Αρχίζοντας τη δεύτερη θητεία του ως γγ του ΟΗΕ, ο Αντόνιο Γκουτέρες είπε την Πέμπτη ότι ο κόσμος είναι χειρότερα από πολλές απόψεις από ό,τι ήταν πριν από πέντε χρόνια, λόγω της πανδημίας Covid-19, της κλιματικής κρίσης και των γεωπολιτικών εντάσεων που έχουν πυροδοτήσει συγκρούσεις παντού- μα, αντίθετα με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, νομίζει πως η Ρωσία δεν θα εισβάλει στην Ουκρανία.
Ο Γκουτέρες είπε σε συνέντευξη στο Associated Press πως η έκκληση για ειρήνη που είχε απευθύνει την πρώτη του ημέρα στη κορυφαία θέση του ΟΗΕ την 1η Ιανουαρίου 2017, και οι προτεραιότητές του στην πρώτη του θητεία για προσπάθεια αποτροπής συγκρούσεων και αντιμετώπιση των παγκοσμίων ανισοτήτων, της κρίσης της Covid-19 και της υπερθέρμανσης του πλανήτη δεν έχουν αλλάξει.
«Ο γγ του ΟΗΕ δεν έχει δύναμη» είπε ο Γκουτέρες. «Μπορούμε να έχουμε επιρροή. Μπορώ να πείσω. Μπορώ να μεσολαβήσω, μα δεν έχω δύναμη».
Ο Γκουτέρες είπε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που έχει τη δύναμη να διατηρήσει τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, χρησιμοποιώντας μέσα που περιλαμβάνουν την επιβολή κυρώσεων και την εντολή για χρήση στρατιωτικής ισχύος, είναι διχασμένο, ειδικά τα πέντε μόνιμα μέλη του, που έχουν δύναμη βέτο. Η Ρωσία και η Κίνα είναι συχνά σε αντιπαράθεση με ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία σε θέματα- κλειδιά, περιλαμβανομένων των νέων κυρώσεων στη Βόρεια Κορέα.
Ως προς το φλέγον θέμα, που είναι εάν η Ρωσία, που έχει συγκεντρώσει 100.000 στρατιώτες στα σύνορα της Ουκρανίας, θα εισβάλει στην πρώην σοβιετική δημοκρατία, ο Γκουτέρες είπε πως «δε νομίζω ότι η Ρωσία θα εισβάλει στην Ουκρανία, και ελπίζω ότι η πεποίθησή μου είναι σωστή».
Τι τον κάνει να πιστεύει ότι η Μόσχα δεν θα εισβάλει όταν ο Μπάιντεν και άλλοι πιστεύουν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν θα στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία;
«Επειδή δεν πιστεύω σε μια στρατιωτική λύση για τα προβλήματα που υπάρχουν, και νομίζω πως ο πιο λογικός τρόπος για την επίλυση αυτών των προβλημάτων είναι μέσω διπλωματίας και μέσω εμπλοκής σε σοβαρό διάλογο» είπε ο Γκουτέρες, τονίζοντας πως μια εισβολή θα είχε «τρομερές συνέπειες».
Ο γγ είπε πως «έχουμε έρθει σε επαφή, φυσικά» με κορυφαίους αξιωματούχους στη Ρωσία, αν και ο ΟΗΕ δεν εμπλέκεται άμεσα στην κρίση στην Ουκρανία.
Μεταξύ των άμεσων προτεραιοτήτων που τον προβληματίζουν πολύ, όπως είπε, είναι η έλλειψη εμβολιασμών σε μεγάλα τμήματα του κόσμου, ειδικά στην Αφρική, η ανάγκη μείωσης των εκπομπών κατά 45% μέσα σε αυτή τη δεκαετία, για να επιχειρηθεί να καλυφθεί ο διεθνής στόχος του περιορισμού της μελλοντικής αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, και η «εξαιρετικά άδικη» οικονομική κατάσταση στον κόσμο, που ευνοεί τις πλούσιες χώρες.
Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες έχουν πολύ λίγους πόρους, υψηλά χρέη που αυξάνονται και πληρώνουν πολύ υψηλότερα επιτόκια από ό,τι στην Ευρώπη ή στη Βόρεια Αμερική, δεν έχουν εμβόλια και «υφίστανται τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής» δυσανάλογα.
«Χρειαζόμαστε μια βαθιά μεταρρύθμιση στο διεθνές χρηματοοικονομικό μας σύστημα για να διασφαλίσουμε πως υπάρχει περισσότερη δικαιοσύνη στον τρόπο που διατίθενται πόροι για να είναι δυνατή παντού η ανάκαμψη από την Covid-19» είπε.
Για ένα άλλο μεγάλο ζήτημα, ο Γκουτέρες τόνισε ότι ο αφγανικός λαός δεν μπορεί να τιμωρείτα συλλογικά για «λάθος πράγματα που έκαναν οι Ταλιμπάν», οπότε είναι απαραίτητη η μαζική αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας.
«Πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού χρειάζεται απεγνωσμένα ανθρωπιστική βοήθεια» είπε, και πρέπει να μπουν χρήματα στην οικονομία για να διασφαλιστεί πως οι αφγανικές τράπεζες λειτουργούν και γιατροί, δάσκαλοι, μηχανικοί και άλλοι εργαζόμενοι πληρώνονται, ώστε να αποτραπεί η οικονομική κατάρρευση της χώρας.