Στα Καλάβρυτα έφτασα βράδυ οδικώς από την Πάτρα, οδηγώντας 20′ στην Ολυμπία οδό και μια ώρα στη δημοσιά Διακοφτό-Καλάβρυτα. Πρωί-πρωί ήμουν πρώτος στον σιδηροδρομικό σταθμό των Καλαβρύτων για να ξανακάνω την διαδρομή (κάθοδο και ανάβαση συνεχόμενα για να την εμπεδώσω) που είχα κάνει, μικρός, στα νειάτα μου και μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Την διαδρομή Καλάβρυτα-Διακοφτό με τον οδοντωτό.
Στην αρχή μου κάναν παρέα οι φύλακες του σταθμού, κάτι υπέροχα μπαστάρδια -όσα καταδέχθηκαν, γιατί τα υπόλοιπα κοιμόνταν του καλού καιρού- που εν χορώ γαυγίζοντας υποδέχτηκαν το πρωινό τραίνο.
H σύγχρονη αμαξοστοιχία έφτασε στην ώρα της, κι εγώ στογγυλοκάθησα στην θέση του συνοδηγού για να μπορέσω να απολαύσω την διαδρομή, αλλά και για να πάρω τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με την ομορφότερη διαδρομή της Ελλάδας.
Το τραινάκι ολοκαίνουργιο -του κουτιού θάλεγε κανείς- δυναμικότητας 100 περίπου ατόμων και μιας σκευοφόρου διασχίζει τη διαδρομή των 22 χιλιομέτρων σε μια ώρα και καλύπτει την υψομετρική διαφορά των 750 μέτρων από τη στάθμη της θάλασσας. Η ταχύτητα στη συμβατική χάραξη φτάνει τα 40 χλμ. την ώρα και στην οδοντωτή τα 12 χλμ. Η οδοντωτή γραμμή χρειάστηκε εκεί όπου η μέγιστη κλίση σε τρία σημεία άγγιζε τo 17,5%.
To ταξίδι ξεκίνησε διασχίζοντας το τεράστιο πλατανοδάσος που μας συνόδευε μέχρι την Ζαχλωρού, γιατί από εκεί στο φαράγγι του Βουραϊκού τα πλατάνια είναι ελάχιστα και πνιγμένα από τα γκρεμνά. Ταυτόχρονα ξεκίνησε και η ιστορία του οδοντωτού.
Ο Χαρίλαος Τρικούπης το 1889 αποφασίσει να φτιάξει μιά συδηροδρομική γραμμή που θα ένωνε το Διακοφτό με τη Τρίπολη. Ο Τρικούπης, μην ξεχνάμε, ήταν εκείνος που πίστεψε στους σιδηροδρόμους και αυτός που έφτιαξε το κεντρικό σιδηροδρομικό δίκτυο της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας αλλά και άλλα μικρότερα περιφερειακά.
Η μελέτη ανατίθεται σε Γάλλους επιστήμονες, που μάλιστα είχαν προτείνει εξαρχής την ηλεκτροκίνηση της γραμμής με παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φράγματα που θα μπορούσαν να κατασκευάσουν μεταξύ 3ου και 15ου χιλιομέτρου, εκμεταλλευόμενοι τα νερά του ποταμού.
Εκτός από τη μελέτη και τον σχεδιασμό του δικτύου που οφείλεται σε Γάλλους τεχνικούς, στο έργο εργάστηκαν πολλοί Ιταλοί εργάτες που είχαν την εμπειρία των ορεινών σιδηροδρόμων των Άλπεων. Λόγω του δυσπρόσιτου εδάφους και των φτωχών τεχνικών μέσων της εποχής, το όλο εγχείρημα αποδεικνύεται πολύ πιο δύσκολο απ' ότι υπολόγιζαν οι σχεδιαστές. Παρ' όλα αυτά, το έργο θεωρείται κατασκευαστικός άθλος, ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα.
Το έργο στην αρχή προβλέφτηκε να γίνει σ' ενα δεκάμηνο, το προβλεπόμενο δεκάμηνο γίνεται 5ετία, και ο προϋπολογισμός του 1.000.000 δραχμών διογκώθηκε σε 3.500.000 δραχμές. Αυτές οι υπερβάσεις θα γίνουν η αιτία για μην πραγματοποιηθεί ποτέ η συνέχεια της γραμμής μέχρι την Τρίπολη!
Ό,τι και να συνέβηκε τότε, το γεγονός είναι ότι πριν από 120 περίπου χρόνια, ο οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοπτού-Καλαβρύτων, ξεκινώντας από την παραλιακή πόλη του Διακοπτού παρακολουθώντας τον ποταμό Βουραϊκό, έφτιαξε γέφυρες, τρύπησε σήραγγες, κατάφερε να σκαρφαλώσει μέχρι τα Καλάβρυτα.
Η διαδρομή συνεχίζει σε άγρια τοπία με καταρράκτες και φτάνουμε στο πιο στενό σημείο της διαδρομής που λέγεται "Πόρτες" και το τραινάκι περνάει μέσα από σήραγγα.
O σταθμόs του Μεγάλου Σπηλαίου βρίσκεται στον οικισμό της Κάτω Ζαχλωρούς. Εδώ δίπλα στη γέφυρα και πλάι στον σταθμό, η ταβέρνα Ρομάντζο είναι ένα εξαιρετικό στέκι. Σερβίρει σπληνάντερο, ομελέτες πληθωρικές, σπανακόπιτες, γίδα βραστή, κουνέλι στιφάδο, βερδάδι (κατσικάκι χρονιάρικο) με χόρτα, μοσχαράκι με χυλοπίτες, χωριάτικο λουκάνικο και ψητά της ώρας.
Ταβέρνα Ρομάντζο - Κάτω Ζαχλωρού, Αχαΐα - Greek Gastronomy Guide
Από τότε και μέχρι σήμερα, ο Βουραϊκός ποταμός και ο Οδοντωτός πορεύονται μαζί. Το τραινάκι ενσωματώθηκε τόσο καλά στο φυσικό περιβάλλον, που μοιάζει σαν να ήταν πάντα εκεί. Ο τρόπος της κατασκευής του δεν επιβάρυνε το οικοσύστημα του φαραγγιού. Με το ξύλο και την πέτρα -αρμολογημένη χωρίς συνεκτικό υλικό, τσιμέντο κλπ- της περιοχής, οι τεχνικοί και οι μαστόροι έκαναν έργα που νομίζεις ότι τα έφτιαξε η φύση από μόνη της.
Δίπλα από τις γραμμές του τραίνου υπάρχει μονοπάτι που παλιότερα χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της περιοχής, σήμερα η ίδια χάραξη έχει σηματοδοτηθεί με σύμβολα του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4 που χρησιμοποιείται από πεζοπόρους Έλληνες και ξένους . Η διαδρομή για το κατέβασμα απαιτεί περίπου 6 ώρες και για το ανέβασμα περίπου 7 με 8 ώρες. Τραινάκι και πεζοπόροι συνυπάρχουν αρμονικά. Μάλιστα κανείς μπορεί να ξεκινήσει με το τραίνο, να προχωρήσει με τα πόδια, και γνωρίζοντας τα ωράρια μπορεί να πάρει το επόμενο, αναμένοντας τον συρμό στην πιό κοντινή στάση (υπάρχουν πεντε-έξι ενδιάμεσες στάσεις).
Ο Σύλλογος Ορειβασίας - Χιονοδρομίας - Αναρρίχησης - Προστασίας περιβάλλοντος Καλαβρύτων από το 1980, και κάθε χρόνο, τη 2η Κυριακή του Μαΐου οργανώνει το Πανελλήνιο Πέρασμα στο φαράγγι του Βουραϊκού Ποταμού. Η κατάβαση στο φαράγγι γίνεται από τις γραμμές του Οδοντωτού ξεκινώντας από τα Καλάβρυτα και με τελικό προορισμό το Διακοπτό συνολικής απόστασης 22 χλμ. Την ακολουθούν δεκάδες φίλοι και είναι πραγματικά μιά εντυπωσιακή γιορτή της φύσης και των ανθρώπων.
Οδοντωτός δεν είναι απλώς το «τρενάκι». Το φαράγγι του Βουραϊκού και ο οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοπτού-Καλαβρύτων είναι ίσως η ομορφότερη διαδρομή της Ελλάδος. Και μόλις μιάμιση ώρα από την Αθήνα.
Δείτε περισσότερα στη σελίδα του greekgastronomyguide.gr