Το προεκλογικό τοπίο θλιβερό και βορβορώδες. Μια απέραντη λασπωμένη αρένα αιμοδιψών μονομάχων, πρωταγωνιστών και κομπάρσων -γόνοι, αρχοντοχωριάτες, νεοπρούχοντες, κομματοδίαιτοι- που κοκορεύονται δύναμη και πρωτοκαθεδρίες, που αλληλοσπαράσσονται κραυγάζοντας ιαχές γηπέδων συνοδεία κλακαδόρων, καραδοκώντας να πάρουν θέση στο σύστημα της εξουσίας.
Βυθός απύθμενος. Παλιοί και νέοι μωροφιλόδοξοι, ανερμάτιστοι επαγγελματίες πολιτικάντηδες, οπαδοί της εναλλαγής στο θρόνο, με αμαρτωλό παρελθόν, με πρότερη μακρά θητεία ατελέσφορη, με συνεργάτες μικρονοικούς κομματάρχες και στενούς συγγενείς, χωρίς όραμα, μακρόπνοη στρατηγική και σχεδιασμό, ανίκανοι να εμπνεύσουν, με εξοβελισμένες από την καμπάνια τους την Παιδεία και τον Πολιτισμό, αντί να αποσυρθούν αφήνοντας χώρο σε νέους και άφθαρτους επιμένουν να αυτοεξευτελίζονται και να ευαγγελίζονται ανατολές, χαραυγές, νέες πορείες, άλλες εποχές κλπ χαρωπά.
Εμετικά όσα πολωτικά και εμφυλιοπολεμικά εκτυλίσσονται στην κεντρική πολιτική σκηνή και στα περιφερειακά κέντρα, γλώσσα και λόγος που προσβάλλουν τους σκεπτόμενους ανθρώπους, δημοσκοπικά τερτίπια για πρόσκαιρες θριαμβολογίες, παντελής η απουσία επιχειρημάτων και προβληματισμών ακόμη και για το ύψιστο διακύβευμα, το μέλλον της Ευρώπης.
Βαρετοί, μοιραίοι και απελπιστικά αναμενόμενοι, με γλώσσα αναχρονιστική, γεμάτη στερεότυπα, δογματισμούς, κομματική συνθηματολογία και αφορισμούς, δυσνόητα σχήματα λόγου και λέξεις που προσδίδουν σοβαροφάνεια, δημοτικισμούς που φτάνουν στην εκλαΐκευση. Κοντά τους ένας στόλος χειροκροτητών δημοσιογράφων που αναμένουν στασίδι στη νέα νομή της δημοτικής, αυτοδιοικητικής και ευρωβουλευτικής εξουσίας.
Στον αντίποδα όλων αυτών ο πάντα επίκαιρος θυμόσοφος στοχασμός του Ευάγγελου Παπανούτσου: «Μια από τις πολλές σημασίες της ελληνικής λέξης «λόγος» είναι εκείνη που την ταυτίζει με μιάν άλλη, πολύχρηστη κι αυτήν στην κοινή ομιλία: με το «επιχείρημα». Τα εγχειρίδια της Λογικής ορίζουν το επιχείρημα (argumentum): διαλογισμό ή σειρά αλληλένδετων διαλογισμών, που συντίθενται για ν′ αποδείξει την αλήθεια ή το ψεύδος μιας πρότασης (μιας διαπίστωσης, μιας υπόθεσης, ενός ισχυρισμού κτλ.). Όταν δεν πείθουμε το ακροατήριό μας — το δικαστήριο, την τάξη των μαθητών μας, το πλήθος το συγκεντρωμένο σε μια συνέλευση, επιστημονική, πολιτική, εμπορική κτλ. η ερώτηση, που προβάλλεται ή υπονοείται, είναι: «Ποιον ή ποιους λόγους έχεις για να υποστηρίζεις αυτή τη γνώμη;» Και τούτο σημαίνει: δώσε μας το επιχείρημα που τη θεμελιώνει, απόδειξέ την. Άρα το νόημα, επομένως και η αξία ενός επιχειρήματος είναι η πειστική του δύναμη…Υπάρχει η τεχνική, αλλά υπάρχει και η ηθική του επιχειρήματος, αφού σχεδόν κατά κανόνα λίγα είναι τα επιτυχημένα και πολλά τα αποτυχημένα, καθώς δεν είναι καθόλου σπάνια και τα ανέντιμα επιχειρήματα και των δύο τύπων.
Επιτυχημένο επιχείρημα του πρώτου είναι, το γερά συναρμολογημένο με αυστηρά λογική αλληλουχία των μελών του, που απολήγει στην αποδεικτέα θέση. Στην περίπτωση του δεύτερου τύπου το καλό αποτέλεσμα έρχεται, όταν ο λόγος είναι καίριος και βρίσκει αμέσως το στόχο. Για τα ανέντιμα επιχειρήματα, είτε του πρώτου είτε του δεύτερου τύπου, ισχύει πάντοτε ο αρχαίος ορισμός: είναι εκείνα που (δόλια ή και από επίδειξη δεξιοτεχνίας στις λογικές και φραστικές ακροβασίες) παρουσιάζουν τον «ήσσονα λόγον κρείσσονα, και τον κρείσσονα λόγον ήσσονα», την ασθενή θέση ισχυρή, και την ισχυρή θέση ασθενή.
Κάποια πείρα του είδους τούτου έχουμε όλοι από τους δικανικούς λόγους, τις αγορεύσεις των πολιτικών, ακόμη και από μερικά εκκλησιαστικά κηρύγματα... Ρήτορες και ευφυολόγοι αυτής της κατηγορίας προκαλούν πολλές φορές τον θαυμασμό (κυρίως των αφελών ή των απρόσεχτων) με τις επινοήσεις και τα ευρήματά τους, με τη δεινότητά τους να παραπείθουν (όχι να πείθουν) το ακροατήριο. Ο θρίαμβός τους όμως διαρκεί λίγο.
Για τούτο, εάν δεν επιτύχουν αμέσως το αποτέλεσμα που επιδιώκουν και μείνει στους ακροατές ο απαραίτητος για τον «έλεγχο» χρόνος, χάνουν το παιχνίδι. Με τη λογική όπως και με την ηθική είναι επικίνδυνο να παίζει κανείς «εν ου πακτοίς».
Ο πίνακας που συνοδεύει το κείμενο είναι του Paul Klee: ” Όσο πιο τρομακτικός γίνεται ο κόσμος, τόσο η τέχνη γίνεται πιο αφηρημένη. Ενώ ένας ειρηνικός κόσμος παράγει ρεαλιστική τέχνη”.