Τον Οκτώβριο του 2009, στις τελευταίες εκλογές της δικομματικής εποχής, είχαν λάβει μέρος κάτι περισσότερο από επτά εκατομμύρια πολίτες. Στις επόμενες εκλογές, 32 μήνες αργότερα, στις κάλπες προσήλθαν 800.000 λιγότεροι. Στις εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου, η συμμετοχή αυξήθηκε κατά 100.000 μόλις. Και τον περασμένο Σεπτέμβριο, η συμμετοχή στις εκλογές περιορίστηκε σε πεντέμισι εκατομμύρια μόνον- 1,5 εκατομμύριο λιγότεροι ψηφοφόροι απ΄ότι το 2009!
Τα δεδομένα της κάλπης τα επιβεβαίωναν και οι δείκτες των δημοσκοπήσεων, η ετυμηγορία των οποίων ήταν σαφής: Οι πολίτες αποσύρονται όλο και περισσότερο από την δημόσια σφαίρα, μηδενίζουν τις προσδοκίες τους από την πολιτική, χάνουν την επαφή με τα κόμματα.
Και ξαφνικά, μια εσωκομματική διαδικασία, και μάλιστα ως επανάληψη, μετά από ένα φιάσκο που την είχε ματαιώσει, και μάλιστα για ένα κόμμα που μετρά πέντε ήττες σε πέντε αναμετρήσεις τους τελευταίους 18 μήνες, δημιουργεί ένα κύμα αντίστροφης φοράς. Περίπου 400.000 άνθρωποι, την τελευταία Κυριακή πριν τα Χριστούγεννα, στέκουν υπομονετικά στην ουρά, για να πάρουν μέρος σε μια ψηφοφορία. Είναι νωρίς να πει κανείς τι ακριβώς σημαίνει αυτό για το ίδιο το κόμμα της ΝΔ ή για τους πολιτικούς συσχετισμούς στην χώρα. Αλλά είναι δύσκολο ν ανατισταθεί κανείς στον πειρασμό να χαιρετίσει ένα πρώτο, μετά από καιρό, δειλό σημάδι επιστροφής των πολιτών στις άδειες κερκίδες της πολιτικής πράξης.
Κι αυτό είναι, νομίζω, το σημαντικότερο και οικουμενικότερο μήνυμα από την εμπειρία των εκλογών της Κυριακής. Αλλά υπάρχει κι ένα δεύτερο.
Από το 2009 κι ύστερα, με την κρίση να βαθαίνει και να διαιωνίζεται, στο πολιτικό πεδίο κυριαρχούσαν οι κεντρόφυγες δυνάμεις. Ο ριζοσπαστικός λόγος έμοιαζε ακατανίκητος. Το κέντρο της πολιτικής ζωής έμοιαζε να βυθίζεται. Παρατηρούμε τους τελευταίους μήνες μιαν ενδιαφέρουσα αντιστροφή αυτής της τάσης. Η προεκλογική μετατόπιση του λόγου του ΣΥΡΙΖΑ προς ρεαλιστικότερες θέσεις συνεχίζεται μετεκλογικά με τον πρωθυπουργό να δηλώνει σήμερα στους Financial Times πως «οδικός χάρτης της κυβέρνησης είναι να ολοκληρώσουμε όσο γίνεται γρηγορότερα την πρώτη αξιολόγηση». Και πως: «Για να ανακτήσουμε την χαμένη κυριαρχία και ν απαλλαγούμε από τον έλεγχο της τρόϊκα, πρέπει να εφαρμόσουμε την συμφωνία (σ.σ. το μνημόνιο). Είναι δύσκολο αλλά είναι καλύτερο από κάθε εναλλακτική επιλογή»!
Αυτή η μετατόπιση του κυβερνητικού λόγου «από τα πάνω» ήρθε χθες να συναντήσει μιαν αντίστοιχη μετατόπιση του αντιπολιτευτικού λόγου «από τα κάτω». Γιατί, αν λάβει κανείς υπ όψιν ότι η εσωκομματική διαδικασία ξεκίνησε, το βράδυ το ίδιο των εκλογών, με αφορμή μια «από τα δεξιά» αμφισβήτηση της συναινετικής γραμμής του καλοκαιριού, ότι κυριαρχήθηκε από ένα αδιόρατο αίτημα στροφής προς τα δεξιά και προς μια «δομική, συντριπτική αντιπολίτευση» και ότι είχαν προηγηθεί, στους τελευταίους ιδίως μήνες της κυβέρνησης Σαμαρά, φωνές που προέτρεπαν να αναζητηθεί η εκλογική σωτηρία της ΝΔ στις εκ δεξιών της ανεκμετάλλευτες εκλογικές δεξαμενές- αν τα μετρήσει κανείς όλα αυτά, το μήνυμα των ψηφοφόρων της Κυριακής, η αναμενόμενη νίκη Μεϊμαράκη και η απροσδόκητη επιτυχία του Μητσοτάκη, είναι εκκωφαντικά σαφείς: Το νεοδημοκρατικό εκκρεμές ρέπει ξανά προς το κέντρο του πολιτικού φάσματος.
Και από αυτήν την άποψη, λοιπόν, η περασμένη Κυριακή ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα ημέρα!