archaia-ellada
Ποιος είναι κατά τον Αριστοτέλη ο άριστος πολίτης της αρίστης Πολιτείας; Είναι ο ενεργός πολίτης, που συμμετέχει κατά προαίρεσιν στις αποφάσεις της πόλης του -τόσο με την ευρύτερη έννοια του βουλεύεσθαι και κρίνειν, όσο και με τη στενότερη έννοια της άσκησης εξουσίας- είναι ο φρόνιμος και μετριοπαθής άνθρωπος, ο επαρκώς διαβιών (ούτε υπερπλούσιος ούτε υπέρπτωχος), ο οποίος πράττει με ευθύνη, για να διασφαλίζει στην πόλη του την ευμάρεια, την παιδεία και την ειρήνη. Είναι ο ελεύθερος νους που δημιουργεί εν αυτονομία και ζει «κατά προαίρεσιν».
Ποιος είναι κατά τον Αριστοτέλη ο άριστος πολίτης της αρίστης Πολιτείας; Είναι ο ενεργός πολίτης, που συμμετέχει κατά προαίρεσιν στις αποφάσεις της πόλης του -τόσο με την ευρύτερη έννοια του βουλεύεσθαι και κρίνειν, όσο και με τη στενότερη έννοια της άσκησης εξουσίας- είναι ο φρόνιμος και μετριοπαθής άνθρωπος, ο επαρκώς διαβιών (ούτε υπερπλούσιος ούτε υπέρπτωχος), ο οποίος πράττει με ευθύνη, για να διασφαλίζει στην πόλη του την ευμάρεια, την παιδεία και την ειρήνη. Είναι ο ελεύθερος νους που δημιουργεί εν αυτονομία και ζει «κατά προαίρεσιν» αλλά ταυτόχρονα υπακούει εθελότρεπτα στο νόμο και παράγει ατομικά και συνολικά έργα αρετής.
Όμως σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος είναι έρημος για άλλο λόγο. Στην είσοδο βρίσκουμε ένα διπλό λουκέτο. Στην άλλη πλευρά του δρόμου, το μικρό μουσείο στο χώρο του ρωμαϊκού βαλανείου είναι κλειστό επίσης. Μια πινακίδα ανακοινώνει την έλλειψη προσωπικού. Φωνάζουμε «είναι κανείς εδώ;» κι εμφανίζεται ένας φρουρός. Μας εξηγεί ότι είναι μόνος, με απόσπαση από τον Ακροκόρινθο. Το μουσείο και ο χώρος χρειάζονται τουλάχιστον 4 για να λειτουργήσουν. Λέμε ότι ήρθαμε από την άκρη του κόσμου, αλλά οι οδηγίες που έχει είναι σαφείς. Να μην ανοίξει σε κανέναν.
Όπως μου εξήγησε η Ουζμπέκα ξεναγός, η ετυμολογική προέλευση της λέξης Σαμαρκάνδη προήλθε από τη συνένωση της πρόθεσης «εις» με την τοπωνυμία «Μαρκάνδη». Το «Εις Μαρκάνδην» που έλεγαν οι Μακεδόνες όταν έφτασαν στην Κεντρική Ασία κατέληξε στο Σαμαρκάνδη. Ονόματα της μακεδονικής δυναστείας, όπως το Ρωξάνη, είναι και σήμερα κοινότυπα μεταξύ των Ουζμπέκων. Φτάνοντας ο Μέγας Αλέξανδρος στην Σαμαρκάνδη, ένα απο τα ευφορότερα σημεία της Κεντρικής Ασίας, διαπίστωσε ότι περαιτέρω πορεία προς βορράν δεν είχε στρατηγική σημασία, διότι την πεδιάδα διαδέχονταν οι άγονες στέπες που οδηγούν μέχρι τη Μογγολία και τη Σιβηρία. Για αυτό και στράφηκε προς νότο, προς την Ινδία.
Στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες οι γυναίκες απαγορευόταν να εισέρχονται στο στάδιο όπου διεξάγονταν τα αθλήματα. Έτσι, η γυναικεία συμμετοχή γινόταν μέσω... αντιπροσώπου. Οι γυναίκες συμμετείχαν ως ιδιοκτήτριες ίππων για τα ιππικά αγωνίσματα ή τις αρματοδρομίες, εφόσον βεβαίως είχαν την αντίστοιχη οικονομική δυνατότητα. Έτσι, πέρασε στην ιστορία η Κυνίσκα, κόρη και αδελφή δύο βασιλέων της Σπάρτης, του Αρχίδαμου και του Αγησίλαου, που το 396 π.Χ. κερδίζει στο τέθριππο. Είναι γνωστή επίσης η ιστορία της Καλλιπάτειρας που μεταμφιέζεται σε γυμναστή προκειμένου να μπει στον αθλητικό χώρο των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας και να παρακολουθήσει το γιο της να αγωνίζεται στην πάλη. Όταν αποκαλύπτεται η πραγματική της ταυτότητα, γλιτώνει την τιμωρία της θανατικής ποινής, μόνον γιατί οι άνδρες της οικογένειάς της ήταν Ολυμπιονίκες.
