Έχει αξία να θυμηθούμε τον περσινό Αύγουστο. Η κυβέρνησή μας είχε επεξεργασθεί έναν κοστολογημένο οδικό χάρτη μείωσης φόρων για τη διετία 2015-2017 με βάση και τις παραδοχές του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής. Σ' αυτό το σχέδιο προβλεπόταν:
1. Η σταδιακή κατάργηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης,
2. Η κατάργηση του υψηλού συντελεστή 42% για μισθωτούς και συνταξιούχους,
3. Η κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων για τα εισοδήματα του 2015,
4. Η σταδιακή κατάργηση του φόρου πολυτελούς διαβίωσης,
5. Η σταδιακή μείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος επιχειρήσεων από 26% στο 20%,
6. Η σταδιακή μείωση του ΕΝΦΙΑ.
Αυτά σήμερα φαντάζουν ως όνειρο. Διότι έχουμε μια νέα πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί από τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις του 2015.
Η επιστροφή της οικονομίας στην ύφεση οφείλεται αφενός στην επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και αφετέρου στην αβεβαιότητα αλλά και στην αύξηση της φορολογίας που επιβάλλει το 3ο Μνημόνιο. Κατά την άποψή μου δεν έπρεπε να στηριχθεί το 3ο Μνημόνιο σε αύξηση φόρων αλλά μόνο σε εξορθολογισμό δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις και γενναίες μεταρρυθμίσεις. Μόνον έτσι θα εξαλειφθούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια ώστε να εξομαλυνθεί η ομαλή λειτουργία της αγοράς και να γίνει εφικτή η προσέλκυση και υλοποίηση επενδύσεων.
Η παρατεταμένη ύφεση στη χώρα μας δεν ευνοεί αύξηση της φορολογίας διότι κάτι τέτοιο συντηρεί και επιτείνει την ύφεση. Επίσης η αύξηση της φορολογίας στις εταιρείες πλήττει την ανταγωνιστικότητα της χώρας για την προσέλκυση επενδύσεων κατατάσσοντάς την στις λίγες χώρες παγκοσμίως με τόσο υψηλό συντελεστή.
Γι' αυτό από το 2014 είχε αρχίσει μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της φορολογίας η οποία σε συνδυασμό με την ανάπτυξη 2,5% που είχε προβλεφθεί για το 2015 θα οδηγούσε στην αποκατάσταση της διαταραχθείσας ισορροπίας.
Ένας από τους μεγάλους κινδύνους για την ελληνική οικονομία για το 2015 και το 2016 έγκειται στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των φορολογουμένων λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, των αρνητικών παρενεργειών των capital controls και του περιορισμού των συναλλαγών.
Με αυτά τα δεδομένα πώς μπορεί η ελληνική οικονομία να αυξήσει τις πιθανότητές της να εισέλθει στην ανάπτυξη και να αποφύγει τον φαύλο κύκλο της ύφεσης; Είναι εφικτό με τα ακόλουθα μέτρα και πρωτοβουλίες:
1. Με την επιτυχημένη ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών μέχρι τέλους του 2015 και την πλήρη ιδιωτικοποίησή τους.
2. Με την ταχύτατη ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων που εξαλείφουν γραφειοκρατικά εμπόδια στην ομαλή λειτουργία της αγοράς και των επενδύσεων.
3. Με τη γρήγορη μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος αδυναμίας πληρωμών και δημιουργίας νέου κύματος κόκκινων δανείων.
4. Με την ολοκλήρωση εντός του 2016 μεγάλης κλίμακας ιδιωτικοποιήσεων.
5. Με την αποφυγή πτωχεύσεων μεγάλης κλίμακας που θα είχαν δυσβάσταχτες συνέπειες σε πολλές επιχειρήσεις και σε εργαζόμενους.
6. Με την υλοποίηση εμπροσθοβαρούς αναπτυξιακού πακέτου μέσω της γρήγορης και της κατά το δυνατόν μεγαλύτερης απορρόφησης κονδυλίων προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της προσέλκυσης ιδιωτικών επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας μας.
7. Με την ενθάρρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και πληρωμών που θα μειώσει τη φοροδιαφυγή σε συνδυασμό με τη χρησιμοποίηση των εργαλείων που έχουν δημιουργηθεί στο ΥπΟικ για έξυπνους και γρήγορους ελέγχους από μια αποτελεσματική, οργανωμένη, ανεξάρτητη αλλά όχι αυθαίρετη φορολογική διοίκηση.
8. Με τον εξορθολογισμό των δαπανών του Δημοσίου αποφεύγοντας την εύκολη λύση των οριζοντίων περικοπών σε συντάξεις.
Για το τελευταίο, δηλαδή για τον εξορθολογισμό των δαπανών του Δημοσίου, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης τα οποία έχω ήδη αναδείξει. Με βάση τα παραπάνω η φορολογική πολιτική πρέπει να στραφεί προς την μείωση των φόρων που θα ενισχύσει την τάση ανάπτυξης με μέτρα όπως τα ακόλουθα:
1. Μείωση της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας (30% του ΕΝΦΙΑ) έτσι ώστε να αποφέρει έσοδα κάτω από το 1% του ΑΕΠ από το 1,43% σήμερα και μεταβίβασή της στην τοπική αυτοδιοίκηση με ανάλογη μείωση της κρατικής επιχορήγησης.
2. Μείωση του συντελεστή φορολογίας επιχειρήσεων στο 20% και διατήρηση του φόρου μερισμάτων και διανεμομένων κερδών στο 10%.
3. Φορολόγηση μισθών και συντάξεων με δυο συντελεστές ένας περίπου στο 20% και ο άλλος περίπου στο 30%.
4. Έκπτωση δαπανών στη φορολογία φυσικών προσώπων αν αυτές προέρχονται από συγκεκριμένες κατηγορίες και έχουν πληρωθεί με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα ή με e-banking.
5. Θέσπιση του συστήματος απαλλαγής των αλλοδαπών φυσικών προσώπων φορολογικών κατοίκων Ελλάδας από τη φορολόγηση των εισοδημάτων πηγής εξωτερικού (το εφαρμόζουν χώρες όπως Βρετανία, Ελβετία, Κύπρος, Σιγκαπούρη με μηδαμινό κόστος και πολλαπλάσιο όφελος).
6. Κατάργηση των τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και διαβίωσης.
7. Κατάργηση του φόρου πολυτελούς διαβίωσης.
8. Επανεξέταση των αυξήσεων στο ΦΠΑ με στόχο τη διόρθωση του λάθους.
9. Διεύρυνση της έννοιας της πρώτης κατοικίας στην Ελλάδα ώστε να αφορά Έλληνες και αλλοδαπούς που την αποκτούν και τη διατηρούν ως πρώτη για 5 έτη ώστε να μην υπάρχει ΦΠΑ 23% στις νεόδμητες κατοικίες
10. Σταθερός φόρος μεταβίβασης 3% και καμία περαιτέρω επιβάρυνση (π.χ. φόρος υπεραξίας) για 15 χρόνια.
Αυτά τα μέτρα θα χρηματοδοτηθούν από τη μείωση του Δημοσίου και τον εξορθολογισμό των δαπανών του, τη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής (που θα έχει όφελος τουλάχιστον 1,6 δισ. κατά το ΙΟΒΕ) καθώς και μια σειρά από άλλα «ισοδύναμα» που έχω ήδη καταθέσει στο δημόσιο διάλογο.
Το δίλημμα που έχουμε μπροστά μας είναι σαφές. Επιλογή Α: Να ακολουθήσουμε μια οικονομική και φορολογική πολιτική με επίκεντρο τον ιδιωτικό τομέα ώστε να διώξουμε την αβεβαιότητα, να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών και των επενδυτών και να βγούμε από το Μνημόνιο και από την ύφεση σε μια πορεία σταθερής, βιώσιμης ανάπτυξης με ρυθμούς πάνω από 2,5% προσπαθώντας να τη φθάσουμε σε επίπεδα 5% για να αποκλιμακωθεί η ανεργία. Επιλογή Β: Να συνεχίσουμε να υπερφορολογούμε τον ιδιωτικό τομέα, βυθιζόμενοι στη μόνιμη ύφεση, τη φτώχεια και την υψηλή ανεργία με συνακόλουθες διαλυτικές τάσεις για την κοινωνικής συνοχή καθώς και την περιθωριοποίησή της χώρας. Σε αυτή την περίπτωση και ο κίνδυνος του Grexit μπορεί να επιστρέψει στο τραπέζι και αυτή τη φορά με περισσότερους και ισχυρότερους υποστηρικτές.