Πολύ συχνά στην εφηβεία, αλλά και σε πιο μικρές ηλικίες το παιδί μπορεί να πει στους γονείς του «Σε ΜΙΣΩ !» Γεγονός που μπορεί να σοκάρει, θυμώσει, φοβίσει τους γονείς. Για αυτό το λόγο οι γονείς πρέπει να καταλάβουν τι εννοεί το παιδί όταν λέει κάτι τέτοιο.
Το «σε μισώ» είναι συχνά « ένας κώδικας επικοινωνίας» με τον οποίο το παιδί προσπαθεί να μεταφέρει ένα μπλοκαρισμένο συναίσθημα για κάτι που δεν μπορεί να εκφράσει με άλλες λέξεις και επιλέγει κάτι τόσο δυνατό για να περάσει το μήνυμά του. Οι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι πέρα από αυτό που ακούν, κρύβεται μια δύσκολη πραγματικότητα που βιώνει το παιδί και πρέπει να μάθουν να την αποκρυπτογραφούν, ώστε να «ακούσουν» πραγματικά το παιδί και να το βοηθήσουν ουσιαστικά.
Πολλές φορές το «Σε μισώ» από το παιδί μπορεί να σημαίνει :
- «Δεν καταλαβαίνεις αληθινά τι χρειάζομαι αυτή τη στιγμή».
- «Δε με ακούς, νοιώθω μοναξιά»
- «Είμαστε εντελώς «αποσυνδεδεμένοι» αυτή τη στιγμή».
- «Νιώθω πληγωμένος/η».
- «Έχω πολύπλοκα αισθήματα και δεν ξέρω πώς να τα διαχειριστώ».
- «Δες τα πράγματα από τη δική μου οπτική γωνία».
Σαν γονείς έχουμε αγάπη και αδυναμία στα παιδιά μας, που όταν ακούμε το «σε μισώ» νιώθουμε πληγωμένοι και ίσως αποτυχημένοι. Τείνουμε να γίνουμε αντιδραστικοί, θυμωμένοι ή/ και απόμακροι και να λέμε πράγματα όπως:
- «......Και εγώ σε μισώ επίσης....».
- «Ό,τι πεις» ("Whatever....").
- «Όχι, δε με μισείς... δεν το εννοείς.... απλά το λες».
- «Εμπρός, μίσησέ με, αλλά δε θα σου κάνω τις χάρες».
- «Πώς τολμάς να λες κάτι τέτοιο, πήγαινε στο δωμάτιό σου...».
- « Καλό & αυτό..... μετά από τόσα που έχω κάνει για σένα αυτό είναι το ευχαριστώ............ Κάνε παιδί να δεις καλό !!!...............»
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι κανένας από αυτούς τους λόγους ή τις απαντήσεις δε βοηθούν να αποκατασταθεί η σύνδεση με τα παιδιά μας, και επίσης δε βοηθούν εκείνα να μάθουν να ελέγχουν τα συναισθήματα που τα έχουν κατακλύσει.
Από την άλλη μεριά, αν κατορθώσουν οι γονείς να κρατήσουν τη ψυχραιμία τους κα να απαντήσουν ήρεμα στα παιδιά στο «σε μισώ», με μια απάντηση ψύχραιμη, όχι αντιδραστική, αλλά συμπονετική, ευαίσθητη, με κατανόηση και σταθερότητα.
Ας θυμηθούμε τα λόγια ενός παιδοψυχολόγου που όταν του έθεσαν το θέμα αυτό, απάντησε: «Όταν το παιδί σάς λέει «σε μισώ», εσείς προχωρήστε λέγοντάς του ότι εσείς έχετε αρκετή αγάπη και για τους δυο σας». Απαντήστε στο «υποθετικό μίσος» του παιδιού με αγάπη , υπομονή & στωικότητα και ξεπεράστε το μίσος με το να είστε αρκετά στοργικοί και για τους δυο.
Ας περιγράψουμε εδώ ένα αληθινό γεγονός που βίωσε ένα παιδί που ένοιωσε μεγάλο πόνο, αλλά που εξωτερικά εκφράστηκε με έντονο θυμό και ακόμα με έκφραση «μισώ όλο το κόσμο» . Την ημέρα που βίωσε το επώδυνο γεγονός του θανάτου του αγαπημένου του σκύλου.... Το παιδί ήρθε με λυγμούς και με τρεμάμενη φωνή μοιράστηκε: «Είμαι πραγματικά θυμωμένος που ο Rex πέθανε, Σας «Μισώ όλους»....& ιδιαίτερα εσένα που δεν μπόρεσες να κάνεις κάτι .... και έτρεξαν περισσότερα δάκρυα....»
Προσπάθησα να κρατήσω τη ψυχραιμία μου και η απάντηση που του έδωσα μετά από μερικές βαθιές ανάσες ήταν : «Πρέπει να είσαι πολύ αναστατωμένος & πληγωμένος που πέθανε ο αγαπημένος σου Rex». «Ναι» απάντησε, θυμωμένος και ξεκάθαρα πικραμένος. Ρώτησα αν θα ήθελε μια αγκαλιά και ήθελε. Φύγαμε μαζί όπου του "επέτρεψα" να κλάψει, να θυμώσει, να εκφράσει τοn πόνο του . Λίγες ώρες αργότερα μου είπε ότι τελικά δε με μισεί, αλλά μισούσε το ότι πέθανε ο Rex.
Έτσι λοιπόν, μπορούμε να προτείνουμε μερικούς θετικούς τρόπους να απαντήσετε στο «σε μισώ» του παιδιού:
- Πείτε του κάτι αλλά μείνετε κοντά του, συναισθηματικά & πρακτικά. Το παιδί έχει ανάγκη να εκφράσει περισσότερα αισθήματα.
- Προσπαθήστε να πείτε κάτι με κατανόηση όπως : «Πρέπει να είσαι πραγματικά πληγωμένος, τι αλήθεια αισθάνεσαι;... κτλ»
- Συλλογιστείτε τι νομίζετε ότι συμβαίνει: « Μπορώ να καταλάβω ότι ό,τι είπα πρέπει να σε αναστάτωσε», «Είσαι θυμωμένος αυτή τη στιγμή , αλλά μπορώ να σου εξηγήσω....»
- Ηρεμήστε αρχικά εσείς και μετά προσπαθήστε να ηρεμήσετε και το παιδί, : « Θέλω να σε ακούσω, όταν αισθάνεσαι έτοιμος .....», « Νομίζω ότι θέλεις χώρο, έτσι θα φύγω τώρα και όποτε θελήσεις να μιλήσεις θα είμαι εδώ ...».
Ακούγοντας το «σε μισώ» από το παιδί σας δεν είναι εύκολο και δεν υπάρχουν μαγικές λέξεις να διορθώσουμε ή διαγράψουμε το γεγονός. Η μόνη συνταγή είναι να το ακούτε, να συμπάσχετε & να είστε συνδεδεμένοι μαζί του και φυσικά αρκετά «ανοιχτοί», στοργικοί με αποδοχή για το παιδί σας, ώστε να μπορέσετε να μεταμορφώσετε τη δυσάρεστη εμπειρία, σε μία θετική ευκαιρία για πιο ουσιαστική επικοινωνία και κατανόηση για τις βαθύτερες ανάγκες του παιδιού.