Λένε πως «χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσεις ένα παιδί» (It takes a village to raise a child). Την ίδια στιγμή, μία επιχειρηματική ιδέα εκλαμβάνεται ως το παιδί ενός επιχειρηματία. Ένα παιδί που μεγαλώνει και αναπτύσσεται διαρκώς με βάση τα ερεθίσματα γύρω του. Γι' αυτό και μια απ' τις πρώτες και πιο σημαντικές αποφάσεις ενός επιχειρηματία, αποτελεί η τοποθεσία που θα επιλέξει να αναπτύξει την ιδέα του. Πόσο μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας θα είχαμε λοιπόν, εάν θα υιοθετούσαμε τα καλύτερα στοιχεία απ' το κάθε «χωριό», χωρίς να πρέπει να αρκεστούμε μόνο σε ένα χωριό;
Κάτι αντίστοιχο είχαν στο μυαλό τους και οι δημιουργοί του YTILI (Young Transatlantic Leaders Initiative) Fellowship, μιας εκπαιδευτικής πρωτοβουλίας του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών και του German Marshal Fund. Ενός πρότζεκτ που ξεκίνησε ως μία χρηματοδότηση των ΗΠΑ για την οικονομική υποστήριξη της κατεστραμμένης από τον Παγκόσμιο Πόλεμο Ευρώπης, και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, έχοντας πλέον εξελιχθεί σ' ένα απ' τα σημαντικότερα προγράμματα Υποτροφιών για την Νεανική Επιχειρηματικότητα. Μέσω του προγράμματος αυτού λοιπόν, που μας δόθηκε η ευκαιρία να συμμετέχουμε μέσω της Αμερικάνικης Πρεσβείας στην Αθήνα, υποστηρίζονται 100 νέοι επιχειρηματίες από την Ευρώπη, οι οποίοι μάλιστα έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν για 20 ημέρες στην Αμερική, στο πλαίσιο του προγράμματος ΥΤΙLI. Εκεί, επισκέπτονται και γνωρίζουν το «Οικοσύστημα» της Αμερικής, εργάζονται σε οργανισμούς και εταιρίες συναφών με τον δικό τους τομέα, και φυσικά δικτυώνονται, δημιουργώντας ταυτόχρονα ευκαιρίες και σχέσεις ανάπτυξης. Με τον τρόπο αυτό αποκτούν ουσιαστικά πρακτικές γνώσεις επάνω στο αντικείμενο της εξειδίκευσής τους, ενώ παράλληλα συνεισφέρουν προς αντίστοιχους Οργανισμούς της Αμερικής, με τις δικές τις γνώσεις και τις εμπειρίες που έχουν αποκομίσει από την εμπειρία τους στον ευρωπαϊκό χώρο!
Πρώτο σταθμό του Προγράμματος αποτέλεσε ένα εντατικό και υψηλού επιπέδου σεμινάριο προσανατολισμού και γνωριμίας με την αμερικάνικη Οικονομία, που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσινγκτον. Έπειτα, ο κάθε συμμετέχοντας ταξίδεψε στην πολιτεία και τον φορέα που θα προσέφερε εργασία για το επόμενο διάστημα. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου που προαναφέρθηκε, αναγνωρίσαμε τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των διάφορων περιοχών της Ευρώπης, συζητήσαμε με Κυβερνητικούς εκπροσώπους αναφορικά με τις διαδικασίες ανάπτυξης επιχειρηματικότητας και καινοτομίας της αμερικάνικης Κυβέρνησης και τέλος, μεταβήκαμε στα γραφεία της Google στην Ουάσινγκτον. Εκεί πραγματοποιήθηκε μια άκρως διαδραστική παρουσίαση, την οποία ακολούθησε μία συζήτηση με ιδιαίτερα επιτυχημένους επενδυτές και επιχειρηματίες. Το θέμα που ξεχώρισε; Μα φυσικά, τα χαρακτηριστικά εκείνα του Επιχειρηματικού Οικοσυστήματος που ξεχωρίζουν μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής και θα μπορούσαν να ανταλλάξουν οι δύο Ήπειροι μεταξύ τους.
Τα τρία χαρακτηριστικά που ξεχώρισαν:
Αμερική σε Ευρώπη
1) Safe Harbors for innovation to do Stuff
Η Αμερική, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξής της τα τελευταία χρόνια, έχει αναπτύξει το κατάλληλο Οικοσύστημα, τόσο γεωγραφικά (με συγκεκριμένες περιοχές όπως το Σαν Φρανσίσκο, η Βοστόνη, το Σιάτλ, το Ντένβερ) όσο και ανά τομείς δραστηριότητας (Τεχνολογία με Internet & Data Services, Οικονομικές Υπηρεσίες κ λογισμικό, μεσιτικά, κ.ά). Έχει δηλαδή δημιουργηθεί το κατάλληλο μείγμα, από επενδυτές, παρόχους υποστηρικτών υπηρεσιών, εμπειρία μέσω success stories & role models, παρουσία κορυφαίων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και φορέων προσέλκυσης ταλέντου, με απώτερο σκοπό την υποστήριξη φιλόδοξων νέων επιχειρηματιών στα πρώτα τους βήματα, αλλά και στη μετέπειτα εξέλιξή τους.
2) Mentality
Σύμφωνα με την αμερικάνικη κουλτούρα, η οποία είναι συνυφασμένη και με τη συνεχή ενασχόλησή τους με κάποιο θέμα που τους απασχολεί, όταν δεν αρέσει κάτι στους Αμερικάνους- πάνε και το διορθώνουν, κάνοντάς το καλύτερο. Μάλιστα αρκετοί είναι εκείνοι που έφυγαν από την εταιρία που εργάζονταν, προκειμένου να κάνουν κάτι καλύτερο μόνοι τους. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα δηλαδή, πως οι άνθρωποι στην Αμερική δεν φοβούνται να αποτύχουν, χωρίς βέβαια να σημαίνει αυτό πως εσωτερικά μέσα τους δεν τους απασχολεί ο παράγοντας της αποτυχίας, όπως και σε όλους μας άλλωστε. Αντιθέτως, οι άνθρωποι στην Αμερική αντιμετωπίζουν την εμπειρία της αποτυχίας τους με αισιοδοξία και υπερηφάνεια, καθώς θεωρούν ότι αν δεν αποτύχεις δεν έχεις ζήσει/προσπαθήσει αρκετά. Γι' αυτό και είναι περισσότερο αποφασισμένοι να ρισκάρουν, φτάνοντας στα άκρα χωρίς μάλιστα να έχουν κάποια δικλείδα ασφαλείας τις περισσότερες φορές.
3) Governments out of their way
Η Κυβέρνηση στην Αμερική, επιλέγει να εστιάσει εξολοκλήρου στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Μιας ανάπτυξης που θεωρείται βασική προτεραιότητα για την Κυβέρνηση, η οποία στηρίζει τον κόσμο στην επιθυμία του να κάνει ένα νέο ξεκίνημα δοκιμάζοντας καινούρια πράγματα, είτε σε επίπεδο Κυβέρνησης, είτε σε επίπεδο γειτονιάς και τοπικής αυτοδιοίκησης. Αξίζει να αναφερθεί επίσης, πως η αμερικανική κυβέρνηση, εφόσον αντιληφθεί πως μία πρωτοβουλία λειτουργεί αποδοτικά, επιτρέπει τη συνέχιση της λειτουργίας της, μη στέκοντας εμπόδιο στη μετέπειτα λειτουργία της.
Εξαιρετικά σημαντικά είναι λοιπόν, και τα τρία χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν, τα οποία μάλιστα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την ερμηνεία του φαινομένου όπου οι Ευρωπαϊκές εταιρίες παραμένουν σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, ενώ οι αμερικάνικες δεν σταματάνε έως ότου να γίνουν Παγκόσμιοι Ηγέτες στον κλάδο τους. Από την άλλη μεριά όμως, υπάρχουν και παραδείγματα περιπτώσεων όπου η Ευρώπη υπερτερεί έναντι της Αμερικής.
Ευρώπη σε Αμερική
1) Long Term View
Χαρακτηριστικό των αμερικάνικων startups, είναι ο συνεχής προσανατολισμός προς την επιτυχία και την εξέλιξη. Οι επιχειρηματίες στην Αμερική δε μένουν προσκολλημένοι σε μια ιδέα, αλλά θέλουν να προχωρήσουν άμεσα παρακάτω. Η έξοδος είναι βασικό βήμα για την ανάπτυξή τους, ώστε να μην μένουν στάσιμοι, αλλά και για να περάσουν γρήγορα στο επόμενο πρότζεκτ - ιδέα - προσπάθεια. Εκεί ακριβώς έρχεται το μεγάλο πλεονέκτημα της Ευρώπης, όπου οι επενδυτές είναι περισσότερο δεμένοι και αφοσιωμένοι στην ιδέα τους, την οποία και αντιμετωπίζουν σαν το «παιδί» τους, που δεν θέλουν να αποχωριστούν.
Συμπερασματικά λοιπόν, βασικό κομμάτι της στρατηγικής τους, έχει να κάνει με το Long Term View, με βάση το οποίο προγραμματίζουν περισσότερο μακροχρόνια τα μελλοντικά τους βήματα και την επιτυχία των εταιριών τους, δημιουργώντας σταθερές βάσεις.
2) EU Linking way - Contacting ways & projects
Οι ευκαιρίες σύνδεσης και ανάπτυξης στη διεθνοποιημένη αγορά της Ευρώπης, αναπτύσσονται μέσω πολλών και διάφορων συνεργασιών και προγραμμάτων. Είναι περισσότερες οι πιθανότητες να μάθεις και να έρθεις σε επαφή με κάποιον που διαθέτει ένα συναφές με το δικό σου πρότζεκτ στην Ευρώπη, παρά στην Αμερική, ακόμα κι αν τυπικά είστε στην ίδια χώρα.
3) Ανοιχτά σύνορα για τα αγαθά αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό.
Γυρνώντας πίσω το χρόνο, παρατηρούμε πως η Αμερική ήταν η χώρα των ευκαιριών. Μία χώρα με ανθρώπους των οποίων η καταγωγή ποικίλει, αλλά κατάφεραν να ξεχωρίσουν πραγματοποιώντας μεγάλες επιτυχίες (πχ Apple, Tesla). Δυστυχώς όμως, λόγω των τελευταίων πολιτικών εξελίξεων, το ιστορικό πλεονέκτημα δεν ισχύει πλέον.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, γίνεται κατανοητή η σημαντικότητα της ελεύθερης μεταφοράς αγαθών αλλά και η αξία των εμπειριών και των γνώσεων των ατόμων. Εκεί έγκειται και η επιτυχία του Προγράμματος YTILI. Ενός προγράμματος που όσα και αν διαβάσεις σε άρθρα ή βιβλία, η εμπειρία να το ζήσεις από κοντά τον τρόπο λειτουργίας του αμερικάνικου Επιχειρηματικού Μοντέλου είναι μοναδική. Μία μοναδικότητα που συνθέτουν παράγοντες ανεκτίμητης αξίας, όπως η γνωριμία με το Οικοσύστημα, η αφομοίωση αυτού και τέλος η προσαρμογή στις ιδέες και στην αγορά σου.
Τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως η κουλτούρα της επιχειρηματικότητας αναπτύσσεται σιγά- σιγά στην Ευρώπη αλλά και την Ελλάδα. Έτσι στερεότυπα όπως "In US, students think of how to create their job after their degree. In EU, students think of how to find a job after their degree.", τείνουν να εκλείψουν, προσπαθώντας να ξεπεράσουν οι ιδέες και τα όνειρά μας, τα όρια των δυνατοτήτων μας, μέσα από την αξιοποίηση των χαρακτηριστικών των δύο αγορών της Ευρώπης και της Αμερικής.
*Το πρόγραμμα πραγματοποιείται με τη στήριξη της Πρεσβείας των Η.Π.Α. στην Αθήνα.