poletechneio

Το ερώτημα αν έπεσε η χούντα από την λαϊκή αυθόρμητη εξέγερση ή από τους Αμερικάνους συνδέεται άμεσα με το ερώτημα ποιος «έστησε» τη χούντα ...H Χούντα εγκαθιδρύεται έναν μήνα πριν τον πόλεμο των έξι ημερών και λήγει (την λήγουν) αφού έχει αναλάβει ο Ιωαννίδης την ηγεσία, έχει εκδηλωθεί απόπειρα δολοφονίας κατά του μη υπάκουου Μακάριου, πραξικόπημα που δίνει την αφορμή στον Αττίλα και η Κύπρος κόβεται στα δυο (ντε φάκτο το παλιό σχέδιο της διχοτόμησης) από τα τουρκικά στρατεύματα. Το παιχνίδι στη Μέση Ανατολή έχει ήδη κληρώσει υπέρ της Αμερικής. Η δουλειά δηλαδή είχε γίνει και δεν χωρούσαν πια στο κάδρο οι χουνταίοι...Όταν όμως τα ψέματα άρχισαν να λιώνουν στο φως της πραγματικότητας, τα φόβητρα οι χουντικοί γίναν λαγοί, εξαφανίστηκαν και άφησαν επιτελείο και κυβέρνηση με κενές από τους φοβισμένους κώλους τους καρέκλες.

Θα σταθώ λίγο περισσότερο στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και αναρωτιέμαι ευθέως: γιατί δεν είναι εθνική εορτή όπως η 25η Μαρτίου και η 28η Οκτωβρίου; Μπορεί η Χούντα να μην έπεσε τότε (ωστόσο κανείς δε θα τολμούσε να σκεφτεί να γιορτάσει την ημέρα της πτώσης της, καθώς το τέλος αυτό συμπίπτει με την εισβολή στην Κύπρο), αλλά η 17η Νοεμβρίου 1973 είναι μια ημερομηνία σταθμός, από αυτές που πλάθουν τόσο εθνική όσο και πολιτειακή συνείδηση.

Αν επιχειρήσουμε ψύχραιμα να αποτιμήσουμε την αξία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, δε μπορεί παρά να αποδεχθούμε και να τονίσουμε πως, αν δεν είχε σημειωθεί αυτό το ιστορικό γεγονός, θα ήταν τελείως διαφορετική η πορεία μετάβασης στην Δημοκρατία και την κοινοβουλευτική ομαλότητα. Η αδιαμφισβήτητη επιρροή του φοιτητικού κινήματος στην πολιτική πραγματικότητα της Ελλάδας φάνηκε καθαρά από το πόσο επηρέασε το περιεχόμενο των πολιτικών που εφαρμόστηκαν στη λεγόμενη περίοδο της μεταπολίτευσης, από τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, έως την επίλυση του πολιτειακού ζητήματος το 1974 και τη θέσπιση του Συντάγματος του 1975.

Mπορεί το σύνθημα «1, 2, 3, πολλά πολυτεχνεία» να συμβολίζει την ανάγκη για «διαρκή αγώνα», όμως, είναι φανερό ότι κάθε επέτειος μετά την εξέγερση του 1973 λειτουργεί ως αποσπασματική «συνέχεια» της «Μεταπολίτευσης» και δείχνει πώς -κράτος και κοινωνία- επιλέγουν κάθε φορά να ανταποκριθούν στο «αφήγημα» που φιλοτέχνησαν οι πρωταγωνιστές της. Ο αυθορμητισμός, θεμελιώδες συστατικό της 17ης Νοεμβρίου 1973, συνιστά σήμερα συλλογική φαντασίωση.