Στις 24 Απριλίου 2018 οι κάλπες για τις εθνικές εκλογές της Γροιλανδίας (με την τοπική Βουλή – μινιατούρα των 31 εδρών) έδειξαν ότι η ιδέα για ανεξαρτησία από τη Δανία είναι πιο «θερμή» από ποτέ. Όλα τα κόμματα πλην ενός, που πήρε 2,9% στις εκλογές, τάσσονται υπέρ της πλήρους ανεξαρτησίας από τη Σκανδιναβική χώρα. Είναι, όμως εφικτό αυτό το «μακροπρόθεσμο όνειρο»;
Η Γροιλανδία των 56.000 κατοίκων, η περιοχή με τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών παγκοσμίως (επτά φορές υψηλότερα από τις ΗΠΑ), επιδιώκει να αποσχιστεί από τη Δανία, αλλά έχει μακρύ δρόμο – όπως φαίνεται - για να μπορέσει να σταθεί μόνη της στα πόδια της, όσο οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και η Κίνα καραδοκούν για να πάρουν κομμάτι από την «πίτα» του υπεδάφους της.
Οι γεωλόγοι κάνουν λόγο για το «Ελντοράντο της Αρκτικής», έναν «Χρυσό Πόλο», που κάτω από τους πάγους κρύβει πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ουράνιο, χρυσό και σπάνιες γαίες σε αφθονία.
Οι πάγοι λιώνουν λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, οι ντόπιοι φοβούνται την εκμετάλλευση από το χέρι του «ισχυρότερου», που λέγεται Δανία και ζητά την αυτονομία της Γροιλανδίας (αντί της ανεξαρτησίας). Η θρυλική «Έσχατη Θούλη» των αρχαίων είναι το μέρος που λιώνει με ταχύτητες φωτός.
Η συζήτηση για την απόσχιση της χώρας των ιθαγενών Ινουίτ από τη Δανία έχει ξεκινήσει ήδη από το 2009, αλλά σταμάτησε πρόωρα λόγω του εξαιρετικά σκληρού κλίματος των περιβαλλοντικών ανησυχιών και της διεθνούς πτώσης στις τιμές των εμπορευμάτων. Ακόμα και τώρα, όμως, υπάρχουν αρκετά εμπόδια.
Μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να είναι το ανύπαρκτο οδικό δίκτυο. Οι περισσότεροι κινούνται με έλκηθρα που τα σέρνουν σκύλοι, άλλοι κινούνται μέσω θαλάσσης και άλλοι με ελικόπτερα. Αλλά είναι και η γραφειοκρατία που πατά το δικό της φρένο στην όλη υπόθεση. Οι επιδοτήσεις από την κεντρική κυβέρνηση της Κοπεγχάγη ανέρχονται στα 483 εκατ. ετησίως, με άλλα λόγια το 60% του προϋπολογισμού της περιοχής. Οπότε, το βήμα της «ελευθερίας» δείχνει μετέωρο.
Οι πιο ένθερμοι οπαδοί της απόσχισης πάντως ονειρεύονται μια διακήρυξη ανεξαρτησίας το 2021, τρεις αιώνες μετά την πρώτη αποικιοκρατική ιεραποστολή του δανο-νορβηγού πάστορα Χανς Εγκέντε στην χώρα των τότε παγανιστών Εσκιμώων. Οι πιο ορθολογιστές, βλέπουν ότι μια τέτοια συζήτηση μπορεί να κρατήσει δεκαετίες.
Ωστόσο, μιλώντας και με μαθηματικούς όρους, η διάσπαση από τη Δανία θα υποβιβάσει τη Γροιλανδία ως ένα από τα φτωχότερα ευρωπαϊκά έθνη, με το ακαθάριστο ΑΕΠ ύψους 2,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2015 αντίστοιχα με το ΑΕΠ του Σαν Μαρίνο. Συγκριτικά, το ΑΕΠ του Λιχτενστάιν ανέρχεται σε 6,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Για την ιστορία, η η Γροιλανδία έγινε αποικία της Δανίας το 1933, όταν επικράτησε διαμάχη με τη Νορβηγία – φτάνοντας μέχρι το Διεθνές Δικαστήριο – για το ποια θα τη διεκδικήσει. Ιστορικές πηγές αναφέρουν πως οι Νορβηγοί χάρηκαν δεόντως, όταν ξεφορτώθηκαν αυτά τα άχρηστα στρέμματα μάζας, όπως φαίνεται όμως θα το μετανιώσουν. Το 1953 καταργήθηκε η κατάσταση της αποικίας και η περιοχή απέκτησε αυτονομία. Από το 2009, έχοντας δικό της κοινοβούλιο, θέλει να κάνει το ολοκληρωτικό βήμα για τον πλήρη έλεγχο της κυριαρχίας της.
Πηγές: The Economist, The Arctic Institute, EUobserver