Μαθήματα αγγλικών: To B or not to B? Από το "Brexit" στο "Bregret"

Ο διχασμός των πολιτών της Μεγάλης Βρετανίας είναι πιθανόν ότι θα οδηγήσει στην απόσχιση μεγάλου τμήματός της (της Σκωτίας και, μαλλον πιο δύσκολα, της Β. Ιρλανδίας). Θα είναι μία εξέλιξη οι συνέπειες της οποίας δεν θα περιοριστούν στο μεγάλο νησί του Βορρά, αλλά θα ενισχύσουν ή και «εμπνεύσουν» παρόμοιες τάσεις και σε περιοχές άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, μη αποκλειόμενης, ίσως, και αυτής της Θράκης, όπου διάφορα παιχνίδια θα μπορούσαν να παιχτούν και εκεί, τουλάχιστον ως ένας επιπλέον ισχυρότατος μοχλός πίεσης προς την Ελλάδα. Χωρίς βεβαίως καμία διάθεση κινδυνολογίας, θα ήθελα να τονίσω ότι οι έχοντες και προσδοκούντες την πολιτική εξουσία στην Ελλάδα θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψιν τους το ενδεχόμενο αυτό.
Mondadori Portfolio via Getty Images

Η απολύτως σεβαστή απόφαση των Βρετανών για έξοδο της χώρας τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση (απόφαση που προσωπικά ανέμενα, καθώς άλλωστε και όσοι είναι ενήμεροι της έξαρσης της άκρως αγγλοκεντρικής [δηλ. εθνικιστικής] νοοτροπίας και παραδοσιολαγνείας στο [μέχρι τώρα Ηνωμένο] Βασίλειο της Βρετανίας), έφερε στην επιφάνεια με σφοδρότητα τα ακόλουθα στοιχεία, τα οποία μόνο αυτοβαυκαλιζόμενοι πολιτικοί στρουθοκαμηλιστές δε θα μπορούσαν να είχαν διαγνώσει:

1) Οι κεντρικοί θεσμοί της Ευρώπης πάσχουν βαρέως και μέχρι τώρα τουλάχιστον δεν είναι σε θέση να απορροφήσουν, πόσο μάλλον να αποσοβήσουν, τους τρανταγμούς που προκαλούν στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα από την μία η παρατεινόμενη οικονομική κρίση και από την άλλη η πρωτοφανής για τα μεταπολεμικά δεδομένα βίαιη μετακίνηση των λαών που αντιμετωπίζει σήμερα η γηραιά ήπειρος. Θα τολμούσα να ισχυρισθώ ότι ουσιαστικά είναι η δυσλειτουργία των θεσμών αυτών και η προσκόλλησή τους σε μία αφαιρετική, εικονική (δηλαδή στατιστική) προσέγγιση της πραγματικότητας που εν πολλοίς προκαλεί και ενισχύει τους τρανταγμούς αυτούς. Η αναγωγή συχνά φορέων (συλλογικών ή ατομικών) πολιτικής εξουσίας σε φερέφωνα, ή τουλάχιστον δέσμια υποκείμενα της οιωνεί υπερβατικής, ψηφιοποιητικής (που πάει να πει, αριθμοκεντρικής, απο-ανθρωποποιητικής) ηγεμονίας των λεγόμενων «αγορών», έχει καταφέρει καίρια πλήγματα εναντίον των παραδεδομένων δημοκρατικών θεσμών ανά την υφήλιο και ειδικότερα στην Ευρώπη: οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται πλέον όλο και περισσότερο ως βορά ανωνύμων οικονομικών τεράτων που πολλοί αποφεύγουν να κατονομάσουν και όλοι προτιμούν να ταυτίσουν με την εξίσου αφαιρετική και μεταφυσική ανωνυμία/ακαθοριστία μίας σχεδόν επέκεινα κατηγορίας, αυτής της «Αγοράς».

2) Η «Ευρώπη», που δεν έχει διδαχθεί πολλά από την προσφυγική και οικονομική κρίση του νότου, αλλά συνεχίζει να εθελοτυφλεί, παραπέμποντας την επίλυση άκρως επικίνδυνων προβλημάτων στις καλένδες, χαϊδεύοντας παράλληλα τα αυτιά όλων εκείνων των εθνικιστικών μελών του βορειοανατολικού και βαλκανικού της μπλοκ που ύψωσαν καινούρια τείχη (κυριολεκτικά και μεταφορικά), απομονώνοντας επ' αόριστον ανθρώπινες ψυχές (πρόσφυγες και μετανάστες) κυρίως σε μία χώρα που η ίδια αδυνατεί να σταθεί στα πόδια της, αυτή η έτσι κατηντημένη Ευρώπη στα μάτια όλων πια, και κυρίως των πιο αδύναμων μελών της, δικαίως φαντάζει σαν μία εταιρεία δυνατών που επιδιώκουν να επιβάλλουν την δική τους μικρόφθαλμη πολιτική. Απτό και τραγικό παράδειγμα ακόμη και αυτή την ύστατη ώρα της «Ηνωμένης» Ευρώπης η απόφαση της Γερμανίδας ηγέτιδος να προσκαλέσει για συνομιλίες μόνο τους συναδέλφους της των άλλων δύο εναπομεινασών ισχυρότερων χωρών. Άραγε τι μήνυμα, ουσιαστικό και συμβολικό, θέλει να περάσει με την ατυχέστατη αυτή απόφαση; Τι άλλο, αν όχι ότι στην Ευρωπαϊκή «φάρμα» «κάποιοι είναι πιο ίσοι από τους άλλους»; Μήνυμα δηλαδή βαθύτατα μη δημοκρατικό, ηγεμονικό.

3) Ο διχασμός των πολιτών της Μεγάλης Βρετανίας είναι πιθανόν ότι θα οδηγήσει στην απόσχιση μεγάλου τμήματός της (της Σκωτίας και, μαλλον πιο δύσκολα, της Βόρειας Ιρλανδίας). Θα είναι μία εξέλιξη οι συνέπειες της οποίας δεν θα περιοριστούν στο μεγάλο νησί του Βορρά, αλλά θα ενισχύσουν ή και «εμπνεύσουν» παρόμοιες τάσεις και σε περιοχές άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, μη αποκλειόμενης, ίσως, και αυτής της Θράκης, όπου διάφορα παιχνίδια θα μπορούσαν να παιχτούν και εκεί, τουλάχιστον ως ένας επιπλέον ισχυρότατος μοχλός πίεσης προς την Ελλάδα. Χωρίς βεβαίως καμία διάθεση κινδυνολογίας, θα ήθελα να τονίσω ότι οι έχοντες και προσδοκούντες την πολιτική εξουσία στην Ελλάδα θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψιν τους το ενδεχόμενο αυτό (τα σημάδια που το προοιωνίζονται δεν είναι λίγα) και εν γένει τα πιο απαισιόδοξα κάθε φορά σενάρια σχετικά με το γεωπολιτικό μέλλον της χώρας. Να σκεφτούν σοβαρά και χωρίς καμία καθυστέρηση, αποτοξινωμένοι από μικροκομματικούς και λαϊκιστικούς εθισμούς, από κοινού (ευκταίο θα ήταν), πώς θα αποτρέψουν τέτοιου είδους προβλήματα τώρα, όχι, ως συνήθως, πώς θα τα χειριστούν κατόπιν εορτής. Η αποκλειστική σχεδόν ενασχόλησή τους με τα της οικονομίας θλιβερά θα μπορούσε να αποδειχτεί τεράστιο σφάλμα.

4) Όσοι ακόμη και τώρα (ή μάλλον ειδικά τώρα) εντός Ελλάδας ευαγγελίζονται την έξοδό της από την ΕΕ, συγκρίνοντας, με περισσή λεονταριστική αγωνιστικότητα, μια τέτοια πιθανότητα με την «περηφάνεια» του λεοντόκαρδου Βρετανικού λαού (ο οποίος το έχει ήδη μετανιώσει και μιλά για Bregret αντί του Brexit) λησμονούν τις εξόχως ευαίσθητες γεωπολιτικές (αν)ισορροπίες της χώρας μας ή τουλάχιστον λησμονούν να μας πουν πώς αυτές θα αντιμετωπιστούν εκτός ΕΕ, όταν η Ελλάδα θα είναι πολύ πιο ευάλωτη βορά στα νύχια όσων αετονύχηδων την περιτριγυρίζουν.

Σε τέτοιες περιστάσεις μόνο η νηφαλιότητα και η ειλικρινής, υπεύθυνη ενημέρωση και όντως δημοκρατική και ανθρωπιστική, όχι ψηφιοποιητική, αντιμετώπιση των (Ελλήνων και Ευρωπαίων) πολιτών θα μπορούσε να αποτελέσει επιτέλους την αρχή μιας σοβαρής συζήτησης για ένα βιώσιμο μέλλον της Ευρώπης, όχι ως οικονομικής εταιρείας αλλά ως πολιτικής συνύπαρξης ουσιαστικά ισότιμων κρατών μελών.

Δημοφιλή