Μεταξύ των πολλών εστιατορίων που μπορούσες να επισκεφθείς υπήρχαν 12, τα οποία την περίοδο εκείνη είχανε συμπεριλάβει στο μενού τους νέα πιάτα. Στο ROYS μπορούσες να δοκιμάσεις το σνίτσελ αλά Κολ ή το biefstuk Μιτεράν ενώ σε άλλη παμπ, την ΛΑΤΕΡΝΑ, σέρβιραν μουσακά. Ήταν το ιδιαίτερο μάρκετιγκ που προτίμησαν να εφαρμόσοουν αρκετές πάμπ του Μάαστριχτ, βαπτίζοντας εκλεκτά πιάτα τους με ονόματα ηγετών ευρωπαϊκών κρατών που παραβρέθηκαν το 91-92 στο Μάαστριχτ, όχι για να φάνε, αλλά για να «μαγειρεύσουν» επανιδρύοντας την Ευρώπη.
Οι 12 χώρες θα αντιμετώπιζαν όλα τα διλήμματα και τα προβλήματα που αναδείχθηκαν στα τέλη του 20ού αιώνα χτίζοντας ένα οικοδόμημα που στη δομή θυμίζει αρχαίο ελληνικό ναό, που στηρίζεται σε τρεις κίονες, όπως το 'χει περιγράψει σε βιβλίο της η Παρούλα Νάσκου-Περάκη. Αυτός ο ναός έπρεπε να είναι τόσο γερός που να αντέχει σε εσωτερικές επιπλοκές (π.χ. Γερμανική επανένωση), διεθνείς εξελίξεις (τερματισμός Ψυχρού Πολέμου) και οικονομικές προκλήσεις (ύφεση δεκαετίας 90').
Έτσι η νέα κατασκευή θα ήταν ως εξής: ένας κίονας θα ήταν η υιοθέτηση από τα κράτη μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής. Μια άλλη κολώνα, θα ήταν η μεγαλύτερη συνεργασία στην αντιμετώπιση ζητημάτων που άπτονταν της δικαιοσύνης. Ο σημαντικότερος ωστόσο, και πιο ενισχυμένος κίονας ήταν ο πρώτος. Εκεί στριμώχτηκαν ζητήματα που αφορούσαν από κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική μέχρι το κοινό νόμισμα που θα υιοθετούνταν σταδιακά.
Πλέον τα κράτη θα εκχωρούσαν/μεταβίβαζαν περισσότερες αρμοδιότητες/εξουσίες στις Βρυξέλλες προκαλώντας, σταδιακά, την ολοκλήρωση ανά τομέα. Με άλλα λόγια το ένα φέρνει το άλλο και ενοποιούμαστε. Το παρελθόν και το μέλλον όμως απέδειξαν ότι αυτό δεν λειτούργησε. Κοινή εξωτερική δεν ακολουθήθηκε, είναι χαρακτηριστικό πως όταν γίνονταν οι διαπραγματεύσεις για το Μάαστριχτ η Γιουγκοσλαβία (91'-92') διαλύθηκε μέσα σε μια νύχτα χάρη στους μονομερείς χειρισμούς της Γερμανίας. Το δε κοινό νόμισμα δεν επέφερε μεγαλύτερη και ουσιαστική ένωση, καθότι, βάζοντας οι Ευρωπαίοι ηγέτες «το κάρο μπροστά από το άλογο» βιάστηκαν παρακάμπτοντας το Ο (Οικονομική) και υιοθετώντας κατευθείαν το Ν (Νομισματική).
Ωστόσο, έγινε μια αρχή σε κάποιους τομείς, που αν και δεν γοητεύουν τόσο πολύ όσο οι γεωπολιτικές ίντριγκες, θα έρθει η στιγμή που θα επηρεάσουν τη ζωή όλων μας, ανεξαρτήτως έθνους, όπως η δράση για το περιβάλλον, που με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ αναβαθμίστηκε σε χωριστή πολιτική (πρώτος πυλώνας). Το περιβάλλον ειδικά μετά τη δεκαετία του 1980 προσέλκυσε τη δημόσια προσοχή περισσότερο.
Όπως λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο ΕΚΠΑ Εμμανουέλα Δούση το 1992 «διευρύνθηκαν οι περιβαλλοντικοί στόχοι και ενισχύθηκαν οι αρμοδιότητες των θεσμικών οργάνων». Από το Μάαστριχτ και μετά «οι νομοθετικές ρυθμίσεις πολλαπλασιάστηκαν και σήμερα πλέον καλύπτουν σχεδόν όλους τους τομείς, από το πόσιμο νερό και τα απόβλητα μέχρι την ατμοσφαιρική ρύπανση και τη θαλάσσια ρύπανση. Επίσης, η Ένωση συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και αναλαμβάνει, παράλληλα με τα κράτη-μέλη, διεθνείς περιβαλλοντικές δεσμεύσεις τις οποίες στη συνέχεια ενσωματώνει στο εσωτερικό της. Το πλεονέκτημα είναι ότι διαθέτει περισσότερα μέσα από τα διεθνή όργανα για να επιβάλει την εφαρμογή των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων», αποτιμά η κα. Δούση.
Επιφυλακτικοί βορειοευρωπαίοι και «ευρωλάγνοι» Έλληνες
Και ενώ οι Ευρωπαίοι υπουργοί οικονομικών, υπέγραφαν στη μεγάλη αίθουσα του σχετικά νεόδμητου Κυβερνείου του Μάαστριχτ υπό μουσική υπόκρουση, στους δρόμους οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, αντιμετώπιζαν τα γεγονότα φοβικά έως και αρνητικά. Αρκετά στενά πιο πέρα από το Κυβερνείο η αστυνομία δεν επέτρεπε σε λίγους Γιουγκοσλάβους διαδηλωτές να πλησιάσουν και να εκφράσουν την αγωνία τους για τις σφαγές στην Γιουγκοσλαβία. Οι Γάλλοι ήταν αμφιταλαντευόμενοι γι' αυτό που θα υπέγραφαν οι υπουργοί του Μιτεράν. Οι Βέλγοι ήταν το λιγότερο χλιαροί. Οι αρνητικοί Δανοί διενήργησαν δύο δημοψηφίσματα για να μεταπειστούν. Οι δε Γερμανοί δεν ήταν ενθουσιασμένοι με τις ενέργειες του Κολ.
Το ζήτημα λοιπόν ήταν να δρομολογηθούν οι εξελίξεις, αποκομμένα από τις κοινωνίες, πρωτίστως με την υποστήριξη των ελίτ και στη συνέχεια θα διαχέονταν οι πολιτικές ολοκλήρωσης σε όλους τους τομείς (μέθοδος Ντελόρ/Μονέ). Επειδή όμως η υψηλή θέση δημιουργεί υποχρεώσεις, όπως έγραφε ο ντε Μπαλζάκ («Noblesse oblige!»), μερικοί ηγέτες κατέφυγαν στους λαούς -μέσω δημοψηφισμάτων- για μια εκ των υστέρων νομιμοποίηση (ex post legitimacy) των ειλημμένων όμως αποφάσεων τους. Ελίτ και gentlemen, παραφράζοντας τον τίτλο ταινίας. Άραγε η πονηρή μέθοδος Ντελόρ/Μονέ, «για τις κοινωνίες και όχι από τις κοινωνίες» έπιασε; Μάλλον όχι.
Στην Ελλάδα δεν έγινε δημοψήφισμα. Οι πολιτικές ελίτ, από την δεξιά μέχρι την αριστερά - ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ (ο τότε ΣΥΡΙΖΑ)- ήταν υπέρ του Μάαστριχτ. Ο λαός βέβαια δεν ρωτήθηκε ούτε εκ των υστέρων. Ωστόσο ήταν η εποχή που οι Έλληνες πρόφεραν ή άκουγαν «πακέτο Ντελόρ» και χαμογελούσαν. Ήταν η «πληρωμένη» ευρωφιλία που πήγαζε από την εγκληματικά ανορθολογική διανομή/εκμετάλλευση χρημάτων που έκαναν οι ελίτ -μηχανισμός ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, ευαγή «φιλοευρωπαϊκά» Ιδρύματα, Ινστιτούτα κτλ.
Δείτε εδώ το τρέιλερ του web documentary «Μάαστριχτ 1992, Τα ατέλειωτα γενέθλια: Ένα web documentary για την Ευρώπη»