«Τα προβλήματα του εντέρου μπορούν να προκύψουν σε οποιαδήποτε ηλικία. Όμως, καθώς μεγαλώνουμε αυξάνονται οι πιθανότητες», εξηγεί η δρ. Σάρα Ατάλα, γαστρεντερολόγος στο Inspira Health, στο Νιου Τζέρσεϊ.
Tα πεπτικά προβλήματα εμφανίζονται με συμπτώματα όπως η καούρα, το φούσκωμα, το κοιλιακό άλγος και οι αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, όπως η δυσκοιλιότητα, τη διάρροια ή ακόμα και ο συνδυασμός των δύο.
Το να αναγνωρίσουμε το ζήτημα που προκαλεί τα συμπτώματα αποτελεί αληθινή πρόκληση, καθώς πρόκειται για ένα πολύπλευρο πρόβλημα, που συνήθως προέρχεται από έναν συνδυασμό ενόχων, ο οποίος είναι μοναδικός για τον καθένα από εμάς.
Πώς το γήρας επηρεάζει την πέψη
Καθώς μεγαλώνουμε, τα νεύρα και οι μύες στη γαστρεντερική οδό παρουσιάζουν δυσλειτουργίες. Έτσι, προκύπτουν αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα πεπτικά μας όργανα, είτε μεμονωμένα είτε όταν βρίσκονται σε συνεργασία. Κι αυτό μεταφράζεται σε συχνές «αργοπορίες» στη διαδικασία της πέψης, καθώς τα σήματα επικοινωνίας μεταξύ των οργάνων του πεπτικού συστήματος, δεν στέλνονται πια οργανωμένα, αλλά κάπως τυχαία.
Για παράδειγμα, η κίνηση εντός του οισοφάγου και των μυών που εμπλέκονται στην κατάποση μπορεί να μην είναι πια τόσο συντονισμένη, οδηγώντας σε υψηλότερα ποσοστά οισοφαγικής παλινδρόμησης. Παράλληλα, η μειωμένη ή η μη συντονισμένη κινητικότητα ίσως δυσκολέψει το στομάχι μας στην προσπάθειά του να χωνέψει μια τροφή. Ακόμα κι αν συγκαταλέγεται στα τρόφιμα που άλλοτε, τα απολαμβάναμε κάθε μέρα.
Ακόμη, καθώς μεγαλώνουμε η επένδυση του στομάχου σταδιακά γίνεται πιο λεπτή, γεγονός που μας καθιστά πιο ευαίσθητους απέναντι σε συμπτώματα όπως η φλεγμονή στο στομάχι.
Συν τοις άλλοις, η μειωμένη παραγωγή προσταγλανδίνης (μιας ουσίας που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην έκκριση οξέων του στομάχου και στη λειτουργία των μυών του γαστρεντερικού σωλήνα), που είναι φυσικό επακόλουθο καθώς περνούν τα χρόνια, αδυνατίζει ακόμα περισσότερο την προστατευτική επένδυση του στομάχου, καθιστώντας τον οργανισμό μας επιρρεπή στη γαστρίτιδα και τα έλκη.
Έπειτα, υπάρχουν ορισμένες χρόνιες παθήσεις υγείας, όπως η αρθρίτιδα ή οι καρδιαγγειακές και οι μεταβολικές παθήσεις που μοιραία περιορίζουν τον χρόνο πoυ αφιερώνουμε στη σωματική άσκηση επιδεινώνοντας περαιτέρω τα προβλήματα κινητικότητας του εντέρου.
Όσον αφορά τα φάρμακα που παίρνουμε για να αντιμετωπίσουμε των χρόνιων αυτών παθήσεων, τόσο τα συνταγογραφούμενα όσο και τα μη συνταγογραφούμενα, είναι γνωστό ότι προκαλούν παρενέργειες όπως η ναυτία, η δυσκοιλιότητα, η διάρροια, ο επίμονος πόνος στην κοιλιά, ακόμη και τα έλκη.
Πώς θα δράσουμε
Μασάμε την τροφή μας πιο υπομονετικά
Η πέψη ξεκινά από το στόμα. Τα ένζυμα του σάλιου βοηθούν στην πέψη του αμύλου και του λίπους, μειώνοντας τον φόρτο εργασίας του γαστρεντερικού σωλήνα.
Και μια έξτρα συμβουλή: Το να κόβoυμε το φαγητό μας σε μικρότερα κομμάτια και η μάσηση για τουλάχιστον 15 έως 20 φορές ανά μπουκιά υπόσχεται να βοηθήσει στην άμβλυνση τυχόν επιπλοκών που σχετίζονται με δυσκολία στην κατάποση.
Τρώμε περισσότερα προϊόντα φυτικής προέλευσης και αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα σνακ
Ο καλύτερος τρόπος για να βελτιστοποιήσoυμε την πέψη είναι να ακολουθήσουμε μια δίαιτα όσο το δυνατόν λιγότερο περιεκτική σε επεξεργασμένα τρόφιμα και πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και όσπρια.
Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένα τρόφιμα απειλούν να αλλάξουν το μικροβίωμα του εντέρου, οδηγώντας σε δυσβίωση (σ.σ. μη-αρμονική διαβίωση ανάμεσα σε οργανισμούς, στην προκειμένη περίπτωση τον άνθρωπο και τα μικρόβια που υπάρχουν στο έντερό του), μια ανθυγιεινή ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου, που σχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά πεπτικών ασθενειών.
Συν τοις άλλοις, οι σαλάτες, οι φρουτοσαλάτες και οι σούπες με όσπρια είναι ο καλύτερος τρόπος να αυξήσουμε την πρόσληψη φυτικών ινών, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας.
Φροντίζουμε να παραμένουμε ενυδατωμένοι
Η ενυδάτωση διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αποφυγή της δυσκοιλιότητας. Ειδικά εφόσουν έχουμε αυξήσει την πρόσληψη φυτικών ινών. Για τις γυναίκες συνίστανται τουλάχιστον δύο και για τους άνδρες τρία λίτρα νερού ημερησίως.
Προσπαθούμε να κινούμαστε περισσότερο
Η άσκηση διεγείρει την κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα κι αυτό με τη σειρά του, συμβάλλει στην ομαλή πέψη. Το να ξαπλώνουμε στον καναπέ μετά το φαγητό είναι το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε: Όχι μόνο δεν βοηθά στην κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα, αλλά μπορεί επίσης να προάγει την παλινδρόμηση οξέος.
Αντίθετα, μετά τα γεύματά μας συνίσταται να περπατάμε 15 λεπτά, προκειμένου να ενεργοποιήσουμε το πεπτικό σύστημα και να βοηθήσουμε τη διαδικασία της γαστρικής κένωσης.
Θα πρέπει να κοιμόμαστε αρκετά
Ο ύπνος είναι ένας θεραπευτικός μηχανισμός για το σώμα και τις νύχτες, πρέπει να διαρκεί από επτά έως εννέα ώρες. Οι λιγότερες ώρες ύπνου μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία του εντέρου και το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, η στέρηση ύπνου προκαλεί φλεγμονή στο έντερο που μπορεί οδηγήσει σε γαστρεντερικά συμπτώματα.
Πότε θα πρέπει να επικοινωνήσουμε με τον γιατρό μας
Ακόμα κι αν είμαστε βέβαιοι ότι το δικό μας «πεπτικό δράμα» οφείλεται στο πέρασμα του χρόνου, είναι σημαντικό να μην αρκούμαστε σε απλές υποθέσεις και να μοιραζόμαστε τα συμπτώματα με τον γιατρό μας.
Εάν δε, εκτός από τις επίμονες αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, αντιμετωπίζουμε προβλήματα στην κατάποση, κοιλιακό άλγος, ναυτία ή/και έμετο, ανεξήγητη απώλεια βάρους ή εάν έχουμε παρατηρήσει αίμα στα κόπρανα, ώρα να κλείσουμε ραντεβού με τον γαστρεντερολόγο.