Αφιερωματα
Όμως, ο σπουδαιότερος λόγος του αφανισμού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης είναι ότι κανείς, μα κανείς, δεν τους προστάτευσε. Στην Αθήνα ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός βάφτιζε και πάντρευε αβέρτα και μοίραζε πλαστές χριστιανικές ταυτότητες. Στη Ζάκυνθο η εβραϊκή κοινότητα γλίτωσε χάρη στον μητροπολίτη Χρυσόστομο και στον δήμαρχο Καρρέρ. Στη Θεσσαλονίκη, όμως, κανείς δεν ανέλαβε παρόμοιες πρωτοβουλίες. Βέβαια, υπήρξαν κάποιοι χριστιανοί που με κίνδυνο της ζωής τους βοήθησαν, φυγάδευσαν ή έκρυψαν φίλους και γείτονες. Όμως ήταν λίγοι.
Παρατηρώντας τις φωτογραφίες του από την εφηβική ηλικία και μετά βλέπουμε ότι ο Λευκάδιος Χερν εμφανίζεται πάντα με το δεξί προφίλ και αυτό γιατί το αριστερό του μάτι ήταν τελείως κατεστραμμένο, ύστερα από ένα ατύχημα στα δεκαέξι του χρόνια. Αυτή η δυσμορφία που τον έκανε διαφορετικό του δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα απ' όσα ήδη είχε. Εκτός από τις φοβίες και τα φαντάσματα -κατάλοιπα της συντηρητικής και απάνθρωπης ανατροφής- είχε πρόβλημα και στην εμφάνιση και στην όραση. Το ανοιχτό μυαλό του, που «γνωρίζει ρίζες αλλά όχι σύνορα», δεν περιορίστηκε σε μία συγκεκριμένη εθνική ταυτότητα. Ωστόσο από τα δύο βαπτιστικά του εγκατέλειψε το ιρλανδικό όνομα Πατρίκιος, σημάδι ότι ο πικρός ιρλανδικός κύκλος έχει κλείσει.
Μέχρι τότε, η Ελληνίδα ήταν παραγκωνισμένη, ήταν ένα «κατώτερο» φύλο<. Περιορισμένη, μόνο για το σπίτι, βουτηγμένη στην αγραμματοσύνη, χωρίς νομοθεσία ισότητας, χωρίς δικαίωμα ψήφου. Κι όμως, εκεί που δεν είχαν καν λόγο στην κοινωνική ζωή, οι γυναίκες έγιναν πρωταγωνίστριες πολιτικών γεγονότων. Άρχισαν να διεκδικούν ό,τι τους ανήκε. Αντικατέστησαν τους άνδρες στην παραγωγή, εξασφάλισαν το ψωμί, τα φάρμακα, το ρουχισμό του στρατού. Οι γυναίκες της Πίνδου, μετέφεραν τα πολεμοφόδια στην πλάτη τους, εκεί όπου δεν έφταναν τα μεταγωγικά. Πλαισίωναν στα μέτωπα όλες τις κινητές νοσοκομειακές μονάδες στρατού ως εθελόντριες νοσοκόμες. Συνέβαλαν στην εξύψωση του ηθικού στα στρατεύματά μας.
Κυβερνήτης του ιστορικού αυτού υποβρυχίου εκείνη την περίοδο ήταν ο Μίλτος Ιατρίδης. Γεννημένος το 1906 στο Σοφικό Κορινθίας, ο Ιατρίδης εισήχθη στην Στρατιωτική Σχολή Ναυτικών Δοκίμων το 1921, από όπου αποφοίτησε μάχιμος σημαιοφόρος το 1926. Το 1939 προβιβάζεται στον βαθμό του Πλωτάρχη, ενώ για το σπουδαίο του κατόρθωμα εναντίον των ιταλικών δυνάμεων το 1940 προβιβάζεται σε αντιπλοίαρχο επ' ανδραγαθία και του απονέμεται το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας». Μέχρι τα μέσα του 1941 ο Ιατρίδης δρούσε στη θάλασσα του Σαρωνικού από τις ακτές του οποίου παρελάμβανε σαμποτέρ (κυρίως Άγγλους και Νεοζηλανδούς) που σκοπό είχαν να προκαλέσουν δολιοφθορές στις κατοχικές δυνάμεις που έφθαναν στην Κορινθία και τους μετέφερε στην Κρήτη.
