολη θέση. Πέρυσι, έχασε την πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο ενώ πριν από μερικές μέρες η κυβέρνησή του επέζησε δύο ψηφοφοριών δυσπιστίας - μία με μόλις εννέα ψήφους - αφού εξόργισε το έθνος περνώντας τη μεταρρύθμιση στο κοινοβούλιο.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι διαδηλώσεις δείχνουν ότι ο Μακρόν βρίσκεται ουσιαστικά στην προεδρία όχι γιατί τον «αγαπούν» και τον θέλουν οι Γάλλοι αλλά γιατί δεν θέλουν την ακροδεξιά υποψήφια Μαρίν Λεπέν.
Και ακόμη κι αν οι διαμαρτυρίες σταματήσουν, ο Γάλλος πρόεδρος θα εξακολουθεί να έχει πεσμένα φτερά και μια μόνιμη κηλίδα στην εξουσία του».
«Ανησυχώ για τη Γαλλία. Επειδή οι άνθρωποι πραγματικά μισούν τον Μακρόν - τον μισούμε - και είμαστε μόνο στην αρχή, έχουμε άλλα τέσσερα χρόνια», είπε ο 28 χρονος Μοχάμεντ Μπελμούντ ο οποίος ωστόσο παραδέχθηκε πως οι Γάλλοι πρέπει να δουν περισσότερο το ενδεχόμενο του συμβιβασμού».
Τι ισχύει σήμερα
Ο νόμος για τις συντάξεις χρειάζεται το πράσινο φως από το Συνταγματικό Συμβούλιο που θα ανακοινώσει την απόφασή του στις 14 Απριλίου. Το συνδικάτο των εργαζομένων στην καθαριότητα του Παρισιού κάλεσε σε νέες απεργίες στις 13 Απριλίου, ενώ και άλλα συνδικάτα δεσμεύονται να συνεχίσουν να αντιστέκονται μέχρι να ακυρωθεί ο αμφιλεγόμενος νόμος.
Όμως ο ενθουσιασμός και οι πόροι των απεργών μειώνονται, κι αυτό είναι ένα δύσκολο εμπόδιο που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα σωματεία.
«Η απεργία είναι μια δαπανηρή υπόθεση, δεν μπορείς να την κάνεις για πάντα», δήλωσε ο Jean-Daniel Levy, αναπληρωτής διευθυντής της δημοσκόπησης της Harris Interactive. Οι εργαζόμενοι χάνουν μισθούς λόγω των απεργιών κι αυτό είναι ένα πραγματικό ζήτημα, αφήνοντας πολλούς ανίκανους να αντέξουν οικονομικά».
Άλλοι λένε ότι η βία που παρατηρήθηκε στις πανεθνικές διαδηλώσεις, με δεκάδες διαδηλωτές και τραυματίες αστυνομικών, έχει ανησυχήσει τους πολίτες.
«Οι διαδηλώσεις έχουν γίνει πιο βίαιες όσο προχωρούν. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί στη Γαλλία μένουν τώρα μακριά», δήλωσε ο Luc Rouban, διευθυντής έρευνας του CNRS στο Sciences Po.
Πόσο σημαντικές είναι για τους Γάλλους οι διαδηλώσεις
Το ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο της Γαλλίας αποτελείται από δικαστές που ονομάζονται «οι σοφοί» και του οποίου προεδρεύει ο πρώην σοσιαλιστής πρωθυπουργός Λοράν Φαμπιούς.
Εάν αποφασίσει ότι μέρος ή το σύνολο του νόμου δεν συμβαδίζει με το σύνταγμα ή το εύρος των προθέσεων του νόμου, το συμβούλιο μπορεί να τον καταργήσει. Οι «σοφοί» θα αποφανθούν επίσης για το εάν οι επικριτές του νόμου μπορούν να πιέσουν ώστε να τεθεί σε εθνικό δημοψήφισμα το ζήτημα των συντάξεων.
Κι ενώ το συμβούλιο αποφασίζει με καθαρά συνταγματικά κριτήρια, δείχνει συχνά να λαμβάνει υπόψη την κοινή γνώμη.
«Οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Γάλλων είναι κατά των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων, επομένως ένα πιθανό σενάριο είναι ότι το συμβούλιο να καταργήσει μέρη του νομοσχεδίου», δήλωσε ο Ντομινίκ Αντολφάτο, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βουργουνδίας.
«Υπάρχει ένα συγκεκριμένο μίσος στον αέρα που σπάνια έχουμε δει εναντίον ενός Γάλλου ηγέτη. Είναι πραγματικά πρωτοφανές»υποστηρίζει ο Αντολφάτο.