evraioi-thessalonikes
Όμως, ο σπουδαιότερος λόγος του αφανισμού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης είναι ότι κανείς, μα κανείς, δεν τους προστάτευσε. Στην Αθήνα ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός βάφτιζε και πάντρευε αβέρτα και μοίραζε πλαστές χριστιανικές ταυτότητες. Στη Ζάκυνθο η εβραϊκή κοινότητα γλίτωσε χάρη στον μητροπολίτη Χρυσόστομο και στον δήμαρχο Καρρέρ. Στη Θεσσαλονίκη, όμως, κανείς δεν ανέλαβε παρόμοιες πρωτοβουλίες. Βέβαια, υπήρξαν κάποιοι χριστιανοί που με κίνδυνο της ζωής τους βοήθησαν, φυγάδευσαν ή έκρυψαν φίλους και γείτονες. Όμως ήταν λίγοι.