Η Παγκόσμια Ημέρα Αλιείας καθιερώθηκε το 1998 και γιορτάζεται ετησίως στις 21 Νοεμβρίου με πλήθος δράσεων και εκδηλώσεων που στόχο έχουν να αναδείξουν τη σημασία της διατήρησης των πληθυσμών ψαριών και των αλιευμάτων, ως βασική προϋπόθεση για την υγεία των θαλασσών και των ανθρώπων, την επιβίωση των ψαράδων και την ευημερία των αλιευτικών κοινοτήτων.
Τις τελευταίες δεκαετίες η ζήτηση για θαλασσινά έχει εκτοξευτεί με την αλιεία να αποτελεί σήμερα έναν πολύ σημαντικό πυλώνα της παγκόσμιας οικονομίας. Στο μεταξύ, η όρεξη της Ευρώπης για ψαρικά μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο με αποτέλεσμα η ΕΕ να ικανοποιεί την αυξανόμενη ζήτηση με εισαγωγές, σε ποσοστό 50% από τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Η αυξανόμενη ζήτηση ωστόσο, έχει πυροδοτήσει τραγικά φαινόμενα όπως η υπεραλίευση και η παράνομη αλιεία, απομυζώντας τη ζωή από τις θάλασσές μας. Τα τελευταία 40 χρόνια έχει εξαφανιστεί το 50% της θαλάσσιας ζωής του πλανήτη, ενώ το 90% των παγκόσμιων ιχθυαποθεμάτων σήμερα απειλείται από την υπεραλίευση.
Η Παγκόσμια Ημέρα Αλιείας λοιπόν γιορτάζεται κάθε χρόνο για να μας θυμίσει ότι πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τα παγκόσμια αλιεύματα, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε ότι οι πληθυσμοί ψαριών θα διατηρηθούν, κρατώντας τη θάλασσα ζωντανή.
Τι χρειάζεται όμως για να αλλάξει η κατάσταση; Πέρα από την ισχυροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου και την εξασφάλιση της τήρησης των κανόνων μέσω ελεγκτικών εργαλείων και παρακολούθησης, το κλειδί είναι η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ φορέων, κοινωνίας πολιτών και επιχειρήσεων, αλλά και αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς.
Η στροφή στα βιώσιμα ψαρικά φτάνει στην καρδιά του προβλήματος, επηρεάζοντας κάθε κρίκο της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αναζητώντας και επιλέγοντας βιώσιμα ψαρικά «αναγκάζουμε» τον ιχθυοπώλη και τα σούπερ μάρκετ να βάλουν στα ράφια τους ψάρια και θαλασσινά που αλιεύθηκαν με υπεύθυνο τρόπο που δεν βλάπτει το περιβάλλον και δεν αποτελούν προϊόντα υπεραλίευσης ή παράνομης αλιείας.
Έτσι, οι ψαράδες και οι μεγάλοι αλιευτικοί στόλοι με τη σειρά τους εφαρμόζουν μεθόδους υπεύθυνης αλιείας και χρησιμοποιούν «έξυπνα» αλιευτικά εργαλεία που μειώνουν τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα, δηλαδή τον αριθμό των ψαριών που απορρίπτονται στη θάλασσα χωρίς ελπίδες επιβίωσης τις περισσότερες φορές - αν όχι ήδη νεκρά, επειδή δεν έχουν εμπορική αξία.
Τα τελευταία 40 χρόνια έχει εξαφανιστεί το 50% της θαλάσσιας ζωής του πλανήτη, ενώ το 90% των παγκόσμιων ιχθυαποθεμάτων σήμερα απειλείται από την υπεραλίευση.
Πέρα από τις αλιευτικές μεθόδους, βιώσιμα χαρακτηρίζονται τα ψαρικά τα οποία αλιεύονται και παράγονται σε πλήρη συμμόρφωση με την εργατική νομοθεσία, συμβάλλοντας στην καταπολέμηση φαινομένων όπως η παιδική εργασία και στη μείωση των εργατικών ατυχημάτων.
Ποια θα πρέπει να είναι η αφετηρία μας ως καταναλωτές; Δυο απλά βήματα:
- Δεν καταναλώνουμε νεαρά ψάρια, προστατευόμενα ή απειλούμενα είδη και ψάρια κατά την περίοδο αναπαραγωγής τους.
- Στα συσκευασμένα προϊόντα αναζητούμε τη σήμανση MSC για τη βιώσιμη αλιεία και ASC για τη βιώσιμη υδατοκαλλιέργεια.
Πρόσφατα δυο νέες έρευνες είδαν το φως της δημοσιότητας, οι οποίες αποκαλύπτουν τις απίστευτες εξελικτικές ικανότητες των ψαριών για να επιβιώσουν. Η πρώτη μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society, υποστηρίζει ότι πολλά είδη ψαριών απέκτησαν απίθανα σχήματα έτσι ώστε οι θηρευτές τους να μην μπορούν να τα δαγκώσουν.
Η δεύτερη μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, υποστηρίζει ότι πολλά ψάρια που μεταναστεύουν από τον ανοιχτό ωκεανό σε ποτάμια για να γεννήσουν τα αυγά τους, εξελίχθηκαν και απέκτησαν ένα ένζυμο το οποίο επηρεάζει το οπτικό τους σύστημα και ενισχύει την ικανότητά τους να βλέπουν το υπέρυθρο φως, κάτι σαν νυχτερινή όραση.
Κι ενώ λοιπόν η φύση προνοεί για την προστασία και την επιβίωση κάποιων ειδών, ο άνθρωπος κάνει ό,τι μπορεί για να τα αφανίσει. Με την ενημέρωση και την αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς μπορούμε όλοι να συμβάλουμε στην καταπολέμηση της υπεραλίευσης και στην προσπάθεια για την προστασία των θαλασσών μας.
Μάθε για το ψάρι σου μέσα από την εκστρατεία του WWF «Ψάρι για Πάντα» και βάλε τα βιώσιμα ψαρικά στη ζωή σου!