Η Ελλάδα βρίσκεται σε συνομιλίες με τη Βρετανία για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα, όπως προέκυψε από διάφορες πηγές και δημοσιεύματα κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου, αναζωπυρώνοντας τις ελπίδες επιστροφή τους εκεί όπου ανήκουν - στην πατρίδα.
Το ερώτημα που προκύπτει, βέβαια, είναι «πόσο κοντά είναι μια τέτοια επιστροφή». Μια πρώτη απάντηση έδωσε το μεσημέρι της Δευτέρας ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, ο οποίος διευκρίνισε ότι «δεν υπάρχει επικείμενη συμφωνία», Δεκεμβρίου), χαμηλώνοντας κάπως τους τόνους των ρεποερτάζ που μετέδιδαν ότι είχε σχεδόν επιτευχθεί συμφωνία.
Για δεκαετίες η Ελλάδα ζητά την οριστική επιστροφή των ηλικίας 2.500 ετών γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο, τα οποία ο Βρετανός διπλωμάτης Λόρδος Ελγιν άρπαξε από τον ναό του Παρθενώνα στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν ήταν πρεσβευτής στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία τότε κυβερνούσε την χώρα μας.
Το Σάββατο, «Τα Νέα» επικαλαλούμενα ελληνική πηγή έγραψαν ότι η συμφωνία ήταν κατά 90% ολοκληρωμένη αλλά ότι «ένα κρίσιμο 10% παραμένει άλυτο». Επικαλούμενος Βρετανό αξιωματούχο, ο τηλεοπτικός σταθμός ΑΝΤ1 είπε την Κυριακή ότι ο μόνος τρόπος να επιστρέψουν τα γλυπτά στην Ελλάδα χωρίς να παραβιαστεί η βρετανική νομοθεσία ήταν «αν το Βρετανικό Μουσείο άνοιγε ένα είδος παραρτήματος στην Ελλάδα».
Αντίστοιχα δημοσιεύματα κυκλοφόρησαν από μεγάλα διεθνή ΜΜΕ, όπως ο Guardian και η La Repubblica
Το Βρετανικό Μουσείο απέκλειε πάντα το ενδεχόμενο επιστροφής τους, λέγοντας ότι αποκτήθηκαν νόμιμα.
«Η κύρια επιδίωξή μας, το κύριο μέλημά μας είναι η επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα», είπε Γιάννης Οικονόμου, όταν ρωτήθηκε για τα δημοσιεύματα των ΜΜΕ. «Σε αυτή την κατεύθυνση, η κυβέρνησή μας από την αρχή της θητείας της ήταν και είναι σε συζητήσεις με τη βρετανική πλευρά. Αυτές οι συζητήσεις είναι σε προκαταρκτικό στάδιο, απέχουμε πολύ από ανακοινώσεις ή οριστικές συμφωνίες», πρόσθεσε.
Σε δήλωσή του, το Βρετανικό Μουσείο είπε ότι δεν πρόκειται να «αποξηλώσει» τη συλλογή του «καθώς αφηγείται μια μοναδική ιστορία της κοινής μας ανθρωπότητας». Ωστόσο, είπε ότι θέλει να σφυρηλατήσει μια νέα «Συνεργασία για τον Παρθενώνα» με την Ελλάδα .
«Αναζητούμε νέες θετικές, μακροπρόθεσμες συνεργασίες με χώρες και κοινότητες σε όλο τον κόσμο, και αυτό φυσικά περιλαμβάνει την Ελλάδα», ανέφερε.
Η βρετανική κυβέρνηση υπογράμμισε στο ίδιο μήκος κύματος ότι το Βρετανικό Μουσείο δεν έχει το δικαίωμα να διαλύσει τις συλλογές του. Οι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου είναι ελεύθεροι να μιλούν με όποιον θέλουν, σχολίασε ο εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ μιλώντας σε δημοσιογράφους. Όμως «δεν είναι στα σχέδιά μας να αλλάξουμε τον νόμο που εμποδίζει την απομάκρυνση αντικειμένων από τις συλλογές του μουσείου, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις», είπε. «Η θέση μας στο θέμα αυτό δεν έχει αλλάξει», πρόσθεσε.
Με βάση έναν νόμο του 1963 το Βρετανικό Μουσείο επιτρέπεται να μεταβιβάζει ή να πουλάει αντικείμενα υπό αυστηρά περιορισμένες προϋποθέσεις. Πρόκειται κυρίως για περιπτώσεις στις οποίες η διεύθυνσή του κρίνει ότι «το αντικείμενο είναι ακατάλληλο για τις συλλογές του μουσείου και ότι μπορεί να παραχωρηθεί χωρίς να πληγούν τα συμφέροντα των μελετητών».
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι υπάρχει «πρόοδος» και μια αίσθηση «ώθησης» στις συνομιλίες με τη Βρετανία για την επιστροφή των Ελγίνειων Μαρμάρων.
Τον Μάρτιο, η πολιτιστική υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO) προέτρεψε την Ελλάδα και τη Βρετανία να καταλήξουν σε συμφωνία για το θέμα. Η χώρα μας ενίσχυσε την εκστρατεία της για την επιστροφή των μαρμάρων μετά το άνοιγμα του νέου Μουσείου της Ακρόπολης το 2009 στους πρόποδες του λόφου της Ακρόπολης, με την ελπίδα ότι κάποια μέρα θα κοσμούν τους χώρους του.
Τον Μάιο, το λεγόμενο «θραύσμα Fagan», ένα κομμάτι 35 επί 31 εκατοστών που δείχνει το πόδι της καθισμένης θεάς Αρτεμης και αποτελούσε μέρος της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα, επιστράφηκε στην Αθήνα από μουσείο στην Ιταλία. Αυτός ήταν o πρώτoς επαναπατρισμός που έγινε από κράτος σε κράτος.
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μιλώντας στην 6η Υπουργική Σύνοδο του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, που πραγματοποιήθηκε στη Βαγδάτη επέμεινε στην ανάγκη συντονισμένης διεθνούς δράσης για τον επαναπατρισμό και την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών, που έχουν αφαιρεθεί παράνομα, στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους και στον τόπο προέλευσής τους.
(με πληροφορίες από Reuters)