Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αυτεγκλωβιστεί στη μοίρα που η ίδια χάραξε για αυτήν. Το τέλος μοιάζει αναπόφευκτο. Παγιδεύτηκε στον ιστό που εξύφαινε όλα αυτά τα χρόνια με τις επιλογές της και τώρα η φυγή από τη μοίρα της, με την έννοια της υπέρβασης, φαντάζει απλά αδύνατη. Η μοίρα που η ίδια επέλεξε για τον εαυτό της πλέον είναι αναπόδραστη.
Ακόμη και τώρα, αν αποφασίσει να αλλάξει πολιτική και ευρύτερα αξιακό προσανατολισμό δεν προλαβαίνει. Είναι ήδη αργά. Και είναι αργά επειδή το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι δομικό και για αυτό εξαιρετικά σύνθετο. Το κύριο πρόβλημά της συνίσταται στην ίδια την αρχιτεκτονική του οικοδομήματός της. Κάποιες ισχυρά οικονομικά χώρες και κυρίως η Γερμανία επέλεξαν σκόπιμα να προβούν σε νομισματική ένωση δίχως να έχει προηγηθεί η πολιτική, κοινωνική και κατ' επέκταση οικονομική. Επέλεξαν, δηλαδή, εν πλήρη συνειδήσει να χτίσουν τους ορόφους του ευρωπαϊκού οικοδομήματος χωρίς να έχουν χτίσει τα θεμέλια. Και αυτό για να χρησιμοποιήσουν την Ένωση και δη τη νομισματική, απλά ως ένα μέσο για να προωθήσουν τα κρατικά - εθνικιστικά τους συμφέροντα εις βάρος φυσικά οποιασδήποτε προσπάθειας ουσιαστικής πολιτικής και κοινωνικής ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Αυτή η στρεβλή αρχιτεκτονική του ευρωπαϊκού οικοδομήματος έχει ως κυριότερη συνέπεια οι περισσότερες ευρωπαϊκές κοινωνίες και δη οι πιο οικονομικά ευάλωτες, όπως αυτές του νότου, να βιώνουν μια πρωτοφανή εν καιρώ ειρήνης συρρίκνωση της δημοκρατίας τους. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες νιώθουν -και όχι άδικα- ότι έχουν χάσει κάθε ίχνος δημοκρατίας. Ότι σε οντολογικό επίπεδο, τους έχουν στερήσει το θεμελιώδες δικαίωμα και συνάμα τη βασικότερη συστατική αρχή της δημοκρατίας, αυτή της αυτοδιάθεσης. Νιώθουν ότι πλέον έχουν χάσει κάθε δυνατότητα συμμετοχής στα κοινά και οι αποφάσεις λαμβάνονται για αυτούς από μακρινά, παντελώς ξένα και ανέλεγκτα γραφειοκρατικά κέντρα αποφάσεων, δίχως ίχνος ουσιαστικής νομιμοποίησης. Και όποια χώρα τολμήσει ή τουλάχιστον τολμούσε μέχρι το Brexit να σηκώσει ανάστημα σε αυτό το γερμανικό, αυταρχικό μόρφωμα στο οποίο έχει εκπέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, απειλούταν εξαιτίας του κοινού νομίσματος-χωρίς όμως να έχει προηγηθεί οικονομική ένωση- με οικονομική ασφυξία και κατ' επέκταση με κοινωνική εξόντωση. Όπως συνέβη πέρσι τέτοια εποχή στη χώρα μας.
Τώρα, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά την εξέλιξη του Brexit, επιτέλους θα αφυπνιστεί δεν προλαβαίνει να σωθεί. Η τροχιά στην οποία έχει μπει είναι δίχως γυρισμό και ο χρόνος πλέον δεν επαρκεί. Οι δυνάμεις της μοίρας της, η οποία η ίδια έπλεξε, την κρατούν δέσμια και καθηλωμένη μέχρι το τέλος της. Η κάθαρση δεν θα έρθει, ούτε ο από μηχανής Θεός. Εξάλλου στην Ιστορία ποτέ δεν υπήρχαν από μηχανής Θεοί. Το μόνο που θα έρθει από εδώ και πέρα θα είναι και άλλα διαδοχικά -exit, που θα σημάνουν τη διάλυσή της.
Οι σάλπιγγες της καταστροφής έχουν ήδη αρχίσει να ηχούν και ο ιστορικός χρόνος δεν γυρίζει πίσω. Η εποχή του εθνικισμού ανατέλλει ξανά.
Φαίνεται οι ιστορικές συνθήκες δεν ωρίμασαν ακόμη αρκετά, ώστε να πλάσουμε μια μοίρα που θα σημάνει την αυγή του διεθνισμού.