Από το τελευταίο μας κείμενο για τις Γαλλικές Προεδρικές εκλογές, δεν έχει περάσει πολύς καιρός, ο πολιτικός χρόνος όμως τρέχει γρήγορα. Ένα νέο μοντέλο διοίκησης της Γαλλίας προβάλλεται από τον Μακρόν (Emmanuel Macron), που όμως, 4,5 μήνες μετά την εκλογή του, φαίνεται, σε κάποιο βαθμό, ήδη να αμφισβητείται.
Αλλά ποια ήταν η στρατηγική του Μακρόν, που τον οδήγησε, μετά την επιτυχία στις Προεδρικές εκλογές, στην Κοινοβουλευτική αυτοδυναμία και τη νέα Κυβέρνηση;
1.Η προετοιμασία για τις Κοινοβουλευτικές εκλογές
Ο Μακρόν ίδρυσε την πολιτική του κίνηση «En Marche!» (σε ελεύθερη μετάφραση, «Εμπρός»), μόλις ένα χρόνο πριν τις Προεδρικές εκλογές αξιοποιώντας πρόσωπα προερχόμενα τόσο από την κεντροδεξιά όσο και από το Σοσιαλιστικό κόμμα. Μεταξύ όσων συντάχθηκαν μαζί του από την πρώτη στιγμή, περιλαμβάνονται ο σοσιαλιστής Richard Ferrand (Φεράν), που ανέλαβε γραμματέας του Κινήματος και ο κεντρώος πολιτικός François Bayrou (Μπαϊρού), πρόεδρος της πολιτικής κίνησης Modem. Την επομένη των προεδρικών εκλογών, το κίνημα μετασχηματίστηκε σε κόμμα με τον παρεμφερή τίτλο «La Republique en Marche!», συνοπτικά LREM (σε ελεύθερη μετάφραση, «Εμπρός για την Δημοκρατία»).
Καθοριστικό στοιχείο της στρατηγικής του Μακρόν ήταν το άνοιγμα της νέας κίνησης προς την κοινωνία. Με απλές διαδικασίες εγγραφής (μέσω διαδικτύου), χωρίς την υποχρέωση καταβολής συνδρομής και με την δυνατότητα τα μέλη να ανήκουν συγχρόνως σε άλλο κόμμα, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες γράφτηκαν στο LREM μέχρι τις Βουλευτικές εκλογές, ιδρύοντας περισσότερες από 2.600 Τοπικές Επιτροπές. Η ανάγκη αλλαγών σε έναν κόσμο που αλλάζει και δοκιμασμένες τεχνικές (όπως οι επισκέψεις πόρτα-πόρτα, για να ακούσουν τους πολίτες), παράλληλα με την χρήση της νέας τεχνολογίας, απέδωσαν τους αναμενόμενους καρπούς.
Σήμερα, ο αριθμός των εγγεγραμμένων στο LREM εκτιμάται ότι υπερβαίνει τις 380.000, σε σύγκριση με τα 540.000 εγγεγραμμένα μέλη της «Ανυπότακτης Γαλλίας» του Μελανσόν, τα 240.000 μέλη της Κεντροδεξιάς και τα 120.000 μέλη των Σοσιαλιστών. Στην πραγματικότητα, ένα μεγάλο μέρος των μελών των δύο πρώτων (νέων) κομμάτων δύσκολα κινητοποιείται και εύκολα απογοητεύεται. Για την συνέχιση της ενεργοποίησής τους, πιθανότατα δεν αρκούν ορθές επικοινωνιακές τεχνικές, αλλά απαιτείται η δυνατότητα συμμετοχής τους στις κεντρικές πολιτικές επιλογές των κομμάτων (όπως οι ηλεκτρονικές ψηφοφορίες για την μετατροπή του κινήματος En Marche στο κόμμα LREM και της «Ανυπότακτης Γαλλίας» σε μια συμβουλευτική διαβούλευση για την ψήφο στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών), καθώς και στα θέματα που απασχολούν την τοπική κοινωνία. Εκτιμάται ότι κόμματα συγκεντρωτικά, ιεραρχικά δομημένα, θα επιβιώσουν μόνο εάν μετασχηματισθούν, επανεφευρίσκοντας την ουσία της πολιτικής και τις αξίες της συμμετοχικής δημοκρατίας.
Η επιλογή των υποψήφιων βουλευτών του LREM περιελάμβανε ίσα ποσοστά ανδρών και γυναικών (με πρόσθετη ωφέλεια την συνεπαγόμενη μη μείωση της κρατικής επιχορήγησης) ενώ οι μισοί περίπου δεν είχαν διεκδικήσει στο παρελθόν την λαϊκή ψήφο. Oι ελεύθεροι επαγγελματίες και τα στελέχη του ιδιωτικού τομέα σαφώς υπερτερούσαν των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ υπήρχε μικρή συμμετοχή αγροτών και βιοτεχνών, όχι όμως εργατών και ανέργων.
Σημαντικό ρόλο στο αποτέλεσμα την Βουλευτικών εκλογών έπαιξε η απόφαση του LREM να μην κατεβάσει υποψήφιους στις εκλογικές περιφέρειες απέναντι σε πιθανούς μελλοντικούς του συμμάχους από άλλες παρατάξεις, δηλαδή πρόσωπα πρερχόμενα:
- είτε από τον χώρο των σοσιαλιστών (όπως πρώην Υπουργοί με μεταρρυθμιστικές περγαμηνές ή ο απερχόμενος Πρωθυπουργός Manuel Valls (Βαλλς))
- είτε από την προοδευτική πτέρυγα του κεντροδεξιού Κόμματος Les Republicains (LR), προσκείμενα στον (αποτυχόντα στον πρώτο γύρο των προκριματικών εκλογών της δεξιάς) Alain Juppé (Ζιπέ).
Συνολικά, από τις 577 Εκλογικές Περιφέρειες (εκ των οποίων οι 11 σε ξένες χώρες), η παράταξη του Μακρόν κατέβασε υποψηφίους στις 526.
Η νίκη του Μακρόν, σε συνδυασμό με την εφαρμογή Νόμου του 2014, περί ασυμβίβαστου της θέσης βουλευτή και Δημάρχου ή Περιφερειακού Συμβούλου, καθώς και το γενικότερο πολιτικό κλίμα, οδήγησαν στην ανανέωση της Βουλής σε ποσοστό 75%.
2.Τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών
Τα αποτελέσματα των εκλογών δικαίωσαν τον Μακρόν, αφού το LREM κατέλαβε την απόλυτη πλειοψηφία των Βουλευτικών εδρών. Η δύναμη των κοινοβουλευτικών Κομμάτων έχει πλέον ως εξής:
- Το κόμμα LREM διαθέτει 313 βουλευτές.
- Το συμμαχικό κόμμα Modem του Μπαϊρού διαθέτει 47 βουλευτές.
- Οι διακείμενοι θετικά προς τον Μακρόν βουλευτές της δεξιάς που αποσχίστηκαν και μαζί με το Κεντρώο κόμμα UDI ίδρυσαν το κόμμα Les Constructifs («Οι Εποικοδομητικοί»), διαθέτουν 35 βουλευτές.
- To δεξιό Κόμμα Les Republicains (LR) διαθέτει 100 βουλευτές.
- Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) διαθέτει 31 βουλευτές, στους οποίους δεν συγκαταλέγονται ο προεδρικός υποψήφιος Benoît Hamon (Χαμόν) και ο απερχόμενος γραμματέας (με Ελληνική καταγωγή) Jean-Christophe Cambadélis (Καμπαδέλης), που αποκλείστηκαν από τον πρώτο γύρο.
- Η «Ανυπότακτη Γαλλία» (La France insoumise) με ηγέτη τον Jean-Luc Mélenchon (Μελανσόν), που δεν κρύβει την φιλοδοξία του να αποτελέσει την κύρια αντιπολιτευτική δύναμη, διαθέτει 17 βουλευτές.
- Τέλος το Κομμουνιστικό Κόμμα (PCF) διαθέτει 16 βουλευτές.
Συνολικά 18 βουλευτές δεν συμμετέχουν σε κάποια κοινοβουλευτική ομάδα (ο σχηματισμός της προϋποθέτει τουλάχιστον 15 βουλευτές), συμπεριλαμβανομένων της Marine Le Pen (Λεπέν) και άλλων 7 Βουλευτών του Εθνικού Μετώπου (Front national), καθώς και (για πρώτη φορά) τριών αυτονομιστών βουλευτών της Κορσικής.
Στα αξιοσημείωτα των εκλογών, η τεράστια αποχή (51,3% στον πρώτο γύρο, 57,4%, στον δεύτερο), στην οποία προστίθεται το ποσοστό λευκών και ακύρων (αντίστοιχα 3% και 10% στον πρώτο και δεύτερο γύρο) και το 6% των μη εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους (η εγγραφή στην Γαλλία δεν είναι υποχρεωτική). Η μειωμένη αυτή συμμετοχή χρησιμοποιείται ήδη ως επιχείρημα αμφισβήτησης του Μακρόν από την αριστερά, που με την σειρά της δυσκολεύεται να εξηγήσει γιατί το 70% των νέων ψηφοφόρων (μέχρι 35 ετών) δεν συμμετείχε στις εκλογές, ή τις πολιτικές προτιμήσεις των πτωχότερων στρωμάτων.
Στην μικρή συμμετοχή θεωρείται ότι συνέβαλε η έλλειψη ενδιαφέροντος των ψηφοφόρων των μικρότερων κομμάτων και ο Πρόεδρος Μακρόν ανήγγειλε ότι εξετάζει την εκλογή ενός ποσοστού (10-20%) των βουλευτών με αναλογικά κριτήρια, αντί του σημερινού αυστηρά πλειοψηφικού συστήματος.
3.Η κυβέρνηση
Αμέσως μετά τις προεδρικές εκλογές, ο Μακρόν όρισε Πρωθυπουργό τον (προερχόμενο από την δεξιά) Edward Philip (Φιλίπ). Τις βουλευτικές αλλαγές ακολούθησε ευρύς ανασχηματισμός, με κερδισμένους τους τεχνοκράτες και χαμένους, κυρίως, τον Μπαϊρού (που παραιτήθηκε, λόγω καταγγελιών για εικονική απασχόληση προσωπικού στο γραφείο του στην Ευρωβουλή) και τον Φεράν (ο οποίος καταγγέλθηκε για την ενοικίαση ακινήτου της συζύγου του από την συμμετοχική Εταιρία στην οποία ήταν Γενικός Διευθυντής). Στην συνέχεια, ο Φεράν, ανέλαβε ως Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής ομάδας του LREM, τον δύσκολο ρόλο του συντονισμού των ανομοιογενών βουλευτών, ενδεχομένως αναμένοντας τα αποτελέσματα της προκαταρκτικής έρευνας που διεξάγεται για την υπόθεσή του.
Σημειώνουμε ακόμα, τα τακτικά σεμινάρια των βουλευτών του LREM (στις 24 & 25 Ιουνίου και στις 18 & 19 Σεπτεμβρίου, σε μια προσπάθεια συντονισμού και καλύτερης αξιοποίησής τους.
Σε ό,τι αφορά την Οικολογία, όπου το κόμμα των Πρασίνων, παλαιότερα σύμμαχος του Ολάντ, απέτυχε εκλογικά, μεμονωμένοι Οικολόγοι συμμετέχουν σε σημαντικές θέσεις, όπως:
- Ο χαρισματικός Υπουργός Περιβάλλοντος Nicolas Hulot (Υλό), ακτιβιστής και δημοσιογράφος, που έγινε γνωστός ως παρουσιαστής σειράς εκπομπών ακραίων αθλημάτων, προβάλλοντας την οικολογική τους διάσταση, θα πρέπει να πάρει σύντομα δύσκολες αποφάσεις σε σειρά θεμάτων, όπως του αεροδρομίου της Notre-Dame-des-Landes, που χρονίζει εδώ και πολλές δεκαετίες, το κλείσιμο παλαιών πυρηνικών σταθμών, την εξόρυξη χρυσού στην Γαλλική Γουιάνα , κλπ.
- Ο νέος Πρόεδρος της Βουλής François de Rugy, διετέλεσε συμπρόεδρος του κόμματος Οικολόγων, εκπροσωπώντας την πιο συντηρητική του πτέρυγα και αποχώρησε κατηγορώντας το για «ακραίες θέσεις». Σκοπεύει να περικόψει προνόμια των βουλευτών και να αναμορφώσει την λειτουργία της Βουλής.
Σε επόμενα κείμενα θα ασχοληθούμε με το μέχρι τώρα έργο της Γαλλικής κυβέρνησης και τα μελλοντικά της σχέδια, την επικοινωνιακή τακτική του Μακρόν και τις σκέψεις του για μια νέα Ευρώπη.