Πόσα βιβλία διαβάζουν οι Έλληνες τον χρόνο και ποιο το προφίλ των αναγνωστών; Ελληνικές ή ξένες οι υπογραφές που σκαρφαλώνουν στα best seller; Ποιά η σχέση νέων τίτλων / τζίρου και ποιός αναδεικνύεται «νικητής» στη «μάχη» βιβλιοπωλείου και e-shop;
Πέντε Έλληνες εκδότες απαντούν στις (κοινές προς όλους) ερωτήσεις της HuffPost Greece, με «φόντο» το 47ο Φεστιβάλ Βιβλίου, που άνοιξε τις πύλες του στο Ζάππειο, αλλά και την αναγγελία της επανίδρυσης του ΕΚΕΒΙ από τη νέα υπουργό Πολιτισμού, Μυρσίνη Ζορμπά.
Σήμερα η εκδότρια Αναστασία Λαμπρία (εκδόσεις Ποταμός).
-Πόσα βιβλία διαβάζουν οι Έλληνες τον χρόνο, ποιό το προφίλ των αναγνωστών και ποιές οι προτιμήσεις τους;
Είναι γνωστό πως στη χώρα μας δεν θέλουμε να μετράμε, άρα δεν γνωρίζουμε πραγματικά τις αναγνωστικές συνήθειες των Ελλήνων. Σε κάποιες παλιότερες έρευνες, δημοσκοπικού όμως χαρακτήρα, το ποσοστό των αναγνωστών ξεπερνούσε το 40%, συμπέρασμα που είναι υπερβολικά υψηλό. Στις ίδιες έρευνες προέκυπτε πως ισχυρή ομάδα αναγνωστών αποτελούν γυναίκες ηλικίας 35 έως 54, προφανώς της γνωστής θεματολογίας . Πάντως, αν κρίνουμε και από άλλα στοιχεία, ας πούμε κυκλοφορίες εφημερίδων και περιοδικών, συμμετοχή σε ενδιαφέρουσες παραστάσεις, επίπεδο κάθε λογής διαλόγου, οι σταθεροί αναγνώστες δεν μπορεί να είναι πάνω από λίγες δεκάδες χιλιάδες.
-Ελληνικές ή ξένες υπογραφές; Ποιοί σκαρφαλώνουν στα best seller;
Προφανώς η λογοτεχνία κρατάει τα σκήπτρα και κυρίως τα βιβλία των Ελλήνων λογοτεχνών. Ανά πενταετία δημιουργείται μια ομάδα συγγραφέων με λογοτεχνικές αξιώσεις που γίνονται γνωστοί και αγαπημένοι ενός κοινού που επιθυμεί να παρακολουθεί τους νέους μυθιστοριογράφους, και υπάρχει ένα μεγαλύτερο κοινό εύπεπτων μυθιστορημάτων που παρά τις φήμες δεν νομίζουμε πως αυξάνεται.
-Πόσο (δραματικά;) έχουν αλλάξει τα δεδομένα στις εκδόσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες -σχέση νέων τίτλων και τζίρου.
Έχουν μειωθεί οι τίτλοι που έχουν αντοχή και διάρκεια, όπως έχουν μειωθεί σοβαρά και ο τζίρος αλλά και η παραγωγή. Ζούμε στην εποχή των μειωμένων προσδοκιών και δεν φαίνεται πως αυτό μπορεί να αλλάξει σύντομα. Και τα ενδιαφέροντα του κοινού μειώνονται, όπως και οι οικονομικές δυνατότητές του.
-Πόσες φορές έχετε απορρίψει ένα καλό «χειρόγραφο» θεωρώντας ότι δεν θα πουλήσει; Και πόσες από αυτές ακολούθησε διάψευση;
Έχω απορρίψει χειρόγραφα γιατί δεν θα πουλήσουν, αλλά δεν έχω διαψευστεί. Συνήθως συμβαίνει το αντίθετο, να είναι καλό, να νομίζω πως θα πουλήσει και να αποτυγχάνει εμπορικά.
-Ποιό το μερίδιο του ηλεκτρονικού βιβλίου; Και ποιό ποσοστό του τζίρου αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο (ηλεκτρονικές παραγγελίες);
Δεν εκδίδουμε ηλεκτρονικά βιβλία, δεν νομίζω πως υπάρχει σχετική αγορά. Όσο δεν εμφανίζεται ένας μεγάλος παίκτης σε αυτή την αγορά, δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι. Πρόσφατα εγκατέλειψε τη μάχη μια σοβαρή προσπάθεια με υποστήριξη μεγάλου ομίλου τηλεπικοινωνίας.
-Το top 5 των νέων τίτλων που θα βγάλετε μέχρι τα Χριστούγεννα;
Από τα 5 που ζητάτε θα σας πω ένα μόνο κυρίως για να πω λίγα λόγια παραπάνω αλλά και γιατί νομίζω ότι είναι μεγάλη τύχη και επιτυχία του Ποταμού και στο οποίο συναντάται ο Καποδίστριας, ο πρωθυπουργός του Νικ. Σπηλιάδης και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Η ”Αναίρεσις” είναι μια μαχητική και άμεση μαρτυρία υπεράσπισης του έργου του Καποδίστρια, γραμμένης γαλλικά από τον Σπηλιάδη που ευτύχησε να μεταφραστεί από τον Παπαδιαμάντη. Το σπουδαίο, αδημοσίευτο κειμενο εντόπισε και ανέσυρε από τα Αρχεία του κράτους ο Γιώργος Καλπαδάκης στον οποίο οφείλεται και ο σχολιασμός.
* Σε ερώτηση της HuffPost τι σημαίνει η δήλωση ότι ο Ποταμός «συχνά δεν ακολουθεί τα ρεύματα και τα γούστα της ελληνικής αγοράς, γεγονός που δεν αποβαίνει πάντα προς όφελος του», η κ. Λαμπρία απάντησε ότι «βγάζουμε τα βιβλία που εμείς θεωρούμε ότι αξίζει να κυκλοφορήσουν ή, αυτό προσπαθούμε να κάνουμε. Όλα έχουν κόστος, το επιχειρείν είναι πάντα παράτολμο».
Όσον αφορά δε, στο ένα και μοναδικό ένα βιβλίο που θα έπαιρνε μαζί της εάν βρισκόταν αίφνης σε ένα ερημονήσι, η απάντηση της ήταν «θα ήθελα να έχω μαζί μου Διονύσιο Σολωμό... Έχω μεγάλες ελλείψεις».
** Ο εκδοτικός οίκος Ποταμός ξεκίνησε το 1995 από την Αναστασία Λαμπρία και τον Κώστα Παπαδόπουλο εκδίδει περί τα 30 - 35 βιβλία τον χρόνο «που αφορούν αναγνώστες».