Πριν κανά τριάρι χρόνια, προς τα τέλη του Εράσμους μου στην Αυστρία, βρέθηκα ένα βράδυ να παίζω μπόουλινγκ (και να κάνω και κανά στράηκ, άμα λάχει, αλλά αποκλειστικά σε λάθος διάδρομο) με κάποιους από τους καινούριους που είχαν έρθει για το επόμενο εξάμηνο.
Ανάμεσα τους ήταν και ένας Aμερικανός. Καλό τυπάκι, ευχάριστος, συμπαθητικός. Σε μια φάση, εκεί που ο καθένας από την παρέα βγάζει και δείχνει πως μοιάζει η ταυτότητα της χώρας του (όλοι γελάνε με το τί ματσούκι είναι η ελληνική), ο τυπάς βγάζει μια κάρτα με τη φάτσα του πάνω να χαμογελά. «Η άδεια για το όπλο μου», λέει.
Δεν θυμάμαι αν ήταν της NRA ή του τοπικού κλαμπ που πάει για εξάσκηση στην σκοποβολή, ας πούμε. Δεν έχει ιδιαίτερη διαφορά, άλλωστε. Θυμάμαι, όμως, τι εντύπωση μου είχε κάνει. Το παλικάρι ήταν μικρότερο από εμένα, 19 ή το πολύ 20 χρονών. «Παιδάκι» ακόμη,στη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις του, ψαρωμένος, ντροπαλός.
Πιάνω την κάρτα στα χέρια μου: «Τι το χρειάζεσαι το όπλο εσύ;», του λέω. «Μου αρέσει να έχω όπλο, γιατί να μην έχω;», απαντάει, και είχε μια έκφραση λες και τον ρωτούσα το αυτονόητο, κάτι που θα έπρεπε να μην χρειάζεται καν να εξηγήσει, και τον ενοχλούσα. Λίγο να ασχοληθεί κανείς με το θέμα, συνειδητοποιεί πως η κατάσταση με τα όπλα στην Αμερική είναι αρρωστημένη. Ψαρεύω στοιχεία από άρθρα των περασμένων χρόνων, εδώ κι εκεί:
- Το 2013 η βιομηχανία των όπλων στην Αμερική, παρείχε 250.000 θέσεις εργασίας. Οι πωλητές μόνο ανέρχονταν στις 140.000, περισσότεροι από τους εργαζομένους των McDonalds.
- Μόνο το 2013, στις Η.Π.Α. κατασκευάστηκαν περίπου 11 εκατομμύρια όπλα (10.8, για την ακρίβεια). Χώρια τα άλλα 5.5 εκατομμύρια που εισήχθησαν από το εξωτερικό.
- Την ίδια χρονιά, από πυροβολισμούς εντός των Η.Π.Α. πέθαναν περισσότεροι άνθρωποι, από ότι στρατιώτες των Η.Π.Α. σε Ιράκ και Αφγανιστάν, οποιαδήποτε χρονιά. (Και εκεί, βέβαια, την πληρώνουν κυρίως ντόπιοι άμαχοι).
- Το 2014, σε έρευνα εντοπίζονται 14.000 τύποι/τύπισσες που έχουν καταδικαστεί για παρακολούθηση άλλων ανθρώπων (stalkers), οι οποίοι απολαμβάνουν το δικαίωμα να οπλοφορούν κανονικά (και το ασκούν, το δικαίωμα, φυσικά).
- Η κατάσταση είναι τέτοια, που εταιρεία στην Οκλαχόμα έχει φτάσει στο σημείο να λανσάρει αλεξίσφαιρα γιλέκα που απευθύνονται σε μαθητές, για να τη σκαπουλάρουν σε ενδεχόμενη επίθεση (Επιχειρηματικότητα κι ανάπτυξη, λέμε). Άλλα σχολεία, παραδείγματος χάριν στο Τέξας, δίνουν το δικαίωμα στους καθηγητές τους να οπλοφορούν όσο βρίσκονται στη δουλειά τους.
- Το πιο ουσιαστικό, όμως, που εν μέρει εξηγεί και όλα τα από πάνω και τη μανία που έχουν ορισμένοι με το δικαίωμα της οπλοκατοχής, είναι το πόσο παράλογα αποκρίνεται το κράτος, κάθε φορά που δίνεται η δυνατότητα να γίνει κάτι ουσιαστικό.
Παράδειγμα Νο1: Το 1991, ένας καραγκιόζης σκοτώνει 22 ανθρώπους και ύστερα αυτοκτονεί. Η απόκριση της πολιτείας του Τέξας, όπου συνέβη το περιστατικό; Περνάει νόμο που επιτρέπει την κατοχή μικρών όπλων.
Παράδειγμα Νο2: Το Δεκέμβριο του 2012, σε μακελειό σε σχολείο χάνουν τη ζωή τους 26 άτομα στο σύνολο. Ένα χρόνο αργότερα, ως απόκριση, 27 πολιτείες έχουν περάσει διατάξεις που επεκτείνουν το δικαίωμα στην οπλοκατοχή: πλέον, μπορείς να έχεις πάνω σου όπλο εντός πανεπιστημιουπόλεων και εκκλησιών, να κάνεις χρήση όπλου κι ας είσαι μεθυσμένος. Βοήθησε σε κάτι αυτή η κίνηση; Το αντίθετο. 18 μήνες πριν την επίθεση, σε αμερικανικά σχολεία και από χρήση όπλων, έχασαν τη ζωή τους 18 άνθρωποι. Στους αντίστοιχους 18 μήνες μετά την επίθεση και την επέκταση της οπλοκατοχής και οπλοχρησίας, οι νεκροί είναι 41.
Ό,τι πιο άρρωστο έχω δει, όσον αφορά τα όπλα στις Η.Π.Α. όμως, πιο άρρωστο και από τον τυπάκο που δυσκολευόταν να σηκώσει μια μπάλα για να παίξει μπόουλινγκ και του φαινόταν λογικό να έχει και όπλο, σπίτι, να τον περιμένει, είναι η εικόνα που περιέχεται στο άρθρο. Εκεί είναι που λες, ώπα, δεν το έχουμε, ξέχνα το, τι ασχολούμαι.
Στην εικόνα φαίνεται το εξώφυλλο εφημερίδας πέρυσι, τέτοιες μέρες (18 Ιουνίου 2015). Είναι η επομένη της περίφημης επίθεσης σε εκκλησία της Βόρειας Καρολίνας, όπου ένας ακόμη καραγκιόζης, τρελαμένος ρατσιστής και, παρεπιμπτόντως, μόλις 21 χρονών, σκότωσε, με το όπλο που του είχε δοθεί ως δώρο γενεθλίων 9 ανθρώπους που προσεύχονταν. Μαύρους, για να μην ξεχνάμε. Η συγκεκριμένη εφημερίδα έχει πάρει και Πούλιτζερ.
Το πρώτο θέμα της ημέρας; Φυσικά, η επίθεση στην εκκλησία. Ακριβώς από πάνω; Η διαφήμιση ενός τοπικού καταστήματος που πουλάει όπλα και προσφέρει έκπτωση 30 δολάρια στους αναγνώστες της εφημερίδας.
Όλη η πραγματικότητα σε ένα εξώφυλλο. Γιατί συνέβη ό,τι συνέβη στη Βόρεια Καρολίνα, γιατί συνέβη ό,τι συνέβη στο Ορλάντο, και γιατί θα εξακολουθεί να συμβαίνει και στο μέλλον. Γιατί, όλοι μαζί, θα μένουμε «έκπληκτοι» κάθε τόσο.