demokratia
«Αδιαφορούμε και υποθέτουμε ότι τα πράγματα θα συνεχίσουν ως έχουν, απλώς αυτόματα, και αυτό δεν συμβαίνει»
Ημερολόγιο τυραννίας, καταχώρηση 8/9/2017: Γάλλος πρόεδρος φιλοξενείται στην Αθήνα από τον Έλληνα πρωθυπουργό. 2,000 αστυνομικοί δεν έχουν τίποτε καλύτερο να κάνουν και ασχολούνται με την ασφάλεια της τερπνής μετά ωφελίμου εκδρομής μετά συζύγου στην Αθήνα. Συζητώνται επενδύσεις από μεγάλους γαλλικούς ομίλους. Δεδομένα: Λάθος ζευγάρι. Ο Γάλλος πρόεδρος ψηφίστηκε ως κατ' εξοχήν εχθρός του συστήματος, ξεχνώντας τη μικρολεπτομέρεια ότι ήταν υπουργός οικονομικών του συστήματος. Οι πρώτες του σημαντικές νομοθετήσεις (διόλου κατά λάθος) αφορούν σαρωτική κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων για ισχυροποίηση του συστήματος.
Φτάσαμε στο σημείο ένας απλός πολίτης που εκφράζει τη γνώμη του να χρειάζεται τους Τρεις Σωματοφύλακες; Αναλογίστηκα μερικά πράγματα που χαίρομαι να κάνω. Για παράδειγμα, μου αρέσει να περπατάω από το σπίτι στο γραφείο για να σκέφτομαι. Τώρα θα έπρεπε να συσκέφτομαι μαζί με φίλους σεκιουριτάδες; Μου αρέσει να περπατάω συζητώντας μέσα στο πανεπιστήμιο με συνεργάτες. Τώρα θα έπρεπε να προσθέσουμε δυο-τρεις μπρατσαράδες στην επιστημονική συζήτηση; Μου αρέσει να κολυμπάω τρία χιλιόμετρα μόνος στη θάλασσα, καλοκαίρι-χειμώνα. Κι αν ο σωματοφύλακας δεν ήταν χειμερινός κολυμβητής και πούντιαζε ο καψερός; Θα έπρεπε να με ακολουθούν πρώην ΟΥΚάδες με φουσκωτό;
Κάθε φορά που ο «λαϊκισμός» του αντιπάλου καθίσταται αντικείμενο επίκλησης, κατ' ουσίαν εκδιπλώνεται υπορρήτως η εξής αφήγηση: η θέση του αντιπάλου είναι «λαϊκιστική» διότι χαϊδεύει αφτιά, βασίζεται σε ψεύδη ή μισές αλήθειες και αποκρύβει τα δεδομένα, δομείται πάνω σε μια διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Αυτό που καθιστά την θέση ή την συμπεριφορά του αντιπάλου «λαϊκιστική» είναι ακριβώς το γεγονός πως αρνείται την αδιαμφισβήτητη αλήθεια της δικής μου πολιτικής πρότασης--δηλαδή, την «πραγματικότητα». Η πολιτική μου θέση δεν είναι μία από τις πολλές ενδεχόμενες πολιτικές θέσεις, την οποία εγώ προκρίνω έναντι των υπολοίπων, δεν είναι ένα «δέον γενέσθαι» ανάμεσα σε άλλα αντιπροτεινόμενα.
Θα σταθώ λίγο περισσότερο στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και αναρωτιέμαι ευθέως: γιατί δεν είναι εθνική εορτή όπως η 25η Μαρτίου και η 28η Οκτωβρίου; Μπορεί η Χούντα να μην έπεσε τότε (ωστόσο κανείς δε θα τολμούσε να σκεφτεί να γιορτάσει την ημέρα της πτώσης της, καθώς το τέλος αυτό συμπίπτει με την εισβολή στην Κύπρο), αλλά η 17η Νοεμβρίου 1973 είναι μια ημερομηνία σταθμός, από αυτές που πλάθουν τόσο εθνική όσο και πολιτειακή συνείδηση.
Πρώτα πρώτα, θα ήθελα να ξέρω ποιο είναι το κίνητρο του δρ. Ιωαννίδη, σε αυτόν τον ανελέητο πόλεμο εναντίον της Ελλάδας και του λαού της. Πριν από λίγο καιρό θα πίστευα ότι αυτό θα μπορούσε να είναι μια προσπάθεια να προσφέρει εποικοδομητική κριτική, έτσι ώστε τα πράγματα να πάνε καλύτερα στο μέλλον. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της αφήγησης του είναι καταστροφικό, ισοπεδωτικό, όχι εποικοδομητικό. Αναλογιζόμενος τα κίνητρά του, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι πιθανόν πάσχει από το «σύνδρομο του επιτυχημένου μετανάστη» (ΣΕΜ), ένα σύνδρομο που εντοπίστηκε και περιγράφεται εδώ για πρώτη φορά.
Το συνηθισμένο job description για έναν σημερινό επαγγελματία πολιτικό καριέρας είναι «Ζητείται κενόδοξος πολέμιος της αριστείας που θα προωθήσει τα συμφερόντα της κομματικής φατριάς. Κατά προτίμηση διαπλεκόμενος, ψεύτης, αδαής, αμελέτητος κι αμελητέος. Επιθυμητή προϋπηρεσία: φοιτητοπατέρας ή φοιτητομητέρα. Κατάλληλα πτυχία: προτιμούνται υποψήφιοι που δεν πήραν πτυχίο ή όσοι εξαγοράσανε πτυχία, τίτλους και επιβραβεύσεις με κομματικές ή οικογενειακές διασυνδέσεις. Καθηγητές πανεπιστημίου δεκτοί αν στερούνται σοβαρού επιστημονικού έργου. Εργασιακή εμπειρία: καμία ή περιορισμένη - επιτυχημένη επαγγελματική πορεία αποτελεί σοβαρό κώλυμα». Ας μην κοροϊδευόμαστε: η θλιβερή αυτή περιγραφή ισχύει διακομματικά, έστω κι αν υπάρχουν εξαιρέσεις.
Έχουμε γεμίσει φωνές που επαναλαμβάνουν σχεδόν με αυθάδεια τα λίγα που ξέρουν, ασχέτως αν αυτά είναι ελλιπή, σε σημείο που αγγίζουν την παραπληροφόρηση. Από ρήσεις που αναπαράγονται λάθος, σε αβάσιμα επιχειρήματα, ανακριβείς στατιστικές και άγνοια για την άλλη όψη κάθε θέματος. Ίσως ισχύει τελικά πως «ο αμαθής είναι σαν το ντέφι: κάνει θόρυβο χάρη στην κενότητά του» (Ο. Μπέτλινγκ). Γιατί ενώ ο μορφωμένος διψάει για περαιτέρω γνώση, ο αμαθής προτιμάει να κηρύττει στους άλλους και να μην παραδέχεται τα λάθη του.
Ηθοποιοί που αναδείχθηκαν σε πολιτικούς, λογογράφοι χωρίς ηθικούς δισταγμούς που έγραφαν κάποτε δύο λόγους - έναν για τον κατηγορούμενο κι έναν για τον κατήγορο στην ίδια δίκη - και μια αδυναμία στον τρόπο παρά στο περιεχόμενο δίνουν μια άλλη εικόνα της πολιτικής στην αρχαία Αθήνα. Ζωντανή, αληθινή, λιγότερο «ηρωϊκή» από αυτό που κάποτε υποθέτουμε και, σίγουρα, όχι τόσο άγνωστη σ΄εμάς.
